belirli süreli iş sözleşmesinde deneme süresi içersinde iş akdinin işverence feshi

arkadaşlar, elimdeki dosyada işçiler A memleketinde çalışmak için eski işyerlerinden ayrılıp yeni şirketle iş akdi yapıyorlar. iş akdi belirli bir dönemi kapsıyor ama hemen yanına bu akit belirsiz sürelidir diyor. toplam çalışma süresi 5 ay ancak sözleşmeye 2 ay deneme deneme süresi koymuşlar. deneme süresinin bitimine yakın tüm gelen işçilerin iş akitlerini feshediyorlar bildirimsiz bir şekilde. bu arada o döneme kadar işçilere hiçbir ücret ödenmemiş, işçiler direniyor bunun üzerine hepsini işyerinden çıkartarak kötü koşullarda bir otelde birkaç gün aç ve susuz bırakıp bu anlamda hiçbir yardım yapmaksızın hepsini Türkiyeye geri gönderiyorlar. Sorum şu: Tamam iş akitleri deneme süresi içerisinde fesh edilmiş ama burada kötü niyet var. BK 325 'i davada değerlendirebilir miyim yoksa sadece deneme süresi içerisindeki işçilik alacaklarını mı talep edebilirim? ya da başka bir yöntem mi izlemeliyim? yardımlarınız için şimdiden teşekkürler

Burada Borçlar Kanunu'na değil İş Kanununa başvurulmalı.
Taraflar İş sözleşmesine deneme süresi koyabilirler :
4857 sayılı yasa madde 15 :

"Deneme süreli iş sözleşmesi

MADDE 15.- Taraflarca iş sözleşmesine bir deneme kaydı konulduğunda, bunun süresi en çok iki ay olabilir. Ancak deneme süresi toplu iş sözleşmeleriyle dört aya kadar uzatılabilir.

Deneme süresi içinde taraflar iş sözleşmesini bildirim süresine gerek olmaksızın ve tazminatsız feshedebilir. İşçinin çalıştığı günler için ücret ve diğer hakları saklıdır."

Bence burada, işçiler işten çıkarmayı kabul etmemeli ve 4857 madde 34 uyarınca iş akitlerini askıya almalılar. Ben olsam, yasal koşullar mevcutsa işverene madde 34 teki hakların kullanıldığını, bu nedenle işten çıkarmanın ve yeni işçi almanın mümkün olamayacağını, birikmiş ücret alacaklarının da derhal ödenmesi gerektiğini bildiren bir ihtarname çeker, süresinde ücret ödenmezse haklı nedenle feshi gündeme getirirdim.


Saygılar.

yanıtınız için teşekkür ederim ancak işçilerin geri gönderilmesi Haziran ayında olmuş,
Ücretin gününde ödenmemesi meselesi de;

MADDE 34.- Ücreti ödeme gününden itibaren yirmi gün içinde mücbir bir neden dışında ödenmeyen işçi, iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabilir. Bu nedenle kişisel kararlarına dayanarak iş görme borcunu yerine getirmemeleri sayısal olarak toplu bir nitelik kazansa dahi grev olarak nitelendirilemez. Gününde ödenmeyen ücretler için mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanır.

Bu işçilerin bu nedenle iş akitleri çalışmadıkları için feshedilemez ve yerine yeni işçi alınamaz, bu işler başkalarına yaptırılamaz.

olduğu için işçilerin bildiğim kadarıyla işyerine gelmeye devam etmeleri gerekiyor, ancak somut olayda işçileri yollamışlar. Yani sanırım şartları mevcut değil. 15. maddeyle ilgili de yargıtay kararı bulamıyorum tekrara teşekkür ederim

YARGITAY

9. HUKUK DAİRESİ

E. 1999/4421

K. 1999/6729

T. 5.4.1999

• DENEME SÜRESİ İÇİNDE İŞ AKDİNİN FESHİ ( Bakiye Süre İçin Ücret Talep Edilememesi )

• BİLDİRİMSİZ FESİH ( Deneme Süresi İçinde-Bakiye Süre İçin Ücret Talep Edilememesi )

1475/m.12

ÖZET : Ferdi hizmet sözleşmesinin 8. maddesinde, 1475 sayılı İş Kanununun 12. maddesindeki düzenlemeye paralel olarak deneme süresinin, işçinin yurt dışındaki şantiyede fiilen çalışmaya başladığı tarihten itibaren bir ay olup bu süre içinde tarafların hizmet akdini bildirimsiz ve tazminatsız olarak feshetme hakkını haiz oldukları açıklanmıştır. Sözleşmenin 8. maddesine uygun bu fesih karşısında bakiye süre için ücret isteğinde bulunulamaz.
DAVA : Davacı, fazla çalışma parası, genel tatil gündelikleriyle ücret alacağının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde davalı avukatınca temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : 1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Taraflar arasında düzenlenmiş olan ve 11.8.1995-11.2.1996 sürelerini kapsayan ferdi hizmet sözleşmesinin 8. maddesinde, 1475 sayılı İş Kanununun 12. maddesindeki düzenlemeye paralel olarak deneme süresinin, işçinin yurt dışındaki şantiyede fiilen çalışmaya başladığı tarihten itibaren bir ay olup bu süre içinde tarafların hizmet akdini bildirimsiz ve tazminatsız olarak feshetme hakkını haiz oldukları açıklanmıştır. Dosya içeriğinden davacının 24.9.1995 tarihinde şantiyede çalışmaya başladığı ve davalı işveren tarafından da hizmet akdinin 4.10.1995 tarihinde bildirimsiz feshedildiği sonucu çıkarılmaktadır. Sözleşmenin 8. maddesine uygun bu fesih karşısında bakiye süre için ücret isteğinde bulunulamaz. Kaldı ki, yine dosya içeriğine göre bu feshin haklı nedene dayandığının da kabulü gerekir. Gerçekten dinlenen davalı tanıkları talimatla verdikleri ifadelerde de davacı işçinin çok sayıda işçiyi Rusya'ya davalı işveren adına götürmek için teşebbüste bulunup kendilerinden 10'ar milyon TL komisyon aldığını ifade etmişlerdir. Bu delil durumu ve hizmet sözleşmesi içeriği dikkate alınarak bakiye ücret isteği reddedilmelidir.
Bilirkişi raporunda deneme süresi için de feshin gerçekleştiğini bu duruma göre davacının istekte bulunamıyacağını, aksi takdirde ise hesaplama yaptığını da açıklamıştır. Mahkemece bu açıklama bir değerlendirilmeye tabi tutulmamış ve gerekçe dahi göstermeden bu alacağı hüküm altına almıştır.
Bu açıklamalar karşısında bakiye ücret isteğinin reddedilmek üzere kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Temyiz olunan kararın yukarıda gösterilen sebeple BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 5.4.1999 gününde oybirliğiyle karar verildi