Humk 415

Saygıdeğer Meslektaşlarım;
Encümen kararının iptali için idare mahkemsinde açılan davada mahkeme keşif kararı vermiştir.Keşif masrafını öncelikle davacı tarfından talep etmiş ödenmeyince davalı ve müvekkil kurumdan talep etmiştir.İdare mahkmesinden gelen yazıda" HUMK 415. maddesi gereince 5 içinde keşif masrafının yatırılması tebliğ olunur." denmektedir.Tarflar yatırmazsa hazineden masraf karşılanıp daha sonra haksız çıkan taraftan alınarak hazineye veriliyor.Burda sorun şu masraf çok yüklü yaklaşık 20 dosya herbiri 1.250 TL .iDARE BU PARAYI YATIRMAZSA SORUMLULUĞU NE OLUR.ACİLEN CEVAP VEREBİLİRSENİZ ÇOK SEVİNİRİM

aŞAĞIDAKİ KARAR SİZE YARDIMCI OLACAKTIR. TABİ KEŞİF KARARI RESEN VERİLDİ İSE:


T.C.
DANIŞTAY
8. DAİRE
E. 2006/6404
K. 2007/1790
T. 2.4.2007
• İDARE MAHKEMESİNCE KEŞİF VE BİLİRKİŞİ İNCELEMESİNE RESEN KARAR VERİLMESİ ( Tarafların Giderleri Ödememesi - İleride Haksız Çıkacak Taraftan Alınmak Üzere Devlet Hazinesinden Ödenmesine Karar Verilmesi Zorunluluğu )
• KEŞİF VE BİLİRKİŞİ İNCELEMESİ ( İdare Mahkemesince Resen Karar Verilmesi - Giderlerin İleride Haksız Çıkacak Taraftan Alınmak Üzere Devlet Hazinesinden Ödenmesine Karar Verilmesi Zorunluluğu/Tarafların Ödememesi )
• BİLİRKİŞİ İNCELEMESİ ( İdare Mahkemesince Resen Karar Verilmesi - Tarafların Giderleri Ödememesi/İleride Haksız Çıkacak Taraftan Alınmak Üzere Devlet Hazinesinden Ödenmesine Karar Verilmesi Zorunluluğu )
1086/m. 415, 416
ÖZET : İdare mahkemesince keşif ve bilirkişi incelemesine resen karar verilmiş olması nedeniyle, Hukuk Usulü Muhakemeleri Yasası'nın 415 ve 416 maddeleri hükümleri uyarınca tarafların ödememesi üzerine, giderlerin ileride haksız çıkacak taraftan alınmak üzere, Devlet hazinesinden ödenmesine karar verilmesi zorunluluğu bulunduğu hakkında.

İstemin Özeti : Sakarya İli, Pamukova İlçesi, Teşvikiye Köyü, Sakarya Irmağı kenarında bulunan bir taşınmazın 12.118.10 m2 lik kısmının kum malzemesi alınacak saha, geri kalanının makine parkı ve kum depolama sahası olarak Pamukova Mal Müdürlüğünden 5 yıllık süre için ihale ile kiralayan davacının, anılan kum ocağı sahasına işletme izni verilmesi istemiyle yaptığı 7.4.2004 günlü başvurusunun cevap verilmeksizin reddine ilişkin Sakarya Valiliği işleminin iptali istemiyle açılan davada; dosyasının incelenmesinden, davacı tarafından ilgili kurumlardan alınan olumlu görüşler dikkate alındığında, kum-çakıl ocağı işletme ruhsatı verilmesinin davalı idarenin takdir yetkisinden çok bağlı yetki içerisine girdiği, dolayısıyla anılan başvurunun sırf kamu yararı ve takdir yetkisi kullanılarak zımnen reddedilmesi yolundaki olumsuz işlemde yasal düzenlemelere ve hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varıldığı gerekçesiyle dava konusu işlemi iptal eden Sakarya 1. İdare Mahkemesinin 27.9.2006 gün ve E:2004/993, K:2006/2074 sayılı kararının; keşif ve bilirkişi incelemesi yapılmadan karar verildiği öne sürülerek, 2577 sayılı Yasanın 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istemidir.

Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

Danıştay Tetkik Hakimi Özdal ÖZEREN'in Düşüncesi : İstemin kabulü ile Mahkeme kararının bozulmasının gerekeceği düşünülmektedir.

Danıştay Savcısı Hüseyin YILDIZ'ın Düşüncesi: Davacı tarafından, Sakarya ili, Pamukova ilçesi, Teşvikiye Köyü, Sakarya ırmağı kenarında bulunan 24.247.48 m2 taşınmazın 12.118.10 m2 yüzölçümlü kısmının kum malzemesi alınacak saha, geri kalan kısmının makine parkı ve kum depolama sahası olarak Pamukova Mal Müdürlüğünden kiraladığından dolayı, kum ocağı sahasına işletme ruhsatı verilmesi istemiyle yaptığı başvurunun, yanıt verilmeksizin reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan davayı, hukuka aykırı bularak iptal eden Sakarya İdare Mahkemesinin 27.9.2006 gün ve E:2004/993 K:2006/2074 sayılı kararının, davalı Sakarya Valiliğince temyizen incelenerek bozulması istenmektedir.

1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Yasasının 415.maddesiyle "Re'sen icrası emrolunan muamelenin istilzam ettiği masrafı iki taraftan birinin veya her ikisinin tediye etmesine karar verilir ve bunun için takdir olunacak meblağ mahkeme kalemine tevdi olunur.

Tayin olunan müddet içinde, işbu muameleye ait masraf tediye olunamaz ise, ileride icap edenlerden istifa olunmak şartıyla Devlet hazinesinden tediye olunmasına karar verilebilir." hükmü yer almıştır.

Madde hükmünden, Mahkemenin kendiliğinden keşif kararı vermesi halinde, keşif giderlerini taraflardan birinin veya her ikisinin ödemesine de karar verir. taraf, yada iki taraf hakim tarafından belirlenen süre içinde keşif giderlerini ödemezse hakim, keşif giderlerinin, ileride haksız çıkacak taraftan alınmak şartıyla Devlet hazinesinden ödenmesine karar verebilecektir .

Olayda, uyuşmazlığın çözümü için Mahkemece keşif yapılmasının zorunluluğuna karar verilip, naip üye tayin edildiği; bu nedenle naip üyece davacıdan keşif giderlerini karşılamak üzere istenen tutarın, davacı tarafından yatırılmaması üzerine, 2 nci kez, davacıdan tutarın yatırılmasının istendiği, ancak davacı tarafından belirlenen keşif bedelinin yine yatırılmaması üzerine mahkemece dosyada yer alan bilgi ve belgelere göre dosya esastan incelenerek iptal hükmü kurulmuş ise de; Mahkemece kendiliğinden araştırma ilkelerinin uygulandığı davalarda, taraflar keşif giderlerini ödemezlerse, Mahkeme keşif giderlerinin, ileride haksız çıkacak taraftan alınmak şartıyla Devlet Hazinesinden ödenmesine karar vermek zorundadır.

Mahkemece, belirlenen bu usulü zorunluluk yerine getirilmeksizin verilen kararda hukuki isabet bulunmamaktadır.

Açıklanan nedenlerle İdare Mahkemesi kararının bozulmasının uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:

KARAR : Uyuşmazlık, davacının kum ocağı sahasına işletme izni verilmesi istemiyle yaptığı başvurunun cevap verilmeksizin reddine ilişkin işlemden doğmuştur.

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 31.maddesinde, "Bu Yasada hüküm bulunmayan hususlarda; hakimin davaya bakmaktan memnuniyeti ve reddi, ehliyet, üçüncü şahısların davaya katılması, davanın ihbarı, tarafların vekilleri, feragat ve kabul, teminat, mukabil dava, bilirkişi, keşif, delillerin tespiti, yargılama giderleri, adli yardım hallerinde ve duruşma sırasında tarafların mahkemenin sükununu ve inzibatını bozacak hareketlerine karşı yapılacak işlemlerde Hukuk Usulü Muhakemeleri Yasası hükümleri uygulanır." hükmü öngörülmüştür.

1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Yasasının, Mesarifi Muhakeme başlıklı Onikinci Faslında "Madde 414 - İki taraftan her biri istimaını talep eylediği şahit ve ehlihibrenin veya talebine mebni icra kılınacak keşif ve sair muamelenin masrafını tediyeye ve buna kifayet edecek meblağı mahkeme veznesine tevdie mecburdur. Hakim tarafından tayin olunan müddet içinde masrafı vermeyen taraf talebinden sarfınazar etmiş addolunur.

Madde 415 - Re' sen icrası emrolunan muamelenin istilzam ettiği masrafı iki taraftan birinin veya her ikisinin tediye etmesine karar verilir ve bunun için takdir olunacak meblağ mahkeme kalemine tevdi olunur. Tayin olunan müddet içinde işbu muameleye ait masraf tediye olunamaz ise ileride icap edenlerden istifa olunmak şartiyle Devlet hazinesinden tediye olunmasına karar verilebilir.

Madde 416 - Masarifi muhakemeyi berveçhi peşin tediye eden taraf haklı çıkarsa bu masraf diğer tarafa tahmil olunur. " hükmü öngörülmüştür.

Yukarıda anılan hükümler uyarınca, mahkeme tarafından re'sen keşif ve bilirkişi incelemesi yapılmasına karar verilmesi durumunda, bu giderlerin taraflardan birinin veya her ikisinin ödemesine de karar verilebilecek ve taraflardan birinin veya her ikisinin belirlenen süre içerisinde anılan giderleri ödememeleri halinde, ileride ödemesi gerekenlerden alınmak üzere Devlet hazinesinden ödenmesine karar verilebilecektir.

Dosyanın incelenmesinden, İdare Mahkemesince, yapılan duruşmadan sonra uyuşmazlığın çözümü için yerinde keşif ve bilirkişi incelemesi yapılmasına karar verilerek Mahkemede görevli hakimlerden birisinin naip üye olarak görevlendirildiği, Naip üye tarafından keşif ve bilirkişi giderlerinin ileride haksız çıkan taraftan alınmak üzere davacıdan iki kez istenilmesine karşın, davacı tarafından istenilen avansın yatırılmadığı, Mahkemenin dosyadaki bilgi ve belgelere göre uyuşmazlığı sonuçlandırdığı anlaşılmıştır.

İdare mahkemesince, işin esasına girilerek iptal kararı verilmiş ise de, yapılan duruşmada tarafların karşılıklı sav ve savunmaları da dinlenildikten sonra keşif ve bilirkişi incelemesine re'sen karar verilmiş olması nedeniyle yukarıda anılan yasal hükümler uyarınca tarafların ödememesi üzerine, giderlerin ileride haksız çıkacak taraftan alınmak üzere Devlet hazinesinden ödenmesine karar verilmesi zorunluluğu bulunmaktadır.

Bu durumda, Yasada öngörülen usul hükümlerine uyulmadan verilen İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

SONUÇ : Açıklanan nedenlerle, Sakarya 1. İdare Mahkemesi kararının bozulmasına, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 02.04.2007 gününde oybirliği ile karar verildi.

danx