Çiftlikte Bahçıvanlık Yapan İşçi, İş Kanununa mı Tabidir?

Merhabalar. Konu ile ilgili bir araştırma yaptım fakat net bir bilgi bulamadım. İşverenin çiftliğinde tek başına çalışan ve çiftliğin hem bekçiliğini hem de bahçıvanlığını yapan işçi bakımından İş Kanunu hükümleri mi uygulanır yoksa bu iş tarım işi olarak mı kabul edilir?

Alıntı: Yazan emrekaratas Merhabalar. Konu ile ilgili bir araştırma yaptım fakat net bir bilgi bulamadım. İşverenin çiftliğinde tek başına çalışan ve çiftliğin hem bekçiliğini hem de bahçıvanlığını yapan işçi bakımından İş Kanunu hükümleri mi uygulanır yoksa bu iş tarım işi olarak mı kabul edilir?

Yapılan işin hangisinin ağırlıklı olduğuna göre cevap değişir; bekçilik/bahçıvanlık?


YARGITAY 9. Hukuk Dairesi
ESAS: 2014/15697
KARAR: 2014/18318

Davacı, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, kötüniyet tazminatı, fazla mesai ücreti, yıllık izin ücreti, hafta tatili ücreti, asgari geçim indirimi, ulusal bayram ile genel tatil ücreti alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.

Yerel mahkeme, görevsizlik kararı vermiştir.

Hüküm süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, davalılara ait yazlık evde bahçe bakımı, genel bakım ve bekçi olarak 02/08/2007-29/04/2013 tarihleri arasında çalıştığını, iş akdine haksız son verildiğini, aylık net 800,00 TL ücret aldığını, haftanın 7 günü 24 saat davalıların yanında çalıştığını iddia ederek kıdem ve ihbar tazminatları ile bir kısım işçilik alacaklarının hüküm altına alınmasını istemiştir.

B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı, davalı Mevlüt' ün yazlık müştemilatında kalarak bahçenin bakımı, sulanması gözetimi işini yaptığını bahçenin 250- 300 m2 büyüklüğünde olduğunu, evin güvenliğinin bahçenin dışında bulunan çevredeki evlerin birlikte güvenliği sağlayan diğer kişilerce gerçekleştirildiğini davalı Mevlüt'ün yanında çalışmasına rağmen şirketten sigortalı gösterildiğini, davacının kendisinin işten ayrıldığını savunarak, davanın reddini istemiştir.

C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, ev hizmetlerinde yapılan işlerin iş kanunu dışına çıkarıldığı, çocuk bakıcısı, aşçı, bahçıvan, bekçi, temizlikçi olarak çalışmanın ev hizmetleri kapsamına girdiği davacının çalışmasının iş kanunu kapsamında olmadığı borçlar kanunu kapsamında olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir.

D) Temyiz:
Kararı taraflar temyiz etmiştir.

E) Gerekçe:
Uyuşmazlık, taraflar arasındaki ilişkinin İş Kanunu kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceği ve bu bağlamda iş mahkemesinin görevi noktasında toplanmaktadır.

4857 sayılı İş Kanununun 1 inci maddesinin ikinci fıkrası gereğince, 4 üncü maddedeki istisnalar dışında kalan bütün işyerlerine, işverenler ile işveren vekillerine ve işçilerine, çalışma konularına bakılmaksızın bu Kanunun uygulanacağı belirtilmiştir.

İş Mahkemelerinin bulunmadığı yerlerde iş davalarına bakmak üzere bir asliye hukuk mahkemesi görevlendirilir. İş davalarına bakmakla görevli asliye hukuk mahkemesine açılan dava "iş mahkemesi sıfatıyla" açılmamış ise, mahkeme görevsizlik kararı veremez. Bu durumda asliye hukuk mahkemesi tarafından, verilecek bir ara kararı ile davaya "iş mahkemesi sıfatıyla " bakmaya devam olunur.

Davanın, İş Kanunu kapsamı dışında kalması halinde, Mahkemenin göresizliğine ve dosyanın görevli hukuk mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi gerekir. Davanın esastan reddi usule aykırıdır.

5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 1 inci maddesi uyarınca, İş Kanununa göre işçi sayılan kimselerle işveren veya işveren vekilleri arasında, iş akdinden veya İş Kanununa dayanan her türlü hak iddialarından doğan hukuk uyuşmazlıklarının çözüm yeri iş mahkemeleridir.

4857 sayılı Yasanın 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi uyarınca, “ev hizmetlerinde çalışanlar” hakkında bu kanun hükümleri uygulanmaz. Ev hizmetlerinde aşçı, uşak, temizlikçi gibi işlerde çalışan işçi ile ev sahibi işveren ararındaki uyuşmazlığın iş mahkemesi yerine genel mahkemelerde çözümlenmesi gerekir. İş Kanunu kapsamı dışında bırakılan bu hizmetleri gören kimselerle bunları çalıştıranlar arasındaki hukukî ilişkilerde Borçlar Kanununun hizmet akdine ilişkin hükümleri uygulanır. Aile bireylerini evden alarak alışverişe, şehir içinde gezmeye götüren, boş zamanında ev ve eklentilerinde zamanını geçiren şoföründe ev hizmeti yaptığı ve iş kanunu kapsamında olmadığı kabul edilmelidir (Yargıtay 9.HD. 09.10.2008 gün ve 2007/27814 Esas, 2008/25988 K.).

Buna karşın evde hastaya bakan hemşire ve çocuk eğiticisi İş Kanunu kapsamında değerlendirilmelidir.

4857 sayılı İş Kanununun 4 üncü maddesinde tarım ve orman işlerinin yapıldığı işyerlerinde çalışanların kanun kapsamına girmeyeceği açıklandıktan sonra aynı madde de ayrık durumlara yer verilmiştir.

Buna göre;

1.Tarım sanatları ile tarım aletleri, makine ve parçalarının yapıldığı atölye ve fabrikalarda görülen işlerde,

2.Tarım işlerinde yapılan yapı işlerinde,

3.Halkın faydalanmasına açık park ve bahçelerde

4.Bir işyerinin eklentisi durumundaki bahçe işlerinde,

çalışanların, İş Kanunu kapsamında olacakları belirtilmiştir.

Sonuç olarak tarım ve orman işletmelerindeki bitki ve hayvan üretimi, bakım ve yetiştirmesi dışında kalan işler İş Kanununa tabidir.

Somut olarak davalı Mevlüt' e ait yazlık evde davacı tarafından bahçıvanlık kapsamında bir kısım bahçe işlerinin yürütüldüğü anlaşılmakta ise de Dairemizin yukarıda ki ilke kararı ve yerleşik uygulamaları dikkate alındığında yapılan işin güvenlik ve bekçilik ağırlıklı olduğu, davacının yaz kış sürekli yazlıkta kaldığı, ücret ve bağımlılık unsurları itibariyle işçi statüsünde bulunduğunun kabulü ile işin esasına girilerek karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde görevsizlik kararı verilmesi hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.

F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 05.06.2014 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.