08-09-2006, 12:46 | #1 |
|
Taraflar genel işlem şartlarının aksini, sözleşme ile kabul edebilirler(Yargıtay Kar)
KAYNAK ALINTI :http://195.142.131.202/scripts/cgiip...ids=0x004aaee0
T.C Y A R G I T A Y Onbirinci Hukuk Dairesi E. 1995/1993 K. 1995/3369 T. 14.4.1995 ÖZET: Öğretide savunulan normlar hiyerarşisi kuramına göre, yasa ile sözleşme arasında bir boşluk varsa, bu boşluk kişilerin serbest iradesiyle doldurulabilir. Ne varki, emredici yasa hükümlerine karşı bu boşluk, kişi iradesi tarafından doldurulamaz. TTK.nun 1404-1406. maddeleri 2915 sayılı Yasa ile yapılan değişiklik sonucu emredici hukuk kuralı olmaktan çıkmış, yedek hukuk kuralı haline gelmiştir. Taraflar genel işlem şartlarının aksini, sözleşme ile kabul edebilirler. Bu durumda, aksi kararlaştırılan bu özel kuralın, genel işlem şartlarındaki kurallardan önce uygulanması gerekir. (6762 s. TTK. m. 1264, 1266/2, 1404, 1405, 1406) (7397 s. SŞMK. m. 28) ...... Finansal Kiralama A.Ş. ile ........ Sigorta A.Ş. arasındaki davadan dolayı, (İstanbul Beşinci Asliye Ticaret Mahkemesi) 'nce verilen 9.3.1994 gün ve 747-270 sayılı hükmü onayan Dairenin 10.11.1994 gün ve 94/4612-8381 sayılı ilamı aleyhinde davalı vekili tarafından karar düzeltilmesi isteğinde bulunulmuş ve karar düzeltme dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla; dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü: Davacı vekili; davalı sigorta şirketine sigorta ettirilmiş olan müvekkiline ait TPAD adlı Gemide 14.6.1989 günü yangın çıktığını, bunun sonucunda (260.606) dolarlık zarar meydana geldiği halde davalı sigorta şirketince haksız olarak, bu zarar miktarında (75.000) Dolar tenzili suretiyle (185.606) Dolar sigorta tazminatı ödendiğini ileri sürerek TTK.nun 1404 ve 1406 maddelerine göre zarar, muafiyet limitini geçtiğinden ve ayrıca Türk Tekne Poliçesi Umumi Şartlarının 16. maddesine göre yangından doğan Hususi Avarya'da mufayiteni uygulanamayacağını bu nedenle (75.000) ABD Doları'nın karşılığı (159.094.800) Liranın tahsili için icra takibi taptıklarını davalının itiraz etmesi nedeniyle itirazın iptali ile 40 icra inkar tazminatının verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili; TPAD isimli Gemi'nin 20002 nolu Tekne Sigorta Poliçesi ile Insutute Time Douses-Hulls şartları 1.10.1993 gereğince (75.000) Dolar tenzili muafiyetle (20.000.000) Dolar'a kadar müvekkili şirkete sigortalanmış olduğu 2915 sayılı Kanunla TTK.nun 1264. maddesinde değişiklik yapılmak suretiyle TTK.nun 1404, 1405 ve 1406. maddelerinin emredici hüküm olmaktan çıkarılması ile dünya tatbikatına uygun olarak taraflar arasında muafiyet oranının serbestçe belirlenmesi yanında entegrel muafiyet veya tenzili muafiyet sistemlerinden birinin serbestçe seçimine imkan sağlanmış olmakla Türk Tekne Poliçesi Genel Şartlarının 16. maddesi 1. bendi yerine poliçede mevcut tenzili muafiyete dair özel şartın öncelikle uygulanacağı için müvekkilinin sigorta tazminatından (75.000) Dolar tenzilinde haklı olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir. Davalının temyizi üzerine karar, Dairemizce gerekçe ilavesi ile onanmıştır. Davalı vekili, karar düzeltme talebinde bulunmuştur. M/T TPAD isimli tanker, 20002 numaralı Tekne Sigorta Poliçesiyle Institute Time Clauses Hulls 1.10.1983 şartları gereğince 75.000 ABD Doları tenzili muafiyetle 20.000.000 ABD Doları'na kadar davacı ........ Finansal Kiralama A.Ş. adına davalı .......... Sigorta Şirketi'ne sigortalanmıştır. Sigortalı gemide 14.6.1989 tarihinde çıkan yangın sonucu meydana gelen 342.519,99 ABD Doları hasar bedelinden poliçe özel şartlarında belirtilen 75.000 ABD Doları tenzili muafiyet düşüldükten sonra, 267.519,99 ABD Doları karşılığı sigortalıya ödenmiştir. Taraflar arasında uyuşmazlığın poliçenin "ön yüzüne yazılan" işbu poliçe ilişik Institute Clausses Hulls 1.10.1983 şartları gereğince 75.000 ABD Doları tenzili muafiyetle aktedilmiştir. Hakiki/Hükmi tam ziya muafiyetsizdir" diye yazılı özel şartın Tekne Poliçesi genel şartları karşısında geçerli olup olmadığı noktasında toplandığı anlaşılmaktadır. TTK.nun 1404-1406. maddeleri, 15.10.1983 gün ve 18192 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan 2915 sayılı Yasa ile değiştirilmiştir. Yasanın genel gerekçesinde; "Bilindiği üzere, Türk Ticaret Kanununun 1404. maddesinde avaryadan hasar tutarı muafiyet hattini aştığı takdirde hasar bedelinin, tamamının ödeneceğini amir bulunmakta, uluslararası piyasada uygulandığı beyan edilen tenzili muafiyet, "Deduetible" sisteminde ise, her hasar olayında muafiyet haddi tenzil edildikten sonra bakiyesi tazminat olarak ödenmektedir. Bu durumda Türk Mevzuat ile Uluslararası uygulama arasında uyum sağlamak için Türk Ticaret Kanunumuzun 1404. maddesinin TTK.nun 1264. maddesinden çıkarılarak, amir hüküm vasfının kaldırılması ile istenilen sonuca varılması için bu değişiklik tasarısı hazırlanmıştır" denilmiş. Madde gerekçelerinde ise; "1404, 1405 ve 1406. maddeler mehaz Alman Ticaret Kanununda emredici bir hüküm olmadığı halde, aksine sözleşme caiz olmayan emredici kural haline getirilmiş ve bu konuda kanun gerekçesinde bir açıklık bulunmamıştır. Deniz sigortalarında büyük gelişme ve özellikle uluslararası tatbikata uymak zorunluluğu sebebiyle bu maddeler emredici bir hüküm olmaktan çıkarılması gerekmiştir. Bu suretle dünya tatbikatına uygun olarak sözleşme ile muaflık oranının serbestçe tesbiti, basit muaflık (Entegral Muafiyet) veya mutlak muaflık (Tenzili Muafiyet) sistemlerinden birinin seçilmesi ve hususi avaryalar dışında da muaflık uygulanmasına serbestiyet getirilmesi olanağı sağlanmıştır." 29.4.1992 tarihli bilirkişi raporunda da isabetle vurgulandığı gibi, 2915 sayılı Yasa ile TTK.nun 1264. maddesinde yapılan değişiklik ile aynı Yasanın 1404-1405 ve 1406. maddeleri emredici hüküm olmaktan çıkarılmıştır. Kanunun gerekçesinde açıklandığı gibi, Entegral Muafiyet veya tenzili muafiyet konusunda taraflara sözleşme serbestisi tanınmıştır. Bu değişiklik ile Entegral Muafiyet'ten, tenzili muafiyete geçiş düşüncesi rol oynamış böylece uluslararası uygulamaya uyum sağlanmıştır. Daha önce Institute Clasuses Hulls, 1.10.1983 12'de hususi avarya'nın ancak 3'ü muafiyeti geçtiği takdirde,tazminatın ödeneceği öngörülmekle, entegral muafiyet sistemi gerekli kabul edilmekteydi. Ancak bu hükümle karaya oturma, yangın, batma ve diğer gemiyle çatışma şeklindeki başlıca rizikolardan doğan bütün hasarların muafiyet tenzil edilmeksizin ödeneceği belirtilmek suretiyle muafiyetinin geçerlik alanı son derece sınırlandırılmış olmaktadır. Sigortacılar hususi avarya'da başlıca rizikolar dışında kalan dar bir sahada, muafiyetten yasaklanma imkanına sahip bulunuyorlardı. Fakat tazminat taleplerinin ağırlığı karşısında sigortacıların lehine olarak 1969 da Institute Clauses'ların 12. maddesi, tam ziya hali hariç olmak üzere, sigorta edilmiş bir rizikodan doğan tazminat talebinin, her biri ayrı kaza veya olaydan doğan tazminat talepleri toplamı poliçedeki muafiyet tutarını aşmadıkça ödenmiyecek, aşması halinde ise muafiyet tazminattan indirilmek suretiyle bakiyesinin ödeneceği kabul edilmiştir. Böylece Entegral Muafiyet sisteminden "franchise" tenzili muafiyet "dedetible" sistemine bu değişiklikle geçilebilmiştir. Yapılan değişiklik ile sigorta poliçesinin atıfta bulunduğu Institute Clasus Hulls 1.10.1983 12. md. hükümleri TTK.nun 1264 ve 1404-1406. maddesi uyarınca geçerli hale getirilmiştir. 7397 sayılı Kanunun 28 ve TTK.nun 1266/2. maddeleri hükmüne göre, sigorta poliçesi (Umumi Şartları) ilgili Bakanlıkça tanzim ve tasdik olunur. Hemen ilave etmek gerekir ki ilgili Bakanlıkça onanmış olsa dahi genel şartlar TTK.nun 1264. maddesinde sayılan emredici hükümlere aykırı olarak düzenlenme |
Şu anda Bu Konuyu Okuyan Ziyaretçiler : 1 (0 Site Üyesi ve 1 konuk) | |
|
Benzer Konular | ||||
Konu | Konuyu Başlatan | Forum | Yanıt | Son Mesaj |
Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulu'nun 1.4.1974 Gün ve 1/2 Sayılı İnanç | madagaskar | Meslektaşların Soruları | 6 | 25-05-2007 10:10 |
Fİkrİ Haklarin Devrİne İlİŞkİn SÖzleŞme/Yargıtay Kararı | Av.Ceylan Pala Karadağ | Fikri Haklar ve Bilişim Hukuku Çalışma Grubu | 1 | 15-02-2007 17:24 |
Genel İşlem Şartlarının İçerik Denetimi | Av.Ceylan Pala Karadağ | Tüketicinin Korunması Hukuku Çalışma Grubu | 0 | 21-08-2006 15:21 |
Tüketici Sözleşmelerinde Genel İşlem Şartlarının İçerik Denetimi | Av.Ceylan Pala Karadağ | Borçlar Hukuku Çalışma Grubu | 0 | 25-07-2006 13:37 |
Temyiz Surecinde Taraflar | Bitaraf | Hukuk Soruları Arşivi | 2 | 01-03-2002 22:38 |
Türk Hukuk Sitesi (1997 - 2016) © Sitenin Tüm Hakları Saklıdır. Kurallar, yararlanma şartları, site sözleşmesi ve çekinceler için buraya tıklayınız. Site içeriği izinsiz başka site ya da medyalarda yayınlanamaz. Türk Hukuk Sitesi, ağır çalışma şartları içinde büyük bir mesleki mücadele veren ve en zor koşullar altında dahi "Adalet" savaşından yılmayan Türk Hukukçuları ile Hukukun üstünlüğü ilkesine inanan tüm Hukukseverlere adanmıştır. Sitemiz ticari kaygılardan uzak, ücretsiz bir sitedir ve her meslekten hukukçular tarafından hazırlanmakta ve yönetilmektedir. |