Merhaba Sayın Meslektaşım,

1.Ödeme emrine karşı yapılan itirazda itiraz sebepleri ile bağlılık itirazın kaldırılmasında bağlayıcı iken genel mahkemelerde görülen itirazın iptali davası bakımından bağlayıcı değildir. Menfi tespit davası da tıpkı itirazın iptali gibi genel mahkemelerde görülmekte olduğundan itiraz sebeplerinin bağlayıcı olmadığını ve hatta itiraz edilmemiş dahi olsa bu davanın açılmasında hukuki yarar olduğu kanaatindeyim.

2. Takipten sonra açılan menfi tespit davasında takibin durdurulması mümkün değildir. Dosya borcunun tamamı kapatıldıktan sonra %15 teminat karşılığında ancak icra veznesindeki paranın alacaklıya geçmesine engel olunur.Burada icranın eski hale iadesinin söz konusu olmadığı kanaatindeyim; zira icranın iadesi ilamlı icralar bakımından mümkündür.

T.C.
YARGITAY
HUKUK GENEL KURULU
ESAS NO: 2011/19-622
KARAR NO: 2012/9
KARAR TARİHİ: 18.01.2012

"...Bir davanın korunmaya değer, güncel hukuksal yarar bulunmaması nedeniyle reddedilebilmesi için, borçluyu tehdit edebilecek tehlike ve savsaklamalara karşı onu koruma gereksinmesinin olmaması gerekir.

Borçlunun, hakkında henüz icra takibi başlamadan önce de yapılabilecek olası bir takibi düşünerek, kendisini bir borçla tehdit eden kimseye karşı için dahi menfi tespit davası açabileceği kabul edilmişken, hakkında yürümekte olan bir icra takibi olan borçlunun bu davayı açmasında hukuki yararının bulunduğunda hiç kuşku olmadığı gibi, böyle bir davayı açmasına da hiçbir hukuki engel bulunmamaktadır.

Alacaklının elinde İİK'nun 68 inci maddesinde sayılan belgeler bulunmaması, borçlu hakkında başlattığı icra takibine, borçlunun itiraz etmek suretiyle takibi durdurması da borçlunun menfi tespit davası açmakta hukuki yararı bulunmadığını kabule yeterli olmayıp, bu halde dahi borçlu borç tehdidi altında olup, bu nedenle de menfi tespit davası açmakta hukuki yararı vardır.

Kaldı ki, davacı/borçlunun borçlu olmadığını ileri sürerek ilamsız icra takibine itiraz etmesi, ancak takibin durmasını sağlamakta olup, icra takibini ortadan kaldırmamaktadır. Takibin iptali ise eldeki davanın açılmasından sonra gerçekleşen bir sonuçtur. Bu nedenle, davacının, takibe konu icra dosyasından dolayı borçlu olmadığının tespiti davası açmakta hukuki yararı vardır."

3. Zamanaşımının söz konusu olduğu bir alacak için takipten önce menfi tespit davası açılması mümkünken niçin takip kesinleştikten sonra açılamasın.Takip borçlusu ilk durumda itiraz ile takibi durdurabilir iken takip kesinleştikten sonra bu hakkından da yoksundur. Eğer mahkemenin gerekçesi zaten ödeme emrine itiraz edilerek durdurulması mümkün iken bunu yapmadığı için menfi tespitten faydalanamaz ise aynı durum takipten önce de mevcuttur;çünkü borçlu ödeme emrini dahi beklemeden menfi tespit davası açabilmektedir.Sonuç olarak ben itiraz etmeyen borçlunun menfi tespit davası açabileceğini düşünüyorum.
Saygılarımla.