"Yasalarda Esitlik Var, Uygulamada Yok"

Kadin hukukçular, MTA'ya, bes kadina karsilik 75 erkek alinmasinin kadinlara
karsi ayrimcilik anlamina geldigini vurgulayarak, kadinlari haklarini korumak
için mücadeleye çagirdilar; Jeoloji Mühendisleri Odasi'na destek vaadinde
bulundular.


--------------------------------------------------------------------------------

BIA Haber Merkezi
12/11/2004


--------------------------------------------------------------------------------

BİA (Istanbul) - İstanbul Kadın Kuruluşları Birliği (İKKB) ve İstanbul Barosu
Kadın Hakları Komisyonu, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü'ne (MTA) "5
kadın, 75 erkek jeoloji mühendisi" alınmasının kadınlara karşı ayrımcılık
anlamına geldiğini vurgulayarak, Jeoloji Mühendisleri Odası'nın bu eşitsizliğin
kaldırılması için başlatacağı hukuki prosedürün işletilmesine destek
vereceklerini duyurdu.

Uygulamanın Anayasa'nın 10. maddesinde yer alan "eşitlik" ilkesine ve İş
Kanunu'nun 5. maddesinin "eşit davranma" ilkesine aykırılığını belirten
açıklamada, Türkiye'nin Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi
Sözleşmesi'ni (CEDAW) onaylayarak yasalarda ve uygulamalarda var olan
ayrımcılıkları kaldırmayı taahhüt ettiğine de dikkat çekildi.

Kadınlar haklarını nasıl koruyacak?

İKKB ve İstanbul Barosu Kadın Hakları Komisyonu'nun açıklamasına göre, kadınlar
haklarını korumak için şöyle hareket etmeliler:

"Kadınlar, öncelikle iş başvurularını yapmalılar. Başvurunun kabul edilmemesi
halinde, bunun kendilerine yazılı olarak bildirilmesini istemeliler. Başvurunun
ayrımcılık yasağına aykırılığı nedeniyle ret kararının iptalini talep
etmeliler."

"İç hukuk açısından olumlu sonuç alınamazsa, Birleşmiş Milletler (BM) Kadının
Statüsü Komitesi'ne hak arama için kişisel başvuru imkanları var. Çünkü Türkiye,
CEDAW'a aykırı işlemlerin denetlenmesine ilişkin Ek İhtiyari Protokolü
onayladı."

"Geçtiğimiz yıl uygulamadan vazgeçmişlerdi"

Açıklamada, kamu kurumlarına sınavla eleman alınacağına ilişkin duyuruda
geçtiğimiz yıl da "kadınlara karşı ayrımcılık" yapıldığı ve bu ayrımcılığın
kadınların mücadelesiyle ortadan kaldırıldığı hatırlatıldı:

* Aralık 2003 ÖSYM web sayfasında yayınlanan, Devlet Su İşleri (DSİ), Toprak
Mahsulleri Ofisi (TMO) Genel Müdürlüğüne sınavla inşaat mühendisleri, bilgisayar
mühendisleri ve muhasebeciler alınacağı duyurulmuştu.

* İşe başvurma koşulları arasında "cinsiyeti erkek olmak" koşuluna yer
verilmişti.

* Bu koşul, Anayasa'nın 10.; İş Kanunu'nun 5.; CEDAW'ın "çalışma alanında eşit
seçim kıstasları uygulanmasına" ilişkin 11/b maddesine aykırıydı.

* Bu aykırılıklar karşısında kadınların, haklarını korumak için iş başvurularını
yapmalarını; başvurunun kabul edilmemesi halinde, bunun kendilerine yazılı
olarak bildirilmesini ve başvurunun ayrımcılık yasağına aykırılığı nedeniyle ret
kararının iptalini talep etmelerini istemiştik.

* Anayasa'ya, İş Kanunu'na ve CEDAW'a aykırı olan bu duyuru, tepkiler üzerine
değiştirilmiş ve "cinsiyeti erkek olmak" koşulu kaldırılmıştı.

Anayasa ve İş Kanunu ne diyor?

Geçtiğimiz yıl DSİ'de yapılan, bu yıl MTA'da devam eden uygulamaya karşın,
Anayasa'nın 10.; İş Kanunu'nun 5. maddesi şöyle:

* Anayasa 10. Madde: Kadın erkek eşit haklara sahiptir. Devlet, kadın erkek
eşitliğinin yaşama geçirilmesinde yükümlüdür.

* İş Kanunu 5/3 madde: Eşit davranma ilkesi: İşveren, biyolojik veya işin
niteliğine ilişkin sebepler zorunlu kılmadıkça, bir işçiye, iş sözleşmesinin
yapılmasında, şartlarının oluşturulmasında, uygulanmasında ve sona ermesinde,
cinsiyet veya gebelik nedeniyle doğrudan veya dolaylı farklı işlem yapamaz.
(BB/EÜ)