Mesajı Okuyun
Old 12-03-2007, 23:59   #4
Hekimbaşı

 
Varsayılan Keyfi gelmek / olmak - keyif duymak / almak

Sn.KARACA,

(1) de 'canım istedi' çok uygun.
(2) de yeterli veri yok.

Bunun ardında 'Keyfim gelince ... yaparım', 'Keyfim gelmezse ... olmaz', 'Keyfi geldiğinde ...' gibi kalıplar yatıyor. Bunların tümü 'keyfi gelmek' i 'canı istemek' yerine kullanmakta, ama kinayeli olarak. Yani; ya anlatan duruma burun kıvırarak yaklaşmakta, pek de inandırıcı olduğunu düşünmemekte; ya da kişi her zaman öyle olmayabileceğini ifade etmektedir.

Buradan, şu sonuca varabiliriz: 'keyfi gelmek' kalıbı ya sadece ikinci ve üçüncü şahıslar için kullanılabilir, birinci şahıslarda kullanılamaz; ya da birinci şahıslar için kullanıldığında kesinlik ifade edemez. Birinci şahıs, durumu anlatandır ve canının isteyip istemediğini bilmek durumundadır; bu kalıbı kullanıyorsa, ne yapacağını kestiremediğini söylemek istemektedir. Bu ancak gelecek zamanda olabilir. Anlatımlarda ise; anlatanın kesinlikle bilme olanağı yoktur; ama gözlemleri veya tahminlerini söze dökerken, pek de güvenilir olmadığını ifade etmektedir.

'keyfim istedi' yi ise hiç duymadım. Keyif, TDK nca:

1. esenlik, sağlık
2. canlılık, tasasızlık, iç rahatlığı, hoş vakit geçirme
3. istek, heves, zevk

diye devam etmekte. Esrar bile bu sözcükle anılabiliyor; ama sözünü ettiğiniz kalıpta (3) ncü anlam öne çıkıyor. Kolayca görülebileceği üzere, bu anlam istemek fiili ve birinci şahısla birarada anlamlı olamıyor.

Dolayısıyla; 'Keyfi gelmek', 'Keyfi olmak' kalıpları birinci şahıs için sadece gelecek zaman veya olasılık içeren yapılarda kullanılabilir. 'Keyif almak', 'Keyif duymak' kalıplarıysa farklıdır; kesinlik ifade ederler ve geçmiş zamanla kullanılırlar.

'keyfim geldi', yani kesinlik içeren bir geçmiş zaman kullanılamaz, çünkü belirsizlikle çelişir. Birinci şahıs olarak isteyip istemediğinizi bilmek durumundasınız. Ama 'keyfim gelseydi (zevk alacak olsaydım / canım isteseydi) ... yapardım' olabilir. Keyfiniz geldi ve bir iş yaptıysanız; bunu ifade etmenin doğru yolu, '.... yaptığım için keyif duydum / aldım' olmalıdır; çünkü geçmiş zamanda belirsizlik artık ortadan kalkmıştır. Ya keyif almışsınızdır, ya da almamış; bunu belirtmeniz gerekir.

Saygılarımla,