Mesele, şerhin etkisinin 5 yıl sonra da devam edip etmeyeceğine yöneliktir.

İlgili yasal düzenlemelerden alıntılar:

Tapu Kanunu
Madde 26 - …Şerhten itibaren beş yıl içinde satış yapılmaz veya irtifak hakkı tesis ve tapuya tescil edilmezse işbu şerh tapu sicil müdürü veya tapusicil görevlileri tarafından re'sen terkin olunur.

Tapu Sicili Tüzüğü
Madde 78 - …Kanunda açıkça gösterilen hallerile şerh edilmiş şahsi haklarda ve tescil edilmiş arzi ve şahsi irtifak haklarında belli bir süre söz konusu ise, bu sürenin dolması halinde taşınmaz mal malikinin istemi üzerine de terkin işlemi yapılabilir.

Türk Medeni Kanunu
Madde 1009 - …Bunlar şerh verilmekle otaşınmaz üzerinde sonradan kazanılan hakların sahiplerine karşı ileri sürülebilir.

İlgili bir içtihat;
2644 sayılı Tapu Kanununun 26/5 maddesinde; sözleşmenin tapuya şerhinden itibaren 5 yıl içinde satış yapılmazsa gayrimenkul siciline verilen şerhin tapu sicil müdürü veyamemuru tarafından re'sen terkin olunacağına dair hüküm bulunmaktadır. Somut olayda, satış vaadi sözleşmesinin tapuya şerh verildiği 10.12.1962 tarihindenitibaren 5 yıl geçtiği halde satış işleminin yapılmadığı hususunda bir uyuşmazlık yoktur. Ancak 2644 sayılı Tapu Kanununun 26/5 maddesinin, Tapu SicilTüzüğünün 78/4. maddesi karşısında terkin işleminin Tapu Sicil Müdürlüğü veya memurunca re'sen yapılacağı veya şerhin kendiliğinden hükümsüz kalacağı şeklinde anlamamak, terkin işleminin ancak 5 yıllık sürenin geçmesi ve taşınmaz maliklerinin bu sürenin geçtiğini belirterek terkin talep etmeleri üzerine yapılacağı şeklinde kabul etmek gerekir. Tapu işlemleri uygulanmasındaki durumda böyledir. Başka bir anlatımla Tapu Kanununun 26. maddesine dayanılarak 5 yılgeçtikten sonra satış vaadi sözleşmesinin şerhini kaldıracak olan tapu sicil müdürü veya memuru bu işlemi kendiliğinden değil, aleyhine tapuda şerh bulunan malikin istemesi üzerine kaldırabilir. Böyle bir istem bulunmadığı sürece deTürk Medeni Kanunun 1021 maddesi hükmünce tapu sicilleri herkese açık olduğundan kayıtlarda bulunan şerh taşınmaza sonradan malik olan kişileri bağlar. 14. HD 23.01.2007 T. 14516-386 E-K

Görüldüğü üzere;

Şerhlerin ne kadar süre geçtikten sonra kim tarafından terkinin istenebileceği, Tapu Kanununun26.maddesi ile Tapu Sicili Tüzüğünün 78.maddelerinde düzenlenmiştir. Buna göre, şerh ancak 5 yılın sonunda ve taşınmaz malikinin istemi üzerine silinebilecektir.

Şerhin etkisi ise, Medeni Kanun’un 1009.maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre ise,şerh verilmekle, sözleşmeler üçüncü kişilere karşı ileri sürülebilecektir.

(Medeni Kanun'un 1023,1024. maddeleri her durumda zaten ileri sürülebilecektir. Zira sayın Av.Nevra Öksüz'ün de eklediği Yargıtay kararında, davacı, tapunun kötü niyetli olarak alındığını iddia etmiştir.)

Sonuç olarak, mevzuatta şerhin etkisinin 5 yıl ile sınırlı olduğu ile ilgili bir hüküm yer almamaktadır. Yasada geçen 5 yıl sadece terkin istenme hakkının doğmasına ilişkindir. Kanaatimce gerek kanunun lafzı ve ruhundan gerekse Yargıtay’ın direkt olarak konuyu irdelediği kararlardan, şerhin terkinin 5 yıl sonra istenebileceği ancak bu şerh terkin edilmedikçe, şerhin MK md.1009 gereğince sonradan kazanılan hak sahiplerine karşı ileri sürülebileceğinin kabulü gereklidir.

Saygılarımla.