T.C.

YARGITAY

13. HUKUK DAİRESİ

E. 2005/4061

K. 2005/10142

T. 15.6.2005

• ALACAK DAVASI ( Üniversite Rektörlüğü ile Davacı Kurum Arasında Yapılan Abonelik Sözleşmesinin İhlal Edilmesi Nedeniyle )

• TÜKETİCİ MAHKEMESİ ( Rektörlüğün Tüketici Sıfatını Haiz Olmaması-Bu Nedenle Davacı Kurumla Yapılan Abonelik Sözleşmesinden Doğan Uyuşmazlığın Genel Mahkemelerde Görülmesinin Gerekmesi )

• GÖREV ( Üniversite Rektörlüğünün Tüketici Olarak Kabulü Mümkün Olmayacağından Davanın Genel Mahkemelerde Görülmesinin Gerekmesi )

• TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUNUN KAPSAMI ( Taraflardan Birini Tüketicinin Oluşturduğu Her Türlü Tüketici İşlemini Kapsaması )

• TÜKETİCİ SIFATI ( Davacı Kurum ile Abonelik Sözleşmesi Yapan Üniversite Rektörlüğünün Bu Sıfatı Haiz Olmaması-Bu Nedenle Bu Sözleşmeden Doğan Uyuşmazlığın Genel Mahkemelerde Görülmesinin Gerekmesi )

4077/m.1,2

ÖZET : Bir hukuki işlemin 4077 sayılı yasa kapsamında kaldığının kabul edilmesi için yasanın amacı içerisinde taraflar arasında mal ve hizmet satışına ilişkin bir hukuki işlemin olması gerekir. Somut uyuşmazlıkta davalı Osmangazi Ünüversitesi Rektörlüğünün tüketici olarak kabulü mümkün değildir. Bu durumda taraflar arasındaki uyuşmazlığın Tüketicinin Korunması Hakkındaki kanun kapsamında kalmadığının kabulü gerekir. Bu nedenle ve dava olunan miktara göre davaya bakmaya Asliye Hukuk Mahkemesi görevlidir.
DAVA : Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı mahkemenin görevsizliğine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşuldu düşünüldü:
KARAR : Davacı vekili , davalı ile müvekkili kurum arasında abone sözleşmesi imzalandığını, yönetmelik gereğince davalıya resmi daire abone gurubu tarifesi uygulandığını, 1996 yılında yapılan yönetmelik değişikliği ile Milli Eğitim Bakanlığına bağlı eğitim ve öğretim kurumlarına resmi okul abonesi tarifesi uygulanmaya başlandığını, bunun üzerine davalının önceki yıllarda ödediği fazla ödemeleri mahsup ederek eksik ödemede bulunduğunu ileri sürerek 102.518.890.000 TL nin mahsup tarihinden itibaren faiziyle tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalı, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, Mahkemenin görevsizliğine,istek halinde dosyanın görevli ve yetkili Tüketici Mahkemesi sıfatıyla Eskişehir Asliye Ticaret mahkemesine gönderilmesine karar verilmiş; hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir.
4822 sayılı yasa ile değişik 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun Amaç başlıklı 1. maddesinde yasanın amacı açıklandıktan sonra kapsam başlıklı 2. maddesinde "Bu kanun, birinci maddesinde belirtilen amaçlarla mal ve hizmet piyasalarında tüketicinin taraflardan birini oluşturduğu her türlü tüketici işlemini kapsar." hükmüne yer verilmiştir. Yasanın 3. maddesinde mal; alışverişe konu olan taşınır eşyayı, konut ve tatil amaçlı taşınmaz malları ve elektronik ortamda kullanılmak üzere hazırlanan yazılım, ses, görüntü ve benzeri gayri maddi malları, hizmet; bir ücret veya menfaat karşılığında yapılan mal sağlama dışındaki her türlü faaliyeti ifade eder. Satıcı; kamu tüzel kişileri de dahil olmak üzere ticari veya mesleki faaliyetleri kapsamında tüketiciye mal sunan gerçek veya tüzel kişileri kapsar. Tüketici ise bir mal veya hizmeti ticari veya mesleki olmayan amaçlarla edinen, kullanan veya yararlanan gerçek yada tüzel kişiyi ifade eder şeklinde tanımlanmıştır.
Bir hukuki işlemin 4077 sayılı yasa kapsamında kaldığının kabul edilmesi için yasanın amacı içerisinde yukarıda tanımları verilen taraflar arasında mal ve hizmet satışına ilişkin bir hukuki işlemin olması gerekir. Somut uyuşmazlıkta davalı Osmangazi Ünüversitesi Rektörlüğünün tüketici olarak kabulü mümkün değildir. Bu durumda taraflar arasındaki uyuşmazlığın Tüketicinin Korunması Hakkındaki kanun kapsamında kalmadığının kabulü gerekir. Bu nedenle ve dava olunan miktara göre davaya bakmaya Asliye Hukuk Mahkemesi görevlidir. Görevle ilgili düzenlemeler kamu düzenine ilişkin olup taraflar ileri sürmese dahi yargılamanın her aşamasında resen gözetilir. Bu durumda mahkemece işin esasının incelenmesi gerekirken tüketici mahkemesinin görevli olduğundan bahisle görevsizlik kararı verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan kararın davacı yararına BOZULMASINA, peşin harcın talep halinde iadesine, 15.6.2005 gününde oybirliğiyle karar verildi.
yarx