T.C.
YARGITAY
11. HUKUK DAİRESİ
E. 2007/13253
K. 2007/15908
T. 17.12.2007
• KOOPERATİFİN UĞRADIĞI ZARARIN TAZMİNİ İSTEMİ ( Sözleşmede İmzası Olmayan Yönetim Kurulu Üyelerinin de Yasadan Kaynaklanan Müteselsil Sorumlulukları Gereği Ortaya Çıkan Zarardan Sözleşmede İmzası Olan Yönetim Kurulu Üyeleri İle Birlikte Sorumlu Tutulacağı )
• MÜTESELSİL SORUMLULUK ( Sözleşmede İmzası Olmayan Yönetim Kurulu Üyelerinin de Yasadan Kaynaklanan Sorumlulukları Gereği Ortaya Çıkan Zarardan Sözleşmede İmzası Olan Yönetim Kurulu Üyeleri İle Birlikte Sorumlu Tutulmaları Gerektiği )
• SÖZLEŞMEDE İMZASI OLMAYAN YÖNETİM KURULU ÜYELERİ ( Yasadan Kaynaklanan Sorumlulukları Gereği Ortaya Çıkan Zarardan Sözleşmede İmzası Olan Yönetim Kurulu Üyeleri İle Birlikte Sorumlu Tutulmaları Gerektiği )
6762/m.336, 319
ÖZET : Dava, eski yönetim kurulu üyeleri olan davalıların kooperatif adına yaptıkları iş ve işlemlerde gerekli özeni göstermemeleri, denetçi olan davalıların da gerekli denetim ve uyarıda bulunma yükümlülüklerini yerine getirmemeleri nedeniyle kooperatifin uğradığı zararın tazmini istemine ilişkindir. Sözleşmede imzası olmayan yönetim kurulu üyelerinin de, yasadan kaynaklanan müteselsil sorumlulukları gereği, ortaya çıkan zarardan sözleşmede imzası olan yönetim kurulu üyeleri ile birlikte sorumlu tutulmaları gerekir.

DAVA : Taraflar arasında görülen davada ( Antalya Birinci Asliye Hukuk Mahkemesi )'nce verilen 16.11.2005 tarih ve 2000/1689-2005/615 sayılı kararın Yargıtay'ca incelenmesi davacı vekili ve davalılar Ergün ve Mustafa vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için tetkik hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra, işin gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : Davacı vekili, davalılardan Bestami ve Ahmet'in kooperatifin eski denetçileri, diğer davalıların ise eski yönetim kurulu üyesi olduklarını, 26.11.2000 tarihinde yapılan kooperatif genel kurulunda 24.12.1996 tarihinde kooperatif ile B ... Asansörleri ... Ltd. Şti. arasında yapılan sözleşme ve ödenen paralar nedeniyle kooperatifin uğradığı zararın tazmini için dava açılması hususunda karar alındığını, kooperatif yönetiminin gerekli özen ve ihtimamı göstermemesi, denetçilerin de gerekli denetim ve uyarı yapma yükümlülüklerini yerine getirmemeleri sonucu kooperatifin zararına sebep olduklarını ileri sürerek, davalıların B ... Asansörleri ... Ltd. Şti.'ye iş yapılmadan ödeme yapmaları nedeniyle ortaya çıkan 33.215.526.000 TL zarar ile, asansörlerin zamanında yapılmaması nedeniyle kooperatifin uğradığı 125.600.000.000 TL zararın ve altı adet asansör yapımı için kooperatifin uğradığı 20.243.000.000 TL zarar olmak üzere toplam 179.058.526.000 TL'nin davalılardan faiziyle birlikte tahsilini talep ve dava etmiştir.

Davalılar Ergün, Mustafa ve Ali, yapılan sözleşmede ve ödemelerde kusurlarının bulunmadığını, gerekli özenin gösterildiğini ve kooperatife zarar vermediklerini savunarak, davanın reddini istemişlerdir.

Diğer davalılar, davaya konu olaylarda bir kusurlarının bulunmadığını savunarak, davanın reddini istemişlerdir.

Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, asansörlerin tamamlanamaması nedeniyle ortaya çıkan kooperatif zararının toplam 119.623.68 YTL olduğu, kooperatifin bu zararından yönetim kurulu başkanı davalı Ergün ile yönetim kurulu üyesi Mustafa'nın şahsi kusurları nedeniyle sorumlu bulundukları, sadece ihale kararının alınmasında imzaları bulunan diğer yönetim kurulu üyesi davalıların ve yönetimi uyaran, genel kurulu bilgilendiren denetim kurulu üyelerinin sorumlu olmayacaklarının anlaşıldığı gerekçesiyle davanın, davalılar Ergün ve Mustafa yönünden kısmen kabulüne, diğer davalılar hakkındaki davanın ise reddine karar verilmiştir.

Kararı, davacı vekili ve davalılar Ergün ile Mustafa temyiz etmiştir.

1- Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmaması ile yaptırılan altı adet asansörle ilgili olarak dava dışı Z ... İnşaat ve Turizm Ltd. Şti.'ye yapılan ödemelerde bir usulsüzlük bulunmadığının belirlenmiş olmasına göre, anılan şirkete yapılan ödemelerden dolayı sorumluluk kararı verilmemesi ile davalı denetim kurulu üyelerinin yasa ile kendilerine verilen denetim yetki ve görevlerini yerine getirmedikleri veya ihmal ettikleri yönünde somut bir delil ve olgunun bulunmayıp, aksine yönetim kuruluna davaya konu olaylarla ilgili olarak uyarıda bulundukları ve bu konuyu genel kurula da taşıdıklarının anlaşılması karşısında, denetim kurulu üyelerinin ortaya çıkan zarardan sorumlu tutulmamalarının yerinde bulunmasına göre, davacı vekili ve temyiz eden davalıların aşağıdaki bentler kapsamı dışında kalan ve yerinde görülmeyen diğer temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.

2- Dava, eski yönetim kurulu üyeleri olan davalıların kooperatif adına yaptıkları iş ve işlemlerde gerekli özeni göstermemeleri, denetçi olan davalıların da gerekli denetim ve uyarıda bulunma yükümlülüklerini yerine getirmemeleri nedeniyle kooperatifin uğradığı zararın tazmini istemine ilişkindir. Davalılardan eski denetim kurulu üyeleri olan Bestami ile Ahmet'in ortaya çıkan zarardan dolayı sorumlu olmadıkları anlaşılmıştır. Eski yönetim kurulu üyelerinden Ergün ve Mustafa dışında kalanların ise, dava dışı B ... Asansör ... Ltd. Şti. ile kooperatif arasındaki sözleşmeyi yapmayıp, sadece işin anılan şirkete ihale edilmesine ilişkin kararda imzaları bulunması nedeniyle sorumlu olmadıklarına karar verilmiştir. Kooperatifler Kanunu'nun 98. maddesinde, bu kanunda aksine açıklama olmayan hususlarda Türk Ticaret Kanunu'nun anonim şirketlere ait hükümlerin uygulanacağı belirtilmiştir. Anonim şirketlerde yönetim kurulu üyelerinin sorumluluğuna ilişkin TTK'nın 336. maddesinde yönetim kurulu üyelerinin müteselsilen sorumlu olacakları belirtilmiş, ancak son fıkrasında bu durumun aynı Kanun'un 319. maddesindeki koşulların varlığı halinde geçerli olmayacağı düzenlenmiştir. Davalı yönetim kurulu üyelerinden sorumlu tutulanların kooperatiflerin inşaatı veya asansör işiyle özel olarak görevlendirildiğine dair alınmış iş bölümüne ilişkin bir kararın bulunmaması karşısında, salt sözleşmeyi imzalamış olmaları, sözleşmede imzası olmayan diğer yönetim kurulu üyelerini sorumluluktan kurtarıcı etkiye sahip değildir. Bu durumda, sözleşmede imzası olmayan diğer yönetim kurulu üyelerinin de yasadan kaynaklanan müteselsil sorumlulukları gereği ortaya çıkan zarardan sözleşmede imzası olan davalı yönetim kurulu üyeleri ile birlikte sorumlu tutulmalarına karar verilmesi gerekirken, müteselsil sorumluluğa engel olan ayrık yasal duruma ilişkin koşulların somut olayda gerçekleşmediği nazara alınmadan, yazılı şekilde sözleşmede imzası bulunmayan yönetim kurulu üyeleri hakkındaki davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, kararın bu nedenle davacı yararına bozulması gerekmiştir.

3- Öte yandan, mahkemece hüküm altına alınan kooperatif zararı, asansörlerin zamanında yapılmamasından kaynaklanan zarar olup, kooperatif tarafından iş yapılmamasına rağmen dava dışı B ... Ltd. Şti.'ye ödenen para nedeniyle meydana gelen zararı kapsamamaktadır. Oysa ki, dosyaya ibraz edilen 18.12.2000 tarihli borç ödemeden aciz belgesinden de anlaşıldığı üzere, davacı kooperatif, dava dışı B ... Asansör ... Ltd. Şti.'den 33.215.526.000 TL alacaklı olup, bu alacağını anılan şirketin acze düşmesi nedeniyle tahsil edememiştir. Anılan miktar, davalı eski yönetim kurulu üyelerinin kusurlu hareketleri sonucu kooperatifin uğradığı zarar olması karşısında, bu miktarın hüküm altına alınması gerekirken, kooperatifin uğradığı bu zararın hüküm altına alınmaması doğru görülmemiş, kararın bu nedenle de davacı yararına bozulması gerekmiştir.

4- Davalılar Ergün ve Mustafa'nın temyiz itirazlarına gelince; mahkemece asansörlerin zamanında yapılmaması nedeniyle kooperatifin uğradığı zararın belirlenmesine ilişkin olarak hükme esas alınan bilirkişi raporunda, dava tarihinde bile henüz yapılmamış olan on adet asansör için gerçekleşen zarar, dava tarihine göre hesaplanmıştır. Oysa ki, bu nedenle oluşan zararın tazmini, yapılmayan asansörlerin yapımı için akdedilmesi gereken yeni sözleşmenin makul bir süre içinde akdedilmesi koşuluna bağlı olup, davacı kooperatif ancak belirlenecek makul süre içinde yaptığı yeni sözleşme dolayısıyla ödemesi gereken asansör yapım farkını davalı yönetim kurulu üyelerinden isteyebilmesi mümkün bulunmakla, makul kabul edilebilecek süreyi aşan bir gecikme ya da halen yaptırılmamış olması halinde ortaya çıkan zarardan da eski yönetim kurulu üyelerini sorumlu tutmak hak ve nesafet ilkelerine aykırı düştüğü gibi, kusurlu eylem ile zarar arasında olması gerekli uygun illiyet bağı unsuruna da aykırı düşmektedir. Bu durumda, davacı kooperatifin 1999 yılında dava dışı Z ... İnşaat ... Ltd. Şti.'ye yaptırdığı altı adet asansör işinin somut olayın özellikleri gözönüne alındığında makul bir süre içinde gerçekleştirilmiş iş olduğunun kabulü ile 2000 yılına gelindiği halde henüz yapılmayan on adet asansörün de yaptırılmasına karar verilen altı adet asansörle aynı tarihte yaptırılması gerektiğinin kabul edilerek B ... Asansör ... Ltd. Şti.'ye ödenen asansör birim fiyatı ile 1999 yılında Z ... İnşaat ... Ltd. Şti.'ye ödenen asansör birim fiyatı arasındaki farkın tüm asansörler için geçerli bir rakam olduğu benimsenerek onaltı adet asansör için hesaplanacak toplam fiyat farkının kooperatif zararı olarak kabulü ile sorumlu bulunan tüm yönetim kurulu üyelerinden tahsiline karar verilmesi gerekirken, anılan ilkelere uygun bulunmayan hesaplama yöntemine dayalı olarak yazılı şekilde hüküm tesis edilmesi doğru görülmemiş, kararın kabul şekli bakımından bu nedenle de temyiz eden davalılar yararına bozulması gerekmiştir.

SONUÇ : Yukarıda ( 1 ) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacı vekili ile temyiz eden davalılar Ergün ve Mustafa'nın diğer temyiz itirazlarının reddine; ( 2 ) ve ( 3 ) numaralı bentlerde açıklanan nedenlerle kararın davacı yararına; ( 4 ) numaralı bentte açıklanan nedenlerle kararın temyiz eden davalılar yararına ( BOZULMASINA ), ödedikleri temyiz peşin harcının istekleri halinde temyiz edenlere iadelerine, 17.12.2007 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.