İKİNCİ BÖLÜM
Eğitim, Bilim ve Kültürel Amaçlı Eşya ile Bilimsel Alet ve Cihazlar
Madde 55 - EK-1 no.lu listede yer alan eğitim, bilim ve kültürel amaçlı kitap, yayın ve belgelerin ithalinde, gönderildiği kişi veya kurum ve amaçlanan kullanım şekline bakılmaksızın gümrük vergileri aranmaz.
Madde 56 - EK-2 no.lu listede yer alan eğitim, bilim ve kültürel amaçlı görsel ve işitsel malzemelerin ithali aşağıda sayılan şartlarla gümrük vergilerinden muaftır:
a) Bu eşyanın kamu eğitim, bilim ve kültürel kuruluş veya organizasyonları tarafından kullanılmak üzere ithal edilmesi veya
b) EK-2 no.lu listedeki her bir eşyanın kamu eğitim, bilim ve kültürel kuruluş veya organizasyonları tarafından ithal edilmesi.
Madde 57 - 1) 56 ncı maddenin kapsamı dışında kalan bilimsel alet ve cihazlar, ticari olmayan amaçlarla ithal edildikleri takdirde 58 ila 67 nci maddeler çerçevesinde gümrük vergilerinden muaftır.
2) Muafiyet, aşağıda belirtilen amaçlarla ithal edilen bilimsel alet ve cihazlar için uygulanır.
a) Esas olarak eğitim veya bilimsel araştırma ile uğraşan kamu kuruluşları ile bu kuruluşlara bağlı birimler tarafından kullanılmak üzere ithal edilen veya
b) Esas olarak eğitim veya bilimsel araştırma ile uğraşan özel kuruluşlarca ithal edilen eşya.
3) Bu kuruluşların eğitim veya bilimsel araştırma dalında faaliyette bulunduklarının gümrük idaresine tevsiki şarttır.
4) Bu maddede belirtilen muafiyetin uygulanmasında Müsteşarlık, duruma göre Milli Eğitim, Sanayi ve Ticaret veya Kültür bakanlıkları ya da ilgili diğer kamu kurum ve kuruluşların görüşlerini alır.
Madde 58 - Bilimsel alet ve cihazlara uygun parça, yedek parça ve aksesuarlar veya bilimsel alet ve cihazların bakım, kontrol, ayarlama veya tamiri için kullanılan malzemeler için de muafiyet tanınır. Söz konusu malzemenin bu tür alet ve cihazlarla aynı zamanda ithal edilmesi gerekir. Daha sonra ithal edilmeleri halinde, malzemenin, daha önce gümrük vergilerinden muaf olarak ithal edilen alet ve cihazlarla ilgili olduklarının ispatı şarttır.
Madde 59 - 57 ve 58 inci maddelerde bahsi geçen bilimsel alet ve cihaz deyimi, teknik özellikleri ve kullanım amacı esas olarak bilimsel faaliyetlere uygun bulunan alet, cihaz, sistem veya herhangi bir diğer alet anlamına gelir.
Madde 60 - 57 ve 58 inci maddelerde bahsi geçen bilimsel alet ve cihazlar, kâr amacı güdülmeksizin eğitsel amaçlarla veya bilimsel araştırma amacıyla kullanılmak üzere ithal edildikleri takdirde, gayri ticari amaçla ithal edilmiş eşya olarak kabul edilir.
Madde 61 - 59 uncu maddede tanımlanan eşyanın gümrük vergilerinden muafen ithalinin Türkiye Gümrük Bölgesindeki ilgili üretim sektörünün çıkarlarına ciddi ölçüde zarar verdiğinin tespiti halinde, bu eşya muafiyet kapsamından çıkarılabilir.
Madde 62 - 1) 58, 59, 60 ve 61 inci maddelerde belirtilen şartlarla muafen ithaline izin verilen, 56 ncı maddede belirtilen eşya ve yedek parçalar devredilemez, satılamaz, gümrük idaresinden izin alınmaksızın ödünç verilemez, kiralanamaz ve teminat olarak gösterilemez.
2) a) 59, 60 ve 61 inci maddelerde yer alan eşyanın ödünç verilmesi, kiralanması veya devredilmesi halinde, ödünç verildikleri, kiralandıkları veya devredildikleri kurum veya kuruluşların da bu muafiyetten istifade edebilir nitelikte olması ve bunların muafiyet amacına uygun olarak kullanılması halinde, muafiyet uygulamasına devam olunur.
b) Diğer hallerde, ödünç verilen, kiralanan, devredilen eşyaya ait gümrük vergileri 4458 sayılı Gümrük Kanununun 181 ila 194 üncü maddelerinde öngörülen esaslara göre tahsil olunur.
Madde 63 - 1) Gümrük vergilerinden muafen ithali yapılan malzeme, yedek parça ve aksesuarların Türkiye'ye ithalinde muafiyet tanınmasını sağlayan şartları kaybeden veya muafen ithal edilen eşyayı 56 ve 57 nci maddelerde belirtilenlerden başka amaçlarla kullanmayı talep eden kurum ve kuruluşların gümrük idaresine bildirimde bulunması zorunludur.
2) Muafiyet uygulanması şartlarını kaybeden kurum ve kuruluşların mülkiyetinde bulunan eşyaya ait gümrük vergileri ile muafen ithal edilen eşyanın başka amaçlarla kullanıldığının tespiti halinde, bu eşyaya ait gümrük vergileri 4458 sayılı Gümrük Kanununun 181 ila 194 üncü maddelerinde öngörülen esaslara göre tahsil olunur.
Madde 64 - 61, 62 ve 63 üncü madde hükümleri 58 inci madde kapsamındaki eşya için de uygulanır.
Madde 65 - 1) Türkiye dışında yerleşik bulunan bilimsel araştırma kurum veya kuruluşlarınca veya onlar adına gayri ticari amaçla ithal edilen bilimsel malzemeler gümrük vergilerinden muaftır.
2) Muafiyet;
a) 1 inci fıkrada belirtilen kurum ve kuruluşların yetkili temsilcilerinin onayı ile Türkiye'de yerleşik bulunan bilimsel araştırma kuruluşlarına gönderilen veya bu kuruluşlarca getirilen ve bilimsel işbirliği anlaşmaları çerçevesinde kullanılması planlanan,
b) Türkiye dışında yerleşik bulunan gerçek veya tüzel bir kişinin Türkiye Gümrük Bölgesinde kalış süresi boyunca mülkiyetinde bulunan
eşya için tanınır.
3) Bu maddede geçen bilimsel malzeme deyimi, bilimsel araştırma amacına mahsus alet, cihaz, makine ve bunların aksesuarları ile bunların bakımı, muayenesi, ayarı veya tamiri için özel olarak imal edilmiş yedek parça ve aletler anlamına gelir.
4) Bu maddede bahsi geçen bilimsel malzemeler, kâr amacı güdülmeksizin bilimsel araştırma amacıyla kullanılmak üzere ithal edildikleri takdirde, gayri ticari amaçla ithal edilmiş eşya olarak kabul edilir.
Madde 66 - 1) 65 inci maddede sayılan eşya devredilemez, satılamaz, gümrük idaresinin izni alınmaksızın ödünç verilemez, kiralanamaz ve teminat olarak gösterilemez.
2) 65 inci maddede yer alan eşyanın ödünç verilmesi, kiralanması veya devredilmesi halinde, ödünç verildikleri, kiralandıkları veya devredildikleri kurum veya kuruluşların da bu muafiyetten istifade edebilir nitelikte olması ve bunların muafiyet amacına uygun olarak kullanılması halinde, muafiyet uygulamasına devam olunur.
3) Diğer hallerde, ödünç verilen, kiralanan, devredilen eşyaya ait gümrük vergileri 4458 sayılı Gümrük Kanununun 181 ila 194 üncü maddelerinde öngörülen esaslara göre tahsil olunur.
Madde 67 - 1) 65 inci maddenin 1 inci fıkrasında bahsi geçen kurum ve kuruluşlardan muafiyet tanınmasını sağlayan şartları kaybeden veya muafen ithal edilen eşyayı 65 inci maddede belirtilenlerden başka amaçlarla kullanmayı talep eden kurum ve kuruluşların gümrük idaresine bildirimde bulunması zorunludur.
2) a) Muafiyet uygulanması şartlarını kaybeden kurum ve kuruluşların mülkiyetinde bulunan eşyaya ait gümrük vergileri,
b) İthal edilen eşyanın başka amaçlarla kullanıldığının tespiti halinde bu eşyaya ait gümrük vergileri
4458 sayılı Gümrük Kanununun 181 ila 194 üncü maddelerinde öngörülen esaslara göre tahsil olunur.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Tıbbi Teşhis, Tedavi ve Araştırma Yapılmasına Mahsus Alet ve Cihazlar
Madde 68 - 1) Bir hayır veya insani yardım kurumu ya da gerçek bir kişi tarafından, Türkiye'deki bir sağlık ya da tıbbi araştırma kurum veya kuruluşuna bağışlanan ya da bu kurum veya kuruluşlar tarafından tamamıyla bir hayır ya da insani yardım kurumundan temin edilen paralarla veya gönüllü katkılarla satın alınan tıbbi araştırma, teşhis veya tedavi amacına mahsus alet ve cihazlar gümrük vergilerinden muaftır.
2) Muafiyet;
a) Türkiye Gümrük Bölgesinde üretimi bulunmayan,
b) Ticari bir amaçla bağışlanmayan,
c) Bağışlayanın üretici ile herhangi bir ilgisinin olmadığı
eşya için uygulanır.
3) Bağışlanan veya temin edilen alet ve cihazların bakım, kontrol, ayar veya tamiri için kullanılacak aletler ve bu aletlere uygun parça, yedek parça veya aksesuarlar da 1 inci fıkrada belirtilen koşulları taşımak kaydıyla gümrük vergilerinden muaftır. Yedek parça, parça veya aksesuarların alet ve cihazlarla aynı zamanda ithal edilmeleri esastır. Daha sonra ithal edilmeleri halinde, gümrük vergilerinden muafen ithal edilen alet ve cihazlarla ilgili olduklarının ispat edilmesi gerekir.
Muafiyetten yararlanacak sağlık ya da tıbbi araştırma kurum veya kuruluşu ile eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesinde üretiminin bulunmadığı hususu Sağlık Bakanlığı'ndan alınacak belge ile gümrük idaresine tevsik olunur.
Madde 69 - 59 ila 64 üncü madde hükümleri 68 inci madde kapsamındaki eşya için de uygulanır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Bilimsel Araştırma Amacına Yönelik Hayvanlar, Biyolojik veya Kimyasal Maddeler
Madde 70 - 1) Aşağıda yer alan eşya gümrük vergilerinden muaftır.
a) Bilimsel araştırmada kullanılmak üzere özel olarak yetiştirilmiş hayvanlar,
b) Gayri ticari amaçlarla ithal edilen biyolojik veya kimyasal maddeler.
2) 1 inci fıkrada belirtilen muafiyet aşağıdaki amaçlarla ithal edilen hayvanlar ile biyolojik veya kimyasal maddelerle sınırlıdır.
a) Eğitim veya bilimsel araştırma ile uğraşan kamu kurum ve kuruluşları ile bunların esas olarak eğitim veya bilimsel araştırma ile uğraşan bölümleri için ithal edilen eşya,
b) Esas faaliyet alanı eğitim veya bilimsel araştırma olan özel kuruluşlar için ithal edilen eşya.
3) Bu eşyanın Türkiye'de üretiminin bulunmadığı hususu ile bu maddede bahsi geçen kuruluşların eğitim veya bilimsel araştırma dalında faaliyette bulunduklarının ve eşyanın amaca uygun hayvan veya biyolojik ya da kimyasal madde olduklarının gümrük idaresine tevsiki şarttır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
İnsan Kaynaklı Tedavi Edici Maddeler ile Kan Gruplama ve Doku Tipi Ayırma Belirteçleri
Madde 71 - 1) 72 nci madde hükümlerine uygun olarak getirilen;
a) İnsan kaynaklı tedavi edici maddeler,
b) Kan grubu belirteçleri,
c) Doku tipi ayırma belirteçleri
gümrük vergilerinden muaftır.
2) Bu Bölümde yer alan;
a) İnsan kaynaklı tedavi edici maddeler deyimi, insan kanı ve onun türevleri (insan kanının tümü, kurutulmuş insan plazması, insan albümini ve insanın plazmalı proteininin sabit solüsyonları, insan immünoglobülini ve insan fibrinojeni),
b) Kan grubu ayırma belirteçleri deyimi, kan tipi gruplandırılması ve kan uyuşmazlıklarının tespiti için kullanılan insan, hayvan, bitki veya diğer kaynaklı bütün belirteçler,
c) Doku tipi ayırma belirteçleri deyimi, insan doku tiplerinin belirlenmesinde kullanılan insan, hayvan, bitki veya diğer kaynaklı bütün belirteçler
anlamına gelir.
Madde 72 - Muafiyet, aşağıda yer alan eşya ile sınırlıdır:
a) Tıbbi veya bilimsel amaçla kullanılmak üzere geldiği gümrük idaresine tevsik edilen gayri ticari ürünler,
b) Sevk edildiği ülkedeki tam yetkili bir kurum tarafından düzenlenmiş uygunluk sertifikasını haiz bulunan ürünler,
c) Üzerlerinde niteliklerini tanımlayan özel etiketli kapla sevk edilmiş ürünler.
Madde 73 - 71 inci maddede tanımlanan ürünlerin nakliyesinde kullanılan özel ambalajlar ile sevkiyata dahil olan ve bunların kullanımı için gerekli bulunan çözücü ve aksesuarlar da gümrük vergilerinden muaftır.
ALTINCI BÖLÜM
İlaç Özelliği Olan Ürünlerin Kalite Kontrolü Amacına Yönelik Maddeler
Madde 74 - İlaç özelliği olan ürünlerin üretiminde kullanılan malzemelerin kalite kontrolü için Dünya Sağlık Örgütü tarafından onaylanmış referans maddelerine ilişkin numunelerin, Sağlık Bakanlığınca izin verilen kurumlarca ithal edilmesi halinde gümrük vergileri aranmaz.
BEŞİNCİ KISIM
Bir Ticari Faaliyetin Yürütülmesi ile Bağlantılı İthalat

BİRİNCİ BÖLÜM
İşyeri Nakli Suretiyle İthal Edilen Sermaye Malları ve Diğer Malzemeler
Madde 75 - 1) Türkiye Gümrük Bölgesi dışında sürdürülen ekonomik bir faaliyetin Türkiye Gümrük Bölgesine nakli dolayısıyla ithal edilen sermaye malı ve diğer malzeme gümrük vergilerinden muaftır.
2) Faaliyet deyimi, madencilik, tarım, serbest meslek faaliyeti ve benzeri faaliyetler de dahil olmak üzere üreticilerin, tüccarların veya hizmet sunan kişilerin her türlü ekonomik faaliyeti anlamına gelir.
Bu Kısmın uygulanmasında:
a) İşletme deyimi bağımsız ekonomik birim demektir. Bu birim, bir kurumun tümünü ya da bu tür bağımsız işleyen bir kurumun bir bölümünü kapsar.
b) Sermaye malları ve diğer malzemeler deyimi, işletmenin faaliyetini devam ettirmesi için, gerekli teknik malzemeler ile büro ve dükkan malzemelerini kapsar. Tarımsal bir işletmenin söz konusu olması halinde, canlı hayvanlar söz konusu mal ve malzeme kapsamına dahil edilir.
Madde 76 - 1) 75 inci maddede belirtilen muafiyet;
a) Mücbir sebep halleri saklı kalmak kaydıyla, Türkiye Gümrük Bölgesine nakletmek üzere yabancı ülkedeki faaliyetini sona erdirmeden önce en az 12 ay süre ile işletme tarafından fiilen kullanılmakta olan,
b) Nakilden sonra da aynı amaçla kullanılacak olan,
c) Söz konusu işletmenin niteliği ile büyüklüğüne uygun bulunan,
eşya ve malzeme ile sınırlıdır.
2) Muafiyet hakkı sadece, Türkiye Gümrük Bölgesinde de benzer bir faaliyeti yürütmek amacıyla, ayrıldıkları ülkedeki faaliyetlerini kesin olarak sona erdiren müteşebbislere tanınır. Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik bulunan bir müteşebbisle herhangi bir bağlantı kurma amaçlarına yönelik işletmeler için muafiyet uygulanmaz.
3) Muafiyet hakkı sadece ayrıldıkları ülkede en az 3 yıl süre ile aynı işte çalışan kişilere tanınır.
Madde 77 - Aşağıda sayılan eşya muafiyet kapsamı dışındadır.
a) Üretim veya hizmet endüstrisi makinesi olmayan, taşınabilir laboratuvar veya dış yayın yapma birimleri gibi ulaşım araçları,
b) İnsanların tüketimine mahsus erzak veya hayvan yemleri,
c) Ham, yarı mamul veya mamul madde stokları ile akaryakıtlar,
d) Satıcıların mülkiyetinde bulunan küçük veya büyükbaş hayvanlar.
Madde 78 - 75 inci maddede belirtilen muafiyet, mücbir sebep halleri saklı kalmak kaydıyla, işletmenin nakledildiği ülkedeki faaliyetlerini sona erdirdiği tarihten itibaren 6 ay içerisinde Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşya ve malzeme için uygulanır.
Madde 79 - 1) Gümrük vergilerinden muafen ithal edilen sermaye malları ve diğer malzemeler, ithal edildikleri tarihten itibaren 12 ay geçmedikçe, gümrük idarelerinden önceden izin alınmaksızın ödünç verilemez, teminat olarak gösterilemez, kiralanamaz, devredilemez ve satılamaz.
Kiralamaya veya devredilmeye ilişkin sınırlamalarda bu hakkın kötüye kullanılma riskinin bulunması hallerinde bu süre gümrük idaresince 36 aya kadar uzatılabilir.
2) 1 inci fıkrada belirtilen sürenin bitiminden önce ödünç verilen, teminat olarak gösterilen, kiralanan, devredilen veya satılan sermaye malları ve malzemeye isabet eden gümrük vergileri 4458 sayılı Gümrük Kanununun 181 ila 194 üncü maddelerindeki esaslara göre tahsil edilir.
Madde 80 - 1) Kazanç sağlama amacına yönelik olmayan faaliyetlerle uğraşan ve bu faaliyetini Türkiye Gümrük Bölgesine nakleden tüzel kişiler tarafından ithal edilen sermaye malları ve malzemeye ilişkin muafiyet işlemleri de 75 ila 78 inci madde hükümleri çerçevesinde yürütülür.
2) Bir serbest meslek veya benzeri bir faaliyetle uğraşan gerçek kişilere de, mesleklerini Türkiye Gümrük Bölgesinde de yürüteceklerini ispat etmeleri halinde bu muafiyet tanınır.
İKİNCİ BÖLÜM
Türkiye Gümrük Bölgesinde Faaliyette Bulunan Çiftçilerin Komşu Ülkedeki Mülklerinden Elde Ettikleri Ürünler
Madde 81 - 1) Esas faaliyeti Türkiye Gümrük Bölgesi içinde olan çiftçilerin, Türkiye'ye komşu bir ülkede bulunan ve kendileri tarafından işletilen mülklerinden elde ettikleri tarım, hayvancılık, arıcılık, bahçecilik ve ormancılık ürünleri, 82 ve 83 üncü maddeler hükümleri uyarınca gümrük vergilerinden muaftır.
2) 1 inci fıkradaki muafiyetten faydalanabilmek için hayvancılık faaliyetlerinin menşei Türkiye olan veya Türkiye'de serbest dolaşım durumunda bulunan hayvanlarla yapılıyor olması şarttır.
Madde 82 - Muafiyet, normal olarak hasat veya üretim sonrası başka bir işlemden geçmemiş ürünlerle sınırlıdır.
Madde 83 - Muafiyet, sadece bizzat üreticiler tarafından komşu ülkedeki kendi mülklerinden elde edilen ve kendileri veya kendileri adına hareket eden kişiler tarafından Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen ürünler için tanınır.
Madde 84 - Türkiye Gümrük Bölgesi ile komşu bir ülke arasında sınırı oluşturan göllerde veya su yollarında Türk balıkçılar tarafından yürütülen balıkçılık veya balık yetiştirme faaliyetlerinden elde edilen ürünler ile bu tür göl ve su yollarında Türk sporcuları tarafından yapılan avcılık faaliyetlerinden elde edilen ürünler için de muafiyet uygulanır.