Alıntı: Yazan Av.Habibe Yılmaz Kayar Merhaba Gelen bir mailin küçük bir kısmını sizlerle paylaşmak istedim.Konu sünnet ve hukuk iliskisi.Ben bir de çocuk haklarını ileve edip konuyu tartışmaya açmak istiyorum. Haberin kaynağını doğrulayıp daha genişce yayınlamak üzere şimdilik bu kadar kısmını bu sayfaya taşıdım. Konunun dinsel ve sosyal tarafını tartışma dışı bırakarak sünnet oprasyonunda anne babanın çocuk adına tıbbi müdahaleye rıza göstermesi hukuka uygun mudur? Çocukların bu konuda rızasının ve hatta rızasızlıgının önemi nedir? Saygılar

Selamlar,

Sayın Kayar'ın sorusunda özne "çocuk"tur. Bunu gözden kaçırmazsak, olaya "çocuk hakları" bakımından bakmak kolaylaşacaktır. Zaten sorunun sonunda da

Alıntı: Çocukların bu konuda rızasının ve hatta rızasızlıgının önemi nedir?

denilerek, olaya "çocuk hakları" bakımından bakılması istenilmektedir. O halde yine Sayın Kayar'ın Ç ocuk Hakları Çalışma Grubu'na aktardığı "ÇOCUK HAKLARI SÖZLEŞMESİ"nin ilgili bölümlerini aktaralım:

Alıntı: Madde 12 1. Taraf Devletler, görüşlerini oluşturma yeteneğine sahip çocuğun, kendini ilgilendiren her konuda görüşlerini serbestçe ifade etme hakkını bu görüşlere çocuğun yaşı ve olgunluk derecesine uygun olarak, gereken özen gösterilmek suretiyle tanırlar. Madde 14 1. Taraf Devletler, çocuğun düşünce, vicdan ve din özgürlükleri hakkına saygı gösterirler. Madde 16 1. Hiçbir çocuğun özel yaşantısına, aile, konut ve iletişimine keyfi ya da haksız bir biçimde müdahale yapılamayacağı gibi, onur ve itibarına da haksız olarak saldıramaz. 2. Çocuğun bu tür müdahale ve saldırılara karşı yasa tarafından korunmaya hakkı vardır. Madde 18 1. Taraf Devletler,çocuğun yetiştirilmesinde ve gelişmesinin sağlanmasında anne-babanın birlikte sorumluluk taşıdıkları ilkesinin tanınması için her türlü çabayı gösterirler. Çocuğun yetiştirilmesi ve geliştirilmesi sorumluluğu ilk önce anne-babaya ya da durum gerektiriyorsa yasal vasilere düşer. Bu kişiler her şeyden önce çocuğun yüksek yararını göz önünde tutarak hareket ederler. Madde 24 3. Taraf Devletler, çocukların sağlığı için zararlı geleneksel uygulamalarının kaldırılması amacıyla uygun ve etkili her türlü önlemi alırlar.

Madde 12/1 e göre, çocuğu ilgilendiren her durumda, çocuğun görüşünün alınacağı hüküm altına alınmıştır. Böyle olunca, sünnet gibi çocuğu ilgilendiren bir hususta düşüncesinin alınmaması mümkün değildir. Burada çocuğun yaşının 11 olması itirazlara yol açabilecektir. Ancak uygulamada velayet davalarında 7 yaş üzeri çocuklar gerekli görüldüğü takdirde mahkeme tarafından dinlenilmektedir. Bana göre çocuğun rızası yoksa, sünnet edilemeyecektir.

Burada örf ve adet ne olacak diyenlere şunu söyleyebilirim. Normlar hiyerarşisinde, örf ve adet çok altlarda kalmaktadır. Ulusalüstü sözleşmeler en azından Anayasa hükmündedir. Bu nedenle de Sözleşme'nin 14 üncü maddesi örf ve adete üstün olmaktadır.

Çocuğun rızası yoksa sünnet edilemeyecekse, (yani buna karar verebileceğine inandığımızda) rızası varsa sünnet edilebilecektir.

Olaya 24 üncü madde açısından bakarsak durum daha da ilginç hal almaktadır."çocukların sağlığı için zararlı geleneksel uygulamalar"a sünnet girer mi? Sünnet geleneksel uygulama ise, sağlığa zararlı mıdır? Benim zararı ve yararı konusunda açıkçası bir bilgim yok.Zararı olarak, sünnet olan birçok çocuğun canhıraş feryatlarını duyunca, o an çektikleri acı ve ileride oluşabilecek psikolojik sorunları sayabilirim. Yanlış operasyonlar sayesinde sakat kalanları saymıyorum bile...Kısacası sünnetin geleneksel ve sağlığa aykırı bir uygulama olduğu tespitinde bulunulursa, çocuk rıza gösterse de sünnet edilemeyecektir.(Galiba uzman görüş olarak, Sayın Haydar Dümen'in ve Sayın Kemal Özkan'ın da görüşlerini almak gerekecektir. )

Olayı gerçek olarak kabul edip; kendimi dava açan avukatın yerine koydum. Yukarıdaki maddelerle tedbir talep edersem, mahkeme verir diye düşündüm. Hele bir de anne Türk değilse,(Sorudan anlaşılmamaktadır.) işim daha kolay olacaktır.Ama ilginç bir soru ve çok tartışılacağa benzemektedir.

Saygılarımla