Sayın Eren,

Konuyu gündeme getirdiğiniz için teşekkürler.

Yasamızın “Avukat veya stajyer, vekaletname olmaksızın dava ve takip dosyalarını inceleyebilir” hükmüyle uyumlu, hükme işlerlik sağlayan bir Usul hükmü var mıydı / var mı?

Özetle:
1.Yürürlükteki yönetmeliğin dayandığı HMK. maddeleri tek tek sayılmış. Yönetmeliğin 42. maddesinin HMK. içinde dayanağı olmadığı görüşündeyim (Bkz.HMK.m.161).

2.Yönetmelik HMK. yerine, doğrudan Av.K.m.46/2 hükmüne dayanmış sayılabilir mi?

Öneri:
HMK.m.161’e 3. Fıkra eklenerek; “Avukat veya stajyer, vekaletname olmaksızın dava ve takip dosyalarını inceleyebilir, inceleme yöntemi yönetmelikte düzenlenir”, denilmesi bir çözüm olabilir.

Saygılarımla

Yasamız:

1969 - 2001

Avukatlık Kanunu (RG.7 Nisan 1969 - Sayı: 13168):

İŞLERİN STAJİYER VEYA SEKRETERLE TAKİBİ, DAVA DOSYALARININ İNCELENMESİ VE DOSYADAN ÖRNEK ALMA

Madde 46 —• Avukat, bürosuna ait işleri, kendi sorumluluğu altında, yanında çalışan stajiyer veya sekreter eliyle de takip ettirebilir ve örnek aldırabilir. Adalet dairesi içinde imkân bulunduğu ve gerekli giderler de ödendiği takdirde, fotokopi yoliyle örnek çıkartılabilir.
Dava ve takip dosyaları, yalnız avukatlar veya stajiyerleri yahut taraflarca mahkeme ve icra kalemlerinde incelenebilir.
Avukat, dava ve takip dosyalarını, vekâletname ibraz etmeden inceliyebilir. Şu kadar ki, vekâletname ibraz etmiyen avukata dosyadaki kâğıt ve belgelerin örneği verilmez.

2001 - 2012

İŞLERİN STAJİYER VEYA SEKRETERLE TAKİBİ, DAVA DOSYALARININ İNCELENMESİ VE DOSYADAN ÖRNEK ALMA

Madde 46.- (Değişik: 4667 - 2.5.2001 / m.32) Avukat, işlerini kendi sorumluluğu altındaki stajyeri veya yanında çalışan sekreteri eliyle de takip ettirebilir, fotokopi veya benzeri yollarla örnek aldırabilir. Avukatın onanmasını istemediği örnekler harca tabi değildir.

Avukat veya stajyer, vekaletname olmaksızın dava ve takip dosyalarını inceleyebilir. Bu inceleme isteğinin ilgililerce yerine getirilmesi zorunludur. Vekaletname ibraz etmeyen avukata dosyadaki kağıt veya belgelerin örneği veya fotokopisi verilmez.
xxx

HUMK. (Mülga)
Muhakeme Celseleri Zabıtları Dosyalar
MADDE 157 - Zabıt kâtibi, hâkimin nezareti ve emri altındadır. Her iki taraf veya vekilleri dâva dosyasını tetkik ve mütalâa edebilirler.

Hukuk Ve Ticaret Mahkemelerinin Yazı İşleri Yönetmeliği (Mülga)
Mahkemedeki dosyanın tetkik şekli:
Madde 39 - Hukuk Usulünün 157 nci maddesinde yazılı kimseler dosyayı tutanak yazıcısının yanında okuyabilirler.
Müracaatın çokluğunda iş durumuna göre Kalem Şefi veya Muavini okumaya bakma işine diğer yazıcıları da memur edebilir.
Mahkeme dosyalarını incelemek isteyen müfettiş veya herhangi selahiyetli bir memur önce bu yoldaki vazife ve selahiyetini Reis veya Hakime bildirmesi gerekir.
Reis veya Hakimin haberi olmadan Kalem Şefi mahkeme evrakını kimseye gösteremez.

HMK.

Dosyanın taraflar ve ilgililerce incelenmesi
MADDE 161- (1) Zabıt kâtibinin gözetimi altında taraflar veya fer’î müdahil, dava dosyasını inceleyebilir. Dava ile ilgili olanlar da bunu ispatlamak kaydı ve hâkimin izniyle dosyayı inceleyebilir.

(2) Gizli olarak saklanmasına karar verilen belge ve tutanakların incelenebilmesi hâkimin açık iznine bağlıdır.

Hukuk Muhakemeleri Kanunu Yönetmeliği
Dayandığı Kanun Numarası ve Tarihi: 6100 - 12.1.2011
Resmi Gazete ile Neşir ve İlânı: 3 Nisan 2012 - Sayı: 28253

Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, Hukuk Muhakemeleri Kanununun 118 inci maddesinin ikinci fıkrası, 317 nci maddesinin dördüncü fıkrası, 386 ncı maddesi, 445 inci maddesinin beşinci fıkrası ve 449 uncu maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Dosyaların incelenmesi ve örnek alma
MADDE 42 – (2) Avukatlar ve stajyerler, vekâletname olmaksızın dava ve takip dosyalarını zabıt kâtibinin gözetiminde her zaman inceleyebilirler. İncelemenin yapıldığına dair düzenlenen dosya inceleme tutanağı avukat veya avukat stajyeri ile zabıt kâtibi tarafından imzalanarak dosyasında saklanır.

Yönetmeliğin dayandığı HMK. maddeleri :

MADDE 118- (2) Dava dilekçesinin kaydına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikte belirlenir.

MADDE 317-(4) Dava ve cevap dilekçeleri yönetmelikte belirlenecek formun doldurulması suretiyle de verilebilir.

MADDE 386- (1) Mühürleme, deftere geçirme ve yemin tutanağı gibi işlerin düzenlenmesi usulü, bu Kanun gereğince, Adalet Bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelikte belirlenir.

MADDE 445-(5) Mahkemelerde görülmekte olan dava, çekişmesiz yargı, geçici hukuki koruma ve diğer tüm işlemlerde UYAP’ın kullanılmasına dair usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir.

MADDE 449- (1) Bu Kanunun uygulanmasıyla ilgili yönetmelikler, Adalet Bakanlığı tarafından Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde çıkarılır. Yeni yönetmelikler çıkarılıncaya kadar, mevcut yönetmeliklerin bu Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam olunur.