Mesajı Okuyun
Old 04-02-2009, 18:13   #1
halit pamuk

 
Varsayılan Usul Hukukunda Dipnotlar-2 : Hakimin Hukuki Sorumluluğu

HÂKİMİN HUKUKİ SORUMLULUĞU


1. Hâkimlerin idari faaliyetlerinden doğan zarar için HUMK uygulanmaz, Adalet Bakanlığına karşı tam yargı davası ya da zarar kişisel kusurdan doğmuşsa, hakime karşı haksız fiilden dolayı tazminat davası açılır. (4. HUKUK DAİRESİ E. 1999/4284 K. 1999/5514 T. 10.6.1999)

2. Hakimlerin yargılama faaliyetleri yaparken işlemiş oldukları (örneğin taraflardan birine hakaret etmesi) haksız fiillerden dolayı haksız fiil hükümlerine göre sorumlu olur. (4. HD 26.05.1998, 10228/3972) (4. HUKUK DAİRESİ E. 2000/8947 K. 2000/11502 T. 14.12.2000)

3. HUMK.m.573-576 a göre açılacak tazminat davalarında BK..m.60 uyarınca, 1 yıllık zamanaşımına tabidir. (14. HD. 7.6.1984, 8602/4215)

4. Hukuk Usulü Muhakemeleri Yasasının 573. maddesi gereğince hakime karşı açılan tazminat davalarında aynı yasanın 575. maddesi uyarınca, davanın doğumunu ve dayanağını oluşturan yargılamanın hüküm ve kararları ile işlemlerinin özetlerinin ve bütün delillerin, dava tutanaklarının, tanık listesinin dava dilekçesine eklenmesi gerekir. Bunları kapsamayan dava dilekçesi, aynı maddenin son cümlesi uyarınca, davalı sorguya çekilmeden reddedilmelidir . (4. HUKUK DAİRESİ E. 2000/8228 K. 2000/11536 T. 14.12.2000)Şikayet konusu olan davaya ilişkin tutanakların sonradan mahkemeye verilmesi halinde artık dava dilekçesinin reddine karar verilmemesi gerekir. (Baki Kuru Hukuk Muhakemeleri Usulü- 6. baskı.Cilt 6. shf.5849) Eğer hakim usulden ret etmeyip esas girmişse, yine usul yönünden incelenip dilekçenin reddi kararı verilemez. (4. HUKUK DAİRESİ E. 2002/8062 K. 2002/12814 T. 13.11.2002) (YARGITAY 4. HUKUK DAİRESİ E. 2005/998 K. 2005/2569 T. 14.3.2005)

5. Mahkeme davanın reddine karar verdiğinde davalı hakim yararına tazminata davalı hakim talep de bulunmasa dahi mahkeme, kendiliğinden tazminata hükmeder. (HUKUK GENEL KURULU E. 2008/9-947 K. 2008/481 T. 9.7.2008)

6. Yüksek mahkemenin başkan ve üyelerine karşı HUMK.m.573 vd. uyarınca tazminat davası açılamaz. (HGK.22.03.2000, 2000/2 E ve 2000/2 K) (HGK. E. 2005/2 K. 2005/2 T. 22.6.2005)

7. Geçici bir durum olan ihtiyati haczin ve bu hacize yapılan itirazın kısa sürede ve yasalara uygun şekilde sonuçlandırılması gerekir. Hakimin, işi sürüncemede bırakarak yasanın açık buyruklarına uygun davranmaması ve davacıları sürekli bir haciz tehdidi altında tutacak şekilde hareket etmesi HUMK.nun 573/2. fıkrasına göre; açık ve kesin olan bir kanun hükmüne aykırılık oluşturacaktır. (4. HUKUK DAİRESİ E. 2000/6402 K. 2000/10139 T. 16.11.2000)

8. Dosyada bulunan delillerin yanlış değerlendirildiği iddiaları HUMK'nun 573-576. maddeleri kapsamında değildir. Bu iddialar ancak temyiz nedeni olarak ileri sürülebilir.( HUKUK GENEL KURULU E. 2004/4-496 K. 2004/463 T. 6.10.2004)

9. Hakimler bağımsız olup, Adalet Bakanlığının memuru konumunda değillerdir. Hakimin görev kusuru nedeniyle Adalet Bakanlığına karşı idare mahkemesinde dava açılabileceğine ilişkin görüş de hakimin bağımsızlığı ilkesine aykırıdır. Hakimler aleyhine ancak kişisel kusura dayanılarak HUMK.nun 573 vd. maddelerinde düzenlenen biçimde dava açılabilir. (4. HUKUK DAİRESİ E. 2004/11295 K. 2004/11153 T. 7.10.2004)

10. HUMK.m.573-576 tüm hakimler için uygulanır. İdari ve askeri mahkeme hakimleri de bu kapsamdadır. (Üstündağ- Medeni Yargılama Hukuku-6.bası shf. 115)