Alıntı: Yazan Av.SerkanBütün Değerli meslektaşım, Yukarıda belirtilen kanun maddesi ortak mülkiyet altındaki taşınmazlara özgü bir madde olduğu açık. Bahsedilen somut olayda ise paydaşlıktan ziyade sınır varlığından kaynaklanan bir önalım hakkı mevcut olup, sınır varlığından kaynaklanan önalım hakkının da Toprak Koruma Kanunu'nda düzenlenmiş olduğunu düşünürsek ilgili kanun maddesini konusu dışında yorumlamanın yanlış olacağı kanaatindeyim. Hernekadar Toprak Koruma Kanunu 8/İ maddesinde önalım hakkının kullanılmasında Medeni Kanunda belirtilen hükümler uygulanır densede; ilgili maddede " Önalım hakkı Madde 8/Ġ – (Ek: 30/4/2014 - 6537/5 md.) 8/C maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca aile malları ortaklığı veya kazanç paylı aile malları ortaklığı kurulduğu takdirde, ortaklardan birinin payını üçünc ü bir kiĢiye satması hâlinde, diğer ortaklar önalım hakkına sahiptir. Tarımsal arazilerin satılması hâlinde sınırdaĢ tarımsal arazi malikleri de önalım hakkına sahiptir. Tarımsal arazi, sınırdaĢ maliklerden birine satıldığı takdirde, diğer sınırdaĢ malikle r önalım haklarını kullanamaz. Önalım hakkına sahip birden fazla sınırdaĢ tarımsal arazi malikinin bulunması hâlinde hâkim, tarımsal bütünlük arz eden sınırdaĢ arazi malikine önalıma konu tarımsal arazinin mülkiyetinin devrine karar verir. Önalım hakkının kullanılmasında Türk Medenî Kanunu hükümleri uygulanır." ifadesi açıkça sınırdaş olmanın şart olduğunu sınırının daha uzun olması durumunda önalım hakkında öncelik sağlanması gibi bir durumun satış öncesinde hakim kararıyla olacağı açıktır. Kanımca olayda herhangi bir hak kaybı bulunmamakta olup, herşey kanuna ve nizama uygun sirayet etmiştir.

Sayın meslektaşım;

--TMK 732 ve 733.maddelerinin paylı mülkiyetle ilgili olduğu elbette açık, aksine bir iddia da bulunmamakta.

-- “Paydaşlıktan ziyade sınır varlığından kaynaklanan bir önalım hakkı mevcut” ise, uygulanacak yasa 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu’nun 8/İ maddesidir. “ilgili kanun maddesini konusu dışında yorumlamanın yanlış olacağı”nı belirtmektesiniz ancak konusu dışında bir yorumla sözkonusu değil; bilakis 5403 S.K. md.8/İ-son hükmünde aynen “Önalım hakkının kullanılmasında Türk Medeni Kanunu hükümleri uygulanır.” denilmektedir. Bu nedenle, Toprak Koruma Kanunu’nda, önalım hakkı ile ilgili olarak TMK hükümlerinin uygulanacak olması, “konusu dışında yorumlamak” olabilir mi?

--5403 S.K. md.8/İ maddesinin 2. fıkrasında “Önalım hakkına sahip birden fazla sınırdaş tarımsal arazi malikinin bulunması halinde hakim, tarımsal bütünlük arz eden sınırdaş arazi malikine önalıma konu tarımsal arazinin mülkiyetinin devrine karar verir.” hükmü yer almaktadır.
Bu hükümle ilgili olarak “…ifadesi açıkça sınırdaş olmanın şart olduğunu sınırının daha uzun olması durumunda önalım hakkında öncelik sağlanması gibi bir durumun satış öncesinde hakim kararıyla olacağı açıktır.” demektesiniz!
“Hâkim, tarımsal bütünlük arz eden sınırdaş arazi malikine önalıma konu tarımsal arazinin mülkiyetinin devrine karar verir.” hükmü tam da soru sahibinin uyuşmazlığına işaret etmekte, birden fazla sınırdaş varsa, tarımsal bütünlük arz eden sınırdaşa ön alım hakkı tanınmaktadır.
“satış öncesinde hakim kararıyla olacağı açıktır” demekte iseniz de, 5403 S.K., ön alımla ilgili olarak TMK hükümlerinin uygulanacağını belirtmekte olup TMK md. 733 de çok açık ve net olup, aynen “Yapılan satış, alıcı veya satıcı tarafından diğer paydaşlara noter aracılığıyla bildirilir. Önalım hakkı, satışın hak sahibine bildirildiği tarihin üzerinden üç ay ve her halde satışın üzerinden iki yıl geçmekle düşer.” denildiğinden, sizin belirttiğinizin tam aksinedir!

--“Kanımca olayda herhangi bir hak kaybı bulunmamakta olup, herşey kanuna ve nizama uygun sirayet etmiştir” şeklindeki son cümlenize de katılamadığımı belirtmek ister, meslek hayatınızda başarılar dilerim.