T.C. Askeri Yüksek Mah.
1.Dairesi

Esas: 2004/1072
Karar: 2004/1196
Karar Tarihi: 23.11.2004

ÖZET: Davacı vekilinin iptalini istediği idari işlemin askeri hizmete ilişkin olmadığı, Borçlar Kanunu hükümlerine göre düzenlenen sözleşmeden kaynaklanan bir borç ilişkisi olduğu ve ayrıca davacı ……’in <asker kişi>lerden olmadığı, <sivil kişi> olması nedeniyle iş bu davanın çözümünün Mahkememizin görevi dışında kaldığı, davanın görüm ve çözüm yerinin Adli Yargı olduğu sonucuna varılmıştır.


(1602 S. K. m. 20) (2709 S. K. m. 157)

Davacı vekili 10.09.2004 tarihinde İstanbul İdare Mahkemesine verilip, 20.09.2004 tarihinde AYİM kayıtlarına geçen dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin oğlu olan J.Uzm. Çvş. …….’in TSK’den disiplinsizlik ve ahlaki durum nedeniyle ayırma işlemine tabi tutulması nedeniyle müvekkilden 9.811.250.000TL.tazminat ödenmesi istemli işlemin hukuka aykırı olduğunu belirterek işlemin iptalini talep ve dava etmiştir.

Dava dosyası, AYİM Genel Sekreterliğince yapılan ilk inceleme sonunda; açılan davada AYİM’in görevli olmaması nedeniyle davanın reddine karar verilmesi istemiyle Dairemize gönderilmiştir.

Dosyada mevcut bilgi ve belgelerin incelenmesinden davacının oğlu olan J.Uzm. Çvş. ……..’in TSK’den disiplinsizlik ve ahlaki durum nedeniyle ayırma işlemine tabi tutulması nedeniyle öğrenciliğinde velisi olan davacıdan 9.811.250.000TL öğrenim giderinin tahsili konulu kararın iptali için is bu davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

1602 Sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanununa göre, davanın görevli yargı yerinde açılıp açılmadığı, ilk inceleme sırasında davanın esasına girilmeden incelenecek hususlar arasında sayılmıştır. Zira görev, kamu düzeni ile ilgili olup davanın her safhasında dikkate alınması hukuk alanında ihtilafsız kabul edilen bir keyfiyettir. Bu nedenle Kurulumuzca öncelikle Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin görevli olup olmadığı hususu incelenmiştir.

T.C. Anayasasının 157 nci maddesinde; Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin askeri olmayan makamlarca tesis edilmiş olsa bile asker kişileri ilgilendiren ve askeri hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıkların yargı denetimini yapan ilk ve son derece mahkemesi olduğu, ancak askerlik yükümlülüğünden doğan uyuşmazlıklarda ilgilinin asker kişi olması şartının aranmayacağı belirtilmiştir. 1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanununun 20 nci maddesinde de aynı hüküm yer almıştır. Buna göre; Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin bir davaya bakabilmesi için dava konusu idari işlem veya eylemin <asker kişiyi ilgilendirmesi ve askeri hizmete ilişkin> bulunması şartlarının birlikte gerçekleşmiş olması gereklidir.

Davacı vekilinin iptalini istediği idari işlemin askeri hizmete ilişkin olmadığı, Borçlar Kanunu hükümlerine göre düzenlenen sözleşmeden kaynaklanan bir borç ilişkisi olduğu ve ayrıca davacı ……’in 1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanununun 20 nci maddesinin 2 nci fıkrasında sayılan <asker kişi>lerden olmadığı, <sivil kişi> olması nedeniyle iş bu davanın çözümünün Mahkememizin görevi dışında kaldığı, davanın görüm ve çözüm yerinin Adli Yargı olduğu sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle 1602 sayılı kanunun 20 ve 45/A maddeleri uyarınca DAVANIN GÖREV YÖNÜNDEN REDDİNE, (¤¤)

Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programları
**************************************