HAKİMLERİN HUKUKİ SORUMLULUĞUNA DAYALI TAZMİNAT İSTEMİ, DAVA ŞARTI
18 Eki 2016
YARGITAY Hukuk Genel Kurulu
2016/692 E.
2016/795 K.
HAKİMLERİN HUKUKİ SORUMLULUĞUNA DAYALI TAZMİNAT İSTEMİ
DAVA ŞARTI
YASA DEĞİŞİKLİĞİ İLE DAVA ŞARTININ KALDIRILMASI
Taraflar arasındaki "tazminat" davasından dolayı, Yargıtay 1. Hukuk Dairesince İlk Derece Mahkemesi sıfatıyla verilen 18.06.2013 gün ve 2012/1 E., 2013/2 K. sayılı kararın onanmasını kapsayan ve Yargıtay Hukuk Genel Kurulundan çıkan 21.10.2015 gün ve 2013/1-2127 E., 2015/2320 K. sayılı ilamın, karar düzeltme yoluyla incelenmesi davacı tarafından verilen dilekçe ile istenilmiştir.
HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulunca dilekçe, düzeltilmesi istenen ilam ve dosyadaki ilgili bütün kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Dava, hâkimlerin hukuki sorumluluğuna dayanan tazminat istemine ilişkindir.
İlk derece mahkemesi sıfatı ile Özel Dairece, “Torbalı 1.Asliye Hukuk mahkemesinin 2008/243 esas sayılı dosyasında verilen karar dava tarihinde kesinleşmemiştir. Bu durumda davacının isteminin dinlenebilirliği bulunmamaktadır.” gerekçesi ile dava dilekçesinin reddine karar verilmiş, kararın temyiz edilmesi üzerine Yargıtay Hukuk Genel Kurulu ilk derece mahkemesi sıfatıyla verilen daire kararını onamıştır.
Davacı Hukuk Genel Kurulu kararına karşı karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
20.12.2012 tarihinde açılan tazminat davasından önce, "Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair" 6110 sayılı Yasa kabul edilmiş ve 14/02/2011 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanmak suretiyle yürürlüğe girmiştir. 6110 sayılı Yasa'nın 12.maddesi ile 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu'na 93/A maddesi eklenmiştir. Bu madde de;
Hâkim ve savcıların bir soruşturma, kovuşturma veya davayla ilgili olarak yaptıkları işlem, yürüttükleri faaliyet veya verdikleri her türlü kararlar nedeniyle:
a) Ancak Devlet aleyhine tazminat davası açılabilir.
b) Kişisel kusur, haksız fiil veya diğer sorumluluk sebeplerine dayanılarak da olsa hakim veya savcı aleyhine tazminat davası açılamaz.
Devlet aleyhine açılacak tazminat davası ancak dava konusu işlem, faaliyet veya kararın dayanağı olan;
a) Soruşturma sonucunda verilen kovuşturmaya yer olmadığına dair kararın veya kamu davası açılmış ise kovuşturma sonucunda verilen hükmün,
b) Dava sonunda verilen hükmün, kesinleştiği tarihten itibaren bir yıl içinde açılabilir.
düzenlemesi getirilmiştir.
Bu düzenlemenin 2.fıkrasının (b) bendindeki “kesinleştiği tarihten itibaren” ifadesinin HMK 114/2.maddesinde işaret edilen dava şartlarında biri olduğu tartışmasızdır. Ne var ki 21.02.2014 tarihinde yürürlüğe giren 6526 sayılı Terörle Mücadele Kanunu ve Ceza Muhakemesi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 19.maddesi 24/2/1983 tarihli ve 2802 sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanununun 93/A maddesi yürürlükten kaldırılmış, böylelikle Devlet aleyhine açılacak tazminat davasının ancak dava konusu işlem, faaliyet veya kararın dayanağı olan dava sonunda verilen hükmün kesinleşmesinden sonra açılabileceği şartı kaldırılmıştır.
Davanın açıldığı sırada dava şartı olarak kanunda yer alan ancak hüküm kesinleşmeden 2802 sayılı Kanunun 93/A maddesinin yürürlükten kaldırılması karşısında mahkemece (Dairece) işin esası hakkında inceleme yapılması ve sonucuna göre karar verilmesi gerekir.
Mevcut bu durum karşısında; Özel Dairenin “dava şartı yokluğundan dolayı davanın reddine” dair kararına ilişkin Hukuk Genel Kuruluna ait onama ilamının kaldırılarak, ilk derece mahkemesi sıfatıyla karar veren Daire kararının yasa değişikliğinden kaynaklanan bu usulü neden ve gerekçelerle bozulması gerekmiştir.
S O N U Ç: Davacının karar düzeltme isteminin kabulü ile, Hukuk Genel Kurulunun 21.10.2015 gün ve 2013/1-2127 E, 2015/2320 K. sayılı onama kararının kaldırılmasına; Özel Daire kararının yukarıda gösterilen nedenlerle BOZULMASINA, istek halinde karar düzeltme harcının yatırana geri verilmesine, 15.06.2016 gününde oybirliği ile karar verildi.