Yol gösterebilecek bir karar:

T.C.
YARGITAY
9. HUKUK DAİRESİ
E. 1999/4677
K. 1999/6924
T. 7.4.1999
• KIDEM ZAMMININ TESPİTİ ( Hizmetin Tamamı Üzerinden-İşe ilk Giriş Tarihinden İtibaren )
• İŞE İLK GİRİŞ TARİHİ ( Kıdem Zammının Tespiti )
• AİLE YARDIMI ( Evlilik Birliği Devam Eden İşçilere Yapılacağı )
• TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ ( Aile Yardımının Evliliği Devam Eden Tüm İşçilere Ödenmesinin Gerekmesi )
1475/m.14,26
2822/m.60
ÖZET : 1 - Kıdem tazminatı, işçinin işe ilk giriş tarihinden itibaren hizmet süresi hesaplanarak ödenmelidir.

2 - Toplu iş sözleşmesinde yeralan aile yardımının; evlilik birliği devam eden tüm işçilere; memur statüsünüdeki personele ödenen miktarlar göz önünde tutularak hesaplanması ve ödenmesi gerekir.

DAVA : Davacı, Toplu İş sözleşmesinin 26/f maddesine göre işçilere aile yardımı yapılmasına devam edilmesi ve 29/b maddesine göre de işçilerin işyerinde geçirdikleri toplam hizmete göre kıdem zammı uygulaması gerektiğinin tespitine ve yardımın bu tespite göre ödetilmesine karar verilmesi istenmiştir. Yerel mahkeme, istek gibi karar vermiştir. Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Taraflar arısında Toplu İş Sözleşmesinin Kıdem Zammı başlıklı 29. maddesinin ( B ) bendinde, "1.01.1997 tarihinde işyerinde çalışan işçilerin 31.12.1996 tarihli itibarıyla işyerinde geçirdikleri her bir tam hizmet yılı için günlük çıplak ücretlerine 5.000 TL kıdem zammı yapılır. Ancak, kadın işçiler için 20, erkek işçiler için 25 yıldan fazal kıdem süreleri dikkate alınmayacaktır" denilmektedir.

Davacı sendika dava dilekçesinde davalının yukarıda belirtilen madde metnine örgörülen 31.12.1996 tarihini esas almayarak işyerinin... Kaymakamlığı'na devredildiği tarihi başlangıç kabul ederek kıdem zammı uygulamasının toplu iş sözleşmesi hükmüne aykırı olduğunu, işçilerin çalışmalarına ara vermeden hizmetlerini sürdüklerine göre, tüm çalışma süresi üzerinden kıdem zammının belirlenmesi gerektiğini ileri sürmüştür.

Davalı taraf ise yapılan uygulamanın işçi yararına olduğunu savunmuştur. Ancak Toplu İş Sözleşmesi'nin ilgili maddesi hiçbir duraksamaya yer vermeycek şekilde işçilerin 31.12.1996 tarihi itibarıyla işyerinde geçirdikleri her bir tam hizmet yılının, kıdem zammında ölçü olacağını belirtmekle, tarafların iradelerinin kıdemli işçiliği teşvik olduğu ve kıdemin de işe ilk giriş tarihinden itibaren hesaplanması gerekliliği temel bir kural olduğundan, davalının uygulamasının toplu iş sözleşmesi hükmüne aykırı olduğu açıktır. Taraflar arasındaki diğer bir uyuşmazlık konusu; Toplu İş Sözleşmesi'nin 26. maddesinin ( f ) bendinde belirtilen Aile yardımı ile ilgilidir. Bu maddede "Tüm işçilere her ay memur statüsündeki personele ödenen miktarlarda aile yardımı yapılır" denilmektedir.

Davalının bu yardımı evli çalışanlara uyguladığı, davacı sendikanın da maddede yer alan tüm işçiler sözcüğünden hareketle, evli-bekar ayrımı yapılmaksızın uygulanmasını isteği görülmektidir.

Aile Yardımı, Toplu İş Sözleşmesi'nin Sosyal Yardımlar başlıklı 26. maddesinde yer almış olup, temel amacının aileye yardım olduğu tartışmasızdır. Tüm işçiler tabirinin aile kavramı içinde düşünülmesi ve aile sahibi tüm işçilere ayırım yapılmaksızın ve ancak memur statüsündeki personele yapılan ödeme miktarında yardım yapılmasının kararlaştırıldığı açık olup, bekar çalşanlarla önce evli olup çeşitli nedenlerle aile kavramı dışında kalan kişilere bu yardımın yapılmayacağı açık olup, mahkemenin aksi düşüncelerle bu yardımın tüm çalışanlara yapılması gerektiği kabulü hatalı olup, kararın bu bölümünün bozulmasına ve 2822 sayılı yasanın 60. maddesi gereğince işin esasına ilişkin karar verilmesi gerekmiştir.

SONUÇ : 1. Taraflar arasındaki Toplu İş Sözleşmesi'nin Kıdem Zammı balıklı 29/B maddesindeki hükmün, işçinin işe ilk giriş tarihinden itibaren hizmet süresinin hesaplanması suretiyle uygulanması gerektiği şeklindeki mahkeme hükmünün yerinde olduğunun tespitiyle, buna ilişkin davalı temyizinin yerinde olmadığına,

2.Aile yardımını, evlilik birliği devam eden tüm işçilere memur statüündeki personele ödenen miktarlar gözönünde tutulmak suretiyle yapılması gerektiğinin tespitiyle, bu yöne yönelik davalının temyiz itirazlarının kabulüne, 2822 sayılı yasanın 60. maddesi gereğince 7.4.1999 gününde oybirliği ile kesin olarak karar verildi.

yarx