|
|
Sayin Ates,
yöneltmis oldugunuz soru bence konunun en önemli noktasini olusturuyor. Kendisi bilegini kesemedigi icin, arakadasini bir arac olarak kullanan kisinin, ne dolayli ne de dolaysiz hic bir sekilde sorumlulugu yoktur. Kisinin sahsen kendisinin, ne vücut dokunulmazligina bir saldirisi, ne de yasama hakkina yönelik bir saldirisi, hukuk sistemimizce cezalandirilmamaktadir.
Ancak burda sorun, arac konumundaki arkadastadir. Bu kisi, arkadasinin verdigi riza üzerine hareket etmis ve arkadasinin istegini yerine yetirmistir. Olayda, yukarda yapilan tartismalarin da neticesiyle varilmistir ki, riza gecersizdir. Peki riza gecersizce, yani rizanin sartlari olusmadiysa, bilegi kesen kisinin durumu ne olacaktir?
Burda, bilegi kesen kisinin, rizanin sartlari olustugina dair bir hatasi bulunmaktadir. Bu hatasi, Sayin Dönmez'in bir iletisinde belirtildigi gibi, Almanya'da, baskin-gecerli görüse göre, direk olarak fiili hata yani sucun maddi unsurlarinda hata olarak kabul edilmekte, ki bu bizdeki 30/1 e denk gelmektedir, ve kisinin kastinin ortadan kalkmasini saglamaktadir. Bu durumda kisiye hatasindan dolayi, ceza verilmemektedir.
Bizim yeni Ceza Kanunumuz, bu konuda Almanya'daki bu konu hakkinda yapilan tartismalar neticesinde olusan, kuramlardan, baskin olmayan diger görüsten etkilenerek, hukuka uygunluk sebepelerinin (bir üst kavram olarak, ceza sorumlulugunu kaldiran ya da azaltan sebepler) sartlarininda yapilan hatalar icin, cezalandirilmayi azaltan/ortadan kaldiran bir hata halini ayrica düzenlemistir.
TCK m. 30/3’e göre, “ceza sorumluluğunu kaldıran veya azaltan nedenlere ait koşulların gerçekleştiği hususunda kaçınılmaz bir hataya düşen kişi, bu hatasından yararlanır”.
Bu durumda, bu hataya düsen kisi, icin bizler kastinin varligini kabul edip, ceza sorumlulugunu ortadan kaldirabilmek icin, kacinilmaz bir hataya düsüp düsmedigini inceleyecegiz.
Bu durumda, ayni hukuki hata kurumunda oldugu gibi, kacinililmazlik arastirmasi yapmamiz gerekmektedir (bu konuda, ayrintili bilgi almak icin, kanunu bilmek mazeret olur mu adindaki yazima bakabilirsiniz).
A, rizanin, arkadasinin alkollu olmasi sebebiyle gecersiz oldugunu bilmeli midir? Hukuk sistemimiz, bu konuda A'nin kendisini bilgilendirmis olmasini beklemeli midir? vs. benim aklima simdi gelen bu sorular, ki sizin de konuda ilave edebilecegiz, sorulara verilecek yanittan sonra, A'nin hatasinin kacinilmaz olup olmayacagi incelenecek...
Kacinilmaz bir hata ise, cezalandirilmayacak, kacinilabilir bir hataysa cezalandirilacak....
Kacinilmazlik arastirmasinda, gözden kacirilmamasi gereken nokta, A'nin alkollu olmasinin, maalesef ona yardimci olamayacagi. Yani alkollu olmasaydi hatadan kacinilabilirdi diyemeyiz. Ancak, hatayi kacinilabilir olarak belirlersek, TCK 32/2 geregince (...işlediği fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yeteneği azalmış olan kişiye...) cezasi azaltilabilinir. Ancak bu durumda, daha önce de söyledigim gibi, alkolün kanda belli bir degerde olmasi gerekiyor (Almanya'da 2.0 promil). Olay aninda A'nin kaninda alkol ne orandaydi?
Tüm bu incelemelerden sonra A'nin cezalandirilmasi ya da cezalandirilmamasi söz konusu olabililecek...
Saygilarimla
Gülsün Aygörmez
|