T.C.
ERZURUM
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
4. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : 2018/1645
KARAR NO : 2018/1329

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

BAŞKAN : TURAN AKGÜN (35062)
ÜYE : SELİM ALTINAY (97970)
ÜYE : İLHAN ŞENGÜL (104678)
KATİP : ERTUĞRUL BEKTAŞ (186761)

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ERCİŞ 1. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ : 15/03/2018
NUMARASI : 2016/683 Esas - 2018/194 Karar

DAVACILAR : 1 -ABDULKADIR YILDIZ - (T.C. Kimlik No:63328082462)
2 -İPEK YILDIZ - (T.C. Kimlik No:63202086692)
3 -ÖZMEN YILDIZ - (T.C. Kimlik No:63193086916)
4 -RABİA BETÜL YILDIZ - (T.C. Kimlik No:63112089684)
: 5 -SERHAT YILDIZ - (T.C. Kimlik No:63247085162)
VEKİLLERİ : Av. İDRİS SAĞLAM - Vanyolu Mahallesi Vanyolu Bulvarı No: 74 Kat-4 Erciş Erciş/ VAN
Av. NİHAT YARDIMCI - Van Yolu Caddesi Nubahar Apt. Kat:5 Daire:13 65400 Erciş/ VAN
DAVALILAR : 1 -TÜRKİYE ELEKTRİK DAĞITIM ANONİM ŞİRKETİ
VEKİLİ : Av. ABDULHALİM KELEŞ - İpekyolu Üzeri Vangölü Tedaş Bölge Koordinatörlüğü İpekyolu/ VAN
DAVALI : 2 -VANGÖLÜ EDAŞ
VEKİLİ : Av. CÜNEYT CANER GÜLDAL - Hastane Caddesi Mehmet Baran İş Merkezi Kat-2 No: 5 Merkez/ VAN

DAVANIN KONUSU : Tazminat (Kamulaştırmasız El Koymadan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 12/05/2016
KARAR TARİHİ : 14/09/2018
KARAR YAZIM TARİHİ : 14/09/2018
Davacı tarafından davalı aleyhine açılan Tazminat (Kamulaştırmasız El Koymadan Kaynaklanan) davasının mahkememizde yapılan İstinaf incelemesi sonunda, tüm dosya incelendi.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Erciş ilçesi Kozluca mahallesinde kain 296 parsel sayılı taşınmazın tapuda müvekkilleri adına kayıtlı bulunduğunu, davalı kurumun müvekkillerine ait taşınmazda herhangi bir kamulaştırma yapmadan 2 adet enerji nakil hattını geçirdiğini, dava konusu taşınmazın Erciş ilçesinde ticari anlamda tarımın yapılabildiği ve Van gölüne nazır bir alanda olduğunu, bu bölgede domates biber patlıcan, kavun, karpuz, marul , maydanoz gibi sebze ve meyveler ile elma ve kayısı üretimi de yapılabildiğini, bilirkişi tarafından değer tespiti yapılırken keşif zamanında bu ürünlerin orada mevcut olup olmadığına bakılmaksızın bu taşınmazlar üzerinde yetiştirilebilen ürünlerin belirlenerek tüm bu ürünlerin ortalama verimleri dikkate değer tespitin yapılmalı olduğunu, ecrimisile ilişkin taleplerinin geriye doğru 5 yıllık süre için olup bu taleplerinin davalılardan Vangölü Edaş için olduğunu, bu nedenlerle fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla davalı kurumun haksız el atmasından dolayı ; 500,00 TL irtifak hakkı bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle davalılardan alınarak müvekkiline verilmesine,100,00 TL ecrimisil bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle davalılardan alınarak müvekkiline verilmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı kurumlar üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiş, ıslah dilekçesi ile 04/11/1983 tariinden önce geçen enerji nakil hatlarından dolayı son gelen bilirkişi raporu doğrultusunda eski hat irtifak alanı için 500,00 TL talepli olarak açılan davamızı 13.337,00 TL artırarak toplam 13.837,00 TL olarak ıslah etmiştir.
CEVAP: Davalı VEDAŞ vekili cevap dilekçesinde; her ne kadar davacı vekili tarafından sunulan dava dilekçesinde ; şirketimizin dava konusu taleplerden sorumlu olduğu hususlarından hareketle şirketimize dava ikame edilmiş ise de şirketimizin mülkiyetten kaynaklanan iş bu davada hiçbir hukuki sorumluluğu bulunmamaktadır. Bu konuda şirketimiz ile diğer davalı TEDAŞ Genel Müdürlüğü arasında imzalanan 26/07/2013 tarihli hisse satış sözleşmesi ile işletme hakkı süreli devredilmiş olup taşınmazların mülkiyeti diğer davalı Tedaş Genel Müdürlüğünde kalmıştır. Taşınmazların mülkiyeti özelleştirme öncesinde de 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunun 19. Maddesi ve işletme hakkı devir sözleşmesinin 7.1-7.2 ve7. 3 maddeleri ve 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunun 19. Maddesine göre dağıtım tesislerinin mülkiyetine bağlı olarak ortaya çıkan idari ve hukuki ihtilafların takibi ve sorumluluğu Tedaş Genel Müdürlüğüne ait olup, özelleştirme öncesinde kamulaştırma yapılmadan tesis edilmiş dağıtım tesislerine ilişkin ihtilafların mali yükümlülüğü de anılan bu hususlar gözetilerek Tedaş Genel Müdürlüğüne ait olacaktır. Diğer taraftan hukuki anlamada alacak kalemlerinden olan ecrimisil bedeli taşınmazların kamulaştırma işlemi yapılmadığından talep edilen mülkiyetten kaynaklanan işgal tazminatı bedeli olduğu hususu iş bu dava konusu uyuşmalık yönünden tartışılmaz bir gerçektir. Dava şartı olarak değerlendirilmesi gereken uzlaşma hukuki müessesesi işletilmeden dava açılmış olmakla davanın bu yön gözetilerek dava şartı yokluğundan usul yönünden reddine, müvekkil şirketin iş bu dava konusu uyuşmazlığa esas olarak herhangi bir hukuki sorumluluğu bulunmadığından husumet yönünden davanın Reddine, bu taleplerimizi kabul edilmediği takdirde ise yapılacak yargılama sonunda davanın esas yönünden reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı TEDAŞ vekili cevap dilekçesinde; tesis edilen enerji nakil hattı, Muradiye Köyler ve Muradiye Merkezi besleyen 3/0 dağıtım şebekesi hattı olduğunu, dava konusu taşınmazda pilon yeri bulunmadığını, sadece taşınmazın hava sahasında güvenlik mesafelerine dikkat edilerek elektrik telleri geçirildiğini, davacı yanın herhangi bir zararı ve kaybı söz konusu olmadığını, söz konusu taşınmaz üzerindeki nakil hattı nizalı taşınmazlarda hiçbir değer düşüklüğüne neden olmadığı gibi bütün tarım faaliyetlerinin yapılmasına ve emniyet mesafelerine riayet etmek kaydı ile inşaat yapımına hiçbir surette engel teşkil etmediğini, davacı yanın aynı dava konusu parsel için müvekkil idareye karşı daha önceden Erciş 2. Asliye Hukuk Mahkemesince 2016/273 Esas sayılı dosyası ile dava açtığını, bu nedenlerle haksız ve yersiz olarak açılan iş bu davanın belirtilen hususlar doğrultusunda esas yönünden reddine, yargılama giderleriyle vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP : Davalı vekili cevaplarında özetle;Davanın Aras Elektrik Dağıtım Aş ye ihbarına karar verilmesini ve davacı tarafın davasının reddini savunmuştur.
DAVA ava, kamulaştırmasız el atma nedenine dayanan kamulaştırmasız el atma bedeli ve ecrimisil talebine ilişkindir.
İLK DERECE MAHKEMESİNCE ÖZETLE:
"1-Davanın KABULÜ ile ;
a.) Van ili Erciş ilçesi Kozluca Mah. 292 parsel sayılı taşınmaz üzerinden 1983 yılından önce geçirilen enerji nakil hattının irtifak hakkı bedeli olan 500,00 TL' nin dava tarihi olan 12/05/2016 tarihinden itibaren , 13.337,00 TL' nin ıslah tarihi olan 10/11/2017 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı TEDAŞ' tan tahsil edilerek davacılara hissesi oranında verilmesine;
B.) Van ili Erciş ilçesi Kozluca Mahallesi 292 nolu parsel sayılı taşınmaz üzerinden geçen 18/05/2017 havale tarihli fen raporunda gösterilen 1407,95 m2 ' lik alan için davalı TEDAŞ adına davacıların hissesi oranında irtifak hakkı tesisine; bu hakkın tapuya kayıt ve tesciline,
c.) Davalı VEDAŞ yönünden talep edilen ecrimisil talebinin reddine;" karar verilmiştir.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ;
Davacı taraf istinaf yoluna başvurmamış, karşı tarafın istinaf talebinin reddini talep etmiştir.
Davalı Tedaş vekili istinaf talebinde özetle; hükme esas alınan bilirkişi raporlarının hakkaniyete aykırı olduğunu, enerji nakil hattından kaynaklanan irtifak hakkının yüzölçümünün hesaplanmasında sadece hattın izdüşümü miktarının esas alınmasının gerektiğini, objektif değer artışı ve enerji nakil hattı nedeniyle taşınmazda oluşacak değer kaybının hatalı ve yüksek hesaplandığını, müvekkili olduğu kurum aleyhine yargılama gideri ve vekalet ücretine hükmedilmesinin hatalı olduğunu beyan ederek ilk Derece Mahkemesinin kararının kaldırılması talep edilmiştir.
UYUŞMAZLIK KONUSU OLAN HUSUSLAR:
İrtifak kamulaştırması bedelinin belirlenmesi yöntemine ve bedelin miktarına ilişkindir.
DELİLLER:
1-Tapu Kaydı ve kroki,
2-Münavebeye esas ürün cetveli,
3-Belediye imar durumu yazı cevabı,
4-Keşif,
5-Bilirkişi raporları.
DEĞERLENDİRME VE SONUÇ :
Dava konusu Erciş ilçesi Kozluca mahallesi 292 parsel sayılı taşınmaz 24.970,01 m² yüzöçümü ve bahçe ve tarla vasfıyla davacılar adına kayıtlıdır.
Belediyeden gelen imar durumu yazı cevabına göre taşınmaz arazi vasfındadır.
İlk derece mahkemesi tarafından mahallinde keşif icra edilmiş, dava konusu taşınmaz üzerinde iki ayrı enerji nakil hattının geçmekte olduğu, eski nakil hattının irtifak alanının salınım payı dikkate alındığında 1.407,95 m² iken izdüşüm alanı dikkate alındığında 192,30 m², yeni nakil hattının irtifak alanının salınım payı dikkate alındığında 1.611,11 m² iken izdüşüm alanı dikkate alındığında 214,50 m² olduğu bilirkişi raporuyla belirlenmiştir.
Hükme esas alınan bilirkişi raporunda dava konusu taşınmazın sondaj sulama ile sulandığı ve sulu tarım arazisi olduğu kabul edilerek yonca ve bostan ürünleri esas alınıp % 4 kapitalizasyon faiz oranı üzerinden çıplak m² birim fiyatı 15,60 TL hesaplanmış, dava konusu taşınmazın yüksek verimli tarla olması yanında ana yol üzerinde bulunması, göl kıyısına ve yerleşim yerlerine yakın yerde bulunması ve etrafının meskun olması gibi gerekçelerle % 80 oranında objektif değer artışı yapılmak suretiyle taşınmazın m² birim fiyatı 28,08 TL olarak belirlenmiştir.
Taşınmazların üzerinden geçen enerji nakil hatları nedeniyle değer azalış oranı taşınmazın tamamı için % 35 olarak belirlenmiş ve irtifak bedeli, salınım payı ve izdüşüm alanları için ayrı ayrı belirlenen miktarların toplanması sonucu 33.669,35 TL olarak belirlenmistir.
İlk derece mahkemesince bilirkişi heyetinin 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 15. maddesindeki usul ve esaslara göre tayin edilip keşif yapılmasında, arazi niteliğindeki taşınmaza ekilebilir ürün gelirine göre gelir metodu kullanılarak bilimsel yolla, dosyaya getirilen resmi veriler esas alınarak net gelirin tespit edilmesinde, kapitalizasyon faiz oranının tespit edilerek uygulanmasında, taşınmazın niteliği, tamamının yüzölçümü, geometrik durumu ve enerji nakil hattı güzergahı dikkate alınarak değer düşüklüğü oranı belirtilmek suretiyle irtifak bedellerin hesaplanmasında usul ve yasaya aykırı bir husus görülmediğinden davacı tarafın bu hususlara ilişkin istinaf nedenleri yerinde görülmemiştir.
Ancak;
Enerji nakil hattından kaynaklanan irtifak hakkının yüzölçümünün hesaplanmasında sadece hattın izdüşümü miktarının esas alınması gerekirken hem izdişümü miktarının hem de hatların salınım payı alanlarının ayrı ayrı hesaplanarak toplanması suretiyle fazladan kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat miktarı belirlenmesi hatalı olmuştur. Davalı vekili istinaf talebi bu açıdan yerindedir.
Ancak bu hatanın düzeltilmesi için yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmadığından HMK'nun 353/1-b-2-3 maddesi uyarınca ilk derece mahkemesi kararının kaldırılıp düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilmesi gerekmiş aşağıda yazılı olduğu şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi Yukarıda Açıklandığı Üzere;
Davacı vekilinin istinaf başvurusunun KISMEN KABULÜNE, Erciş 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2016/683 Esas, 2018/194 Karar sayılı kararının aşağıda belirtildiği şekilde DÜZELTİLMEK ÜZERE KALDIRILMASINA, buna göre;
1-Davanın KISMEN KABULÜ ile;
a)Kamulaştırmasız el atma nedeniyle davacıların hissesi oranında tespit edilen 3.998,03 TL tazminat bedelinin, 500,00 TL'lik kısmına dava tarihinden, kalan kısma ıslah tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı TEDAŞ'tan tahsili ile davacılara verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine,
b)Kamulaştırmasız el atılan dava konusu Van ili Erciş ilçesi Kozluca Mahallesi 292 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişi Mahmut Türker tarafından dosyaya sunulan 01.06.2017 tarihli bilirkişi raporundaki krokide taralı olarak gösterilen toplam 406,80 m²'lik kısmı üzerinde (izdüşüm alanı) 4628 sayılı Yasanın 15. maddesi gereğince TEDAŞ lehine davacıların hissesi oranında İRTİFAK HAKKI KURULMASINA, bu hususta tapu müdürlüğüne müzekkere yazılmasına,
c)Davalı VEDAŞ yönünden talep edilen ecrimisil talebinin reddine;
2-Alınması gereken 273,10 TL harcın peşin alınan 29,20 TL harç ile 270,39 TL harçtan mahsubu ile fazladan alınan 26,49 TL'nin talep halinde davacıya iadesine,
3-Dava açılışında davacı tarafından karşılanan 29,20 TL başvurma harcı, 221,80 TL keşif harcı, 1.800,00 TL keşif gideri ve 194,70 TL tebligat gideri olmak üzere toplam olmak üzere toplam 2.245,70 TL'nin davanın kabul-red oranına göre hesaplanan 567,04 TL'lik kısmı ile peşin ve ıslah aşamasında alınan toplam 273,10 TL harç toplamı 840,14 TL'nin davalı Tedaş'dan alınarak davacıya verilmesine, bakiye giderin davacı üzerinde bırakılmasına,
4-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. uyarınca 2.180,00 TL maktu vekalet ücretinin davalı Tedaş'tan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davalı Tedaş kendisini vekille temsil ettirdiğinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. uyarınca 2.180,00 TL maktu vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı Tedaş'a verilmesine,
6-Davalı Vedaş kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihi itibariyle yürürlükte bulunan A.A.Ü.T gereğince 100,00 TL'nin davacıdan alınarak davalı Vedaş'a verilmesine;
7-Gerekçeli kararın talep halinde taraflara tebliğine;
8-İstinaf yargılaması bakımından;
a)Peşin alınan 35,90 TL harcın talep halinde davalı Tedaş'a iadesine,
b)İstinaf yargılamasında duruşma yapılmadığından vekalet ücreti konusunda karar verilmesine yer olmadığına,
Dair, taraflar ve vekillerinin yokluklarında, dosya üzerinden yapılan istinaf incelemesi sonucunda, HMK'nun 362/1-a. maddesi gereğince dava değeri dikkate alınarak kesin olmak üzere oybirliğiyle karar verildi. 14/09/2018


Turan AKGÜN
Başkan
35062
¸e-imzalıdır.
Selim ALTINAY
Üye
97970
¸e-imzalıdır.
İlhan ŞENGÜL
Üye
104678
¸e-imzalıdır.
Ertuğrul BEKTAŞ
Katip
186761
¸e-imzalıdır.