T.C.
YARGITAY
19. HUKUK DAİRESİ
E. 2004/6056
K. 2005/162
T. 24.1.2005
• İTİRAZIN İPTALİ DAVASI ( Çeke Dayalı Yapılan İcra Takibine Vaki İtiraz Nedeniyle )
• ÇEKİN ZAMANAŞIMINA UĞRAMASI ( Bu Halde Çeke Dayalı Olarak Kambiyo Senedine Dayalı Müracaat Hakkını Kaybeden Hamilin Sebepsiz Zenginleşme Hükümlerine Dayalı Olarak Keşideciye Başvurabilmesi )
• YAZILI DELİL BAŞLANGICI ( Zamanaşımına Uğrayan Çekin Aralarında Temel İlişki Bulunan Hamil ile Ciranta Arasında Alacak Yönünden Yazılı Delil Başlangıcı Olması-Temel İlişkinin Tanık Dahil Her Türlü Delil ile İspat Edilebilmesi )
• SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME ( Çekin Zamanaşımına Uğraması Nedeniyle Kambiyo Hukukuna Dayalı Müracaat Haklarını Kaybeden Hamilin Keşideciye Sebepsiz Zenginleşme Hükmelerine Dayalı Olarak Başvurabilmesi )
2004/m.67
6762/m.644
ÖZET : Zamanaşımına uğrayan çeke dayalı olarak, çek hamili kambiyo senedine dayalı müracaat hakkını kaybetmiş ise de, TTK.nun 644. maddesi hükmüne göre sebepsiz zenginleşmeye dayalı olarak keşideciden borcun ödenmesini isteyebilir. Öte yandan, hamil davacı ile çeki kendisine ciro eden davalı arasında temel ilişki bulunması sebebiyle davacının söz konusu çeke yazılı delil başlangıcı olarak dayanıp haklılığını tanık dahil her türlü delille kanıtlayabilir.

DAVA : Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Davacı vekili, davalılardan Aymaksan Ltd.Şti.'nin müvekkilinden aldığı mal karşılığında diğer davalı keşideciye ait çeki ciro ederek verdiğini, çekin bankaya ibrazında karşılıksız çıktığını, çeke dayalı girişilen takibe davalıların itiraz ettiklerini belirterek itirazın iptaline, takibin devamına ve %40 icra inkar tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Davalı şirket vekili, müvekkilinin takibe konu çek nedeniyle borçlu olmadığını ayrıca zamanaşımına uğrayan çeke dayalı girişilen takibin haksız ve yasaya aykırı olduğunu bildirerek davanın reddini istemiştir.

Davalı İbrahim Sarızeybek vekili, zamanaşımına uğramış bir belgeye dayalı açılan davanın reddini istemiştir.

Mahkemece, çekin zamanaşımına uğraması nedeniyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Zamanaşımına uğrayan çeke dayalı olarak, çek hamili kambiyo senedine dayalı müracaat hakkını kaybetmiş ise de, TTK.nun 644. maddesi hükmüne göre sebepsiz zenginleşmeye dayalı olarak keşideciden borcun ödenmesini isteyebilir. Bu durumda yapılacak iş anılan madde gereğince davalı keşideciye sebepsiz zenginleşmediğini kanıtlama olanağı tanınarak sonucuna göre bir karar vermekten ibarettir.

Öte yandan, hamil davacı ile çeki kendisine ciro eden davalı Aymaksan Ltd.Şti. arasında temel ilişki bulunması sebebiyle davacının söz konusu çeke yazılı delil başlangıcı olarak dayanıp haklılığını tanık dahil her türlü delille kanıtlayabileceği düşünülerek davacı yanın temel ilişkiye yönelik delilleri toplanarak, davalı şirket hakkında da bir karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile davanın reddine karar verilmesinde isabet görülmemiştir.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün temyiz eden davacı yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 24.1.2005 gününde oybirliğiyle karar verildi.