Mesajı Okuyun
Old 16-02-2007, 20:47   #2
Av.Bülent Özkan

 
Varsayılan

Alıntı:
Yazan gulac_a
vadesi dolmamış bir çek'in(ya da birden fazla çekin),tahsilat tarihi dolmadan tahsilatının istenebilme durumu var mıdır acaba..?
...
varsa,hangi sebeplere dayanılarak ileri sürülebilir..?
...
yoksa,hangi şekillerde itiraz edilebilir tasilat isteminde bulunan kişilere.?
..
teşekkürler şimdiden..

Sayın Gülaç;
Evvela belirtmek gerekir ki; çekte belirlenebilir vade olmaz. TTK deyimi ile çek görüldüğünde ödenecek vadeli kambiyodur. Eğer ileri tarihli bir çek sözkonusu ise ve bu çek ibraz edilir ise çek görüldüğünde ödenecek vadelidir kuralı işler. Ticari hayatta ise ileri tarihli çeklere çokça başvurulur. (Post date çek) Açıklandığı üzere ödeme vasıtası olan çek, görüldüğünde ödeneceğinde üzerindeki tarih ne olursa olsun, hamilin çeki bankaya ibrazı ile çek ya ödenir ya da o andaki hesap bakiye müsait değilse muhatap banka tarafından yazılır. Dolayısıyla herhangi bir sebebe dayanmaya gerek yoktur. Ticari hayatta ise çekin üzerindeki tarih gelmeden genellikle bankaya başvurulmamaktadır. Bu bir teammül gibi algılanmaktadır. Sonuç itibari ile bir çekin hamili çeki istediği anda ibraz edebilir ve ödenmesini isteyebilir. Bunun için ayrıca gerçekleşmesi beklenen bir şart yoktur.

Uygulamada bu şekilde ibraz edilen ve arkası yazılabilecek bir çekin ödenmesini engellemek için 1. çekten cayma 2.bankaya ödemeden men talimatı verilmektedir... çekten cayma müessesesinde aslında muhatap bankaya verilen ödeme yetkisinden cayılmaktadır. TTK nun 711. maddesinde düzenlenen çekten cayma ve ödemeden men arasında bir kısım farklar mevcuttur. Çekten cayma ancak ibraz müddeti geçtikten sonra hüküm ifade eder. Bu düzenlemenin sebebi çekten cayma müessesesinin sıkılıkla istismar edilme olasılığıdır. Keşideci çekten caydığını ibraz süresi içinde bildirmiş olsa dahi muhatap banka ödeme yapmayı tercih edebilir. Zira çekten cayma ibraz süresi geçince hüküm ifade eder. Keşidecinin rızasının dışında bir çek elinden çıkmışsa, keşideci her zaman muhatap bankaya ödemeden men talimatı verebilir.Keşideci muhatap bankaya çekin rızası hilafına elinden çıktığını bildirir ise muhatap banka men talimatına uymak zorundadır. Aksi halde sorumluluğu gündeme gelir.
Sonuç olarak sorulan soruda çek ibraz edilidiğinde çekten cayma beyanı bankaya ulaşmış ise banka ödeme yapmak veya yapmamamk konusunda muhayyerdir. Sorunuzda; çek keşidecinin rızası dışında elinden çıkmışsa ve keşideci de durumu bankaya bildirmiş ise banka kesinlikle çeki ödemeyecektir. Sizin durumunuzda ise bu şartların var olduğu söylenemez. Açıklamalara göre hareket etmenizi öneririm.
Saygılarımla....