USULE İLİŞKİN KARARLARDA VEKALET ÜCRETİ

1- Görevsizlik Kararlarında
Görevsizlik kararı bir nihai karar olduğundan mahkemece vekalet ücretine hükmedilir. Bu ücret yine davalı lehine ve davanın türüne göre maktu yada nisbi olur

2- Yetkisizlik Kararlarında
Yetkisizlik kararları da nihai kararlar olup, mahkeme davadan el çektiği için aynen görevsizlik kararlarında olduğu gibi ücret takdiri yapılır.

3- Açılmamış Sayılma Kararlarında
Yargılama sonunda davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi durumunda bu karar nihai bir karar olduğundan yargılama giderleri ve dava türüne göre nisbi yada maktu vekalet ücretine hükmedilir. Ancak delillerin toplanmasından önce bu karar verilirse nisbi ücretin yarısına hükmedilir. Tabi ki buradaki ücret davacı değil davalı yararına hükmedilir.

4- Gönderme Kararlarında
Bir ticari dava görülürken işbölümü itirazı ile dava hukuk mahkemesine gönderilirse veya tam tersi bir durum söz konusu olduğunda bu kararlara gönderme kararı denir. Bu kararlarda aslında nitelikleri itibarı ile nihai kararlardır ancak, davanın yada dilekçenin reddi söz konusu olmadığı için vekalet ücretine hükmedilmez.

5- Dava Şartlarının Yokluğu İle Red Halinde
Yargı yetkisinin yokluğu, yargı yolu yetkisinin bulunmaması, taraf ehliyetinin bulunmaması, kesin hüküm bulunmaması ve hukuki yararın bulunmaması gibi dava şartlarının yokluğunda davanın reddine karar verilmesi halinde davanın türüne göre nisbi yada maktu vekalet ücretine hükmedilir. Ancak nisbi vekalet ücretinin maktu ücreti geçememesi gerekir. Husumet yönüyle davanın reddi halinde de aynı yol izlenir.

6- Zamanaşımı Nedeniyle Davanın Reddi
Zamanaşımı defi ile veya hak düşürücü sürenin geçmesi ile davanın reddi halinde verilecek karar nihai ve davadan el çektirici bir karardır. Bu nedenle dava türüne ve mahkemesine göre maktu yada nisbi vekalet ücretine hükmedilir

7- Dilekçe Reddi Halinde
Hukuki noksanlıklar yüzünden dava dilekçesinin reddi halinde davalı yararına vekalet ücretine hükmedilmez.
8- İhtiyati Tedbir ve İhtiyati Haciz Kararları
İhtiyati tedbir ve ihtiyati haciz talepleri görülmekte olan dava haricinde ayrıca istenmişse (dava açmadan önce) maktu vekalet ücretine hükmedilir.

DAVA TÜRLERİNE GÖRE VEKALET ÜCRETİ

Tapu İptal Ve Tescil Davaları
Bu davalarda taşınmazın keşif sonucu belirlenen bedeli üzerinden nisbi vekalet ücretine hükmedilir.

Tapu Kaydının Düzeltilmesi Davalarında Ücret
Tapu kaydının düzeltilmesi davalarında taşınmazın mülkiyeti (aynı) dava konusu olmadığı için, davanın sonunda kendisini vekil ile temsil ettiren taraf yararına,davanın görüldüğü mahkeme olan asliye hukuk mahkemesi için tarifede öngörülen maktu vekalet ücretine hükmeder.


Şufa Davalarında
]Şufa davalarında, dava konusu taşınmazın aynı dava edildiğinden,şufa davalarında nisbi ücrete hükmedilir.
Davanın reddine karar verildiğinde; davalı lehine hükmedilecek ücret, taşınmazın tapu kaydındaki değerine göre değil,davacının dava dilekçesinde belirttiği değere göre hesaplanır.
Davanın kabulü halinde, davacı tarafından yatırılmasına karar verilen şufa değeri üzerinden davacı yararına nisbi vekalet ücretine hükmedilir.

İpoteğin Kaldırılması Davalarında Ücret
İpoteğin kaldırılması davalarında, taşınmazın mülkiyeti dava konusu olduğundan,dava konusu olan taşınmazın değerine göre nisbi vekalet ücretine hükmedilir.
Taşınmaz Satış Vaadinden Doğan Davalarda Ücret
Taşınmazın satışının vaadine ilişkin sözleşmenin gereğinin yerine getirilmemesi halinde yani taşınmazın satılması ya da bedelin ödenmemesi üzerine açılacak tazminat davalarında,davanın konusu tarafından sözleşme ile belirledikleri değerdir. Bu nedenle bu değer üzerinden nisbi vekalet ücretine hükmedilir.

Eğer, taşınmazın kendisine satılması vaat edilen kişi, taşınmazın adına tescilini talep ederse o takdirde, davanın konusu, taşınmazın mülkiyeti olacağından, vekalet ücreti, taşınmazın keşifte belirlenen ve harcı buna göre alınan değer üzerinden nisbi olarak verilir. Zira, bu durumda dava artık tapu iptal ve tescil davası niteliğini almıştır.

Ortaklığın Giderilmesi Davalarında Ücret
Ortaklığın giderilmesi davalarında, Tarifenin ikinci kısmının birinci bölümünde belirlenen maktu ücrete hükmedilir. Ancak, ortaklığın giderilmesi davaları iki taraflı davalardan olduğu için, Mahkemede kendini vekil ile temsil ettiren kişi davacı da olsa, davalı da olsa bu ücrete hükmedilir ve kendisini vekil ile temsil ettiren paydaşlara payları oranında ödemesine karar verilir. Bu durumda vekalet ücretini tüm paydaşlar payları oranında öderler.Yani, kendisini vekil ile temsil ettiren paydaş da kendi avukatına ait ücretin payı oranındaki kısmından sorumludur.

Müdahalenin Önlenmesi Davalarında Ücret
Davacının hakkı bulunduğunu bildirdiği bir taşınmaza davalının el atması sonucunda, davacının, davalı tarafından yapılan bu el atmanın önlenmesi istemini içeren el atmanın önlenmesi davalarında, konusu para ile ölçülebilen bir taşınmaz bulunduğundan, vekalet ücretinin taşınmazın değerine göre hesaplanması ve nisbi olarak belirlenmesi gerekir.

Zilyetliğin Misil Davalarında Ücret
Bu davalarda dava konusu şeyin mülkiyeti ihtilaflı olmadığından bunların değerine bakılmaksızın dava sulh hukuk mahkemesinde görülür.( HUMK.m. 8/2-3 ). Bu nedenle dava konusu şeyin değerine bakılmaksızın vekalet ücreti maktu olarak belirlenir.

Ecri Misil Davalarında Ücret
Ecri misil davalarında, davacı tarafından davalının tazminat olarak belli bir miktar para istendiğinden, davanın konusu paradır. Bu nedenle dava sonunda haksız çıkan taraf aleyhine, dava konusu olan paranın miktarı üzerinden nisbi vekalet ücretine hükmedilir

Kooperatif Davalarında Ücret [/font]
Açılan davanın konusu para yada para ile ölçüleblen bir dava ise ( taşınmazın tescili, yükleniciye karşı açılan tazminat davası, ortağa karşı açılan aidat alacağı davası alacağı davası, arsa sahibinin atığı tazminat ve kira davaları v.b. ) nisbi vekalet ücretine hükmedilir.Eğer davanın konusu para ile ölçülemiyorsa, maktu vekalet ücreti verilir.,

Kira Davalarında Ücret
Bir taşınmazın tahliyesine ilişkin, kiralananın tahliyesi davalarında,vekalet ücreti, dava konusu taşınmazın taraflar arasında davanın açıldığı tarihte geçerli olan bir yıllık kira bedeli üzerinden nisbi olarak belirlenir. Ancak nisbi olarak belirlenen bu miktarın davanın görüldüğü mahkemeye göre tarifede belirlenen maktu ücretin altında olmaması gerekir.

Miras Davalarında Ücret
Miras hakkından ıskat edilen mirasçının diğer mirasçılar aleyhine açacağı miras hakkından ıskatın iptaline ilişkin davalarda, dava edilen husus, miras hakkı bulunan kişinin bu hakkından mahrum bırakılması olduğundan ve somut olarak bir malın mülkiyeti dava edilmediğinden maktu vekalet ücretine hükmedilir.

Muris yaptığı vasiyetnamenin veya miras mukavelesinin iptaline ilişkin davalarda da, maktu vekalet ücretine hükmedilir.

Tenkis davalarında,davacı,miras bırakanın yaptığı bir tasarruf ile kendi saklı payını ihlal ettiği iddia ettiğinden ve miras bırakanın yaptığı tasarruf ile devrettiği bir malın kendisine saklı payı oranında verilmesini istediğinden, ortada konusu para olan veya para ile ölçülebilen bir dava konusu bulunmaktadır. Bu nedenle dava sonunda haksız çıkan aleyhine dava konusu edilen malın dava edilen kısmı üzerinden hesaplanacak nisbi vekalet ücretine hükmedilir.

Tespit Davalarında Ücret
Delil tespitine ilişkin davalarda vekalet ücreti konusu Tarifenin ikinci kısmının birinci bölümünde düzenlenmiştir.Buna göre; görülmekte olan bir davanın içinde olmamak koşulu ile yani, tek başın açılan delil tespiti davları maktu ücrete tabidir. bu ücret, tespit işleminin duruşmalı yapılması halinde artmaktadır.

Boşanma Davalarında Ücret
Boşanma davası sonucunda verilen kararda, haksız çıkan tarafa tarife uyarınca asliye hukuk mahkemelerinde görülen davalar için ön görülem maktu vekalet ücreti eklenir. Boşanma davası ile birlikte yapılan, nafaka, tazminat ve vekalete ilişkin istemler, boşanma davasının ferisi niteliğinde sayıldığından ayrı harca, dolayısıyla ayrı vekalet ücretine tabi değildir yani, boşanma davası ile birlikte istenen nafaka ve tazminat taleplerine karar verildiğinde yada b taleplerin reddine karar verildiğinde mahkemece ücrete hükmedilmez, sadece boşanma davası için maktu ücret verilir.Nafaka ve tazminata ilişkin talepler ayrı dava konusu yapıldığı takdirde ücret hesabında dikkate alınır.

Medeni kanun uyarınca eşler arasındaki boşanma davalarında evlilikte elde edilen malların paylaşımı ile ilgili davalarda söz konusu olmaktadır.
Bu tür davalarda, davacı eş mal rejiminden kaynaklanan bir alacak talep etmektedir. Bu nedenle, bu tür davalara "katkı payından kaynaklanan alacak davaları" demek yerine olacaktır. Nitekim, bu davalar ile paylaşım konusu edilen şey malın kendisi değil onun değeridir. Evlilikleri sırasında satın aldıkları evle ilgili dava açan eş, söz konusu evin mülkiyetinin yarısını değil o evin değerinin yarısını talep etmektedir.
İşte mal rejinden kaynaklanan alacak davasının bu ayrı ve bağımsız niteliği gereği bu tür davalar açılırken talep konusunun değeri üzerinden nisbi harç tahsil edilmektedir. Bu nedenledir ki bu davalarda dava sonunda hükmedilecek vekalet ücretinin de alacak davalarında olduğu gibi kabul ve ret oranı üzerinden nisbi olarak belirlenmesi gereklidir. Davacının davasını açarken, söz konusu davayı tazminat davası olarak nitelemiş olması da sonucu değiştirmez.Zira, hakim davaya uygulanacak hukuk kurallarını kendiliğinden belirler.Açılan davanın bir tazminat davası olmadığını katkı payından kaynaklanan alacak davası olduğunu belirleyen hakim harcı buna göre tamamlatmalı ve değer üzerinden nisbi vekalet ücretine karar vermelidir.


Nafaka Davalarında Ücret
Nafaka davalarında, yapılan yargılama sonucunda tespit olunan bir yıllık nafaka tutarı üzerinden yapılacak nispi vekalet ücreti davacı yararına hükmolunur.

Velayet,Vesayet ve Kayyımlık Davalarında Ücret
Velayetin verilmesi, kaldırılması davaları,vesayete ilişkin çekişmeli davalar kayyumun ilişkilerine ilişkin çekişmeli davalar gibi davalarda, dava konusu para olmadığından ve para ile de ölçülemediğinden haksız çıkan aleyhine maktu vekalet ücretine hükmedilir.

Nüfus Davalarında Ücret
Nüfus Müdürlüğü aleyhine açılan bu tür davalarda davacı,davayı kazansa bile, dava Nüfus Müdürlüğüne yargılama giderleri ve vekalet ücreti yüklenemez.Aynı şey, davalı Nüfus Müdürlüğünün kendisine vekil ile temsil ettirmesi ve dava sonunda davanın reddi halinde de söz konusudur.Yani, davalı Nüfus Müdürlüğü kendisini vekil ile temsil ettirdiğinde, davacının davasını reddine karar verilse bile, davacı aleyhine vekalet ücretine hükmedilemez.

Maddi Tazminat Davalarında Ücret
Maddi tazminat davalarında, dava konusu para olduğunda dava sonunda haksız çıkan aleyhine haksız çıktığı miktar üzerinden hesaplanan nisbi vekalet ücreti yüklenir.

Maddi tazminat davası, manevi tazminat davası ile birlikte açıldığında, vekalet ücreti hesaplama yöntemleri farklı olduğundan, maddi tazminat için ayrı, manevi tazminat için ayrı vekalet ücreti hesaplanır.

Manevi Tazminat Davalarında Ücret
Manevi tazminat davalarında, davacının haklı bulunduğu kısım için davalı aleyhine hükmedilen değer üzerinden nisbi vekalet ücretine hükmedilir. Davacının haksız çıktığı kısım için de davacı aleyhine nisbi vekalet ücreti verilir. Ancak, davalı lehine verilen nisbi vekalet ücretinin davacı lehine verilen nisbi vekalet ücretini geçmemesi gerekir.(tarife 10/2). Manevi tazminat davasının tümü ile reddi halinde ise, davalı lehine, davacı aleyhine, davanın görüldüğü mahkemeye göre Tarifenin ikinci kısmında belirlenen maktu vekalet ücretine hükmedilir.(tarife m.10/3).

Menfii Tespit davalarında Ücret
Menfii tespit davalarında davacı, hakkında bir icra takibi yapıldığında veya icra takibi yapılmadan önce, kendisinden istenmesi muhtemel gördüğü bir borcun borçlusu olmadığını iddia eder ve mahkemeden böyle bir borcunun bulunmadığının tespitini ister. Görüldüğü gibi menfi tespit davalarının konusu para veya para ile ölçülebilen bir maldır.
Bu nedenle vekalet ücreti, bu değer üzerinden nisbi olarak hesaplanır.
İİK. `nun 89/3 maddesi uyarınca kendisine gönderilen birinci haciz ihbarnamesine rağmen süresi içinde bu ihbara cevap vermeyen üçüncü kişiye ikinci haciz ihbarnamesi gönderildiğinde, bu kişi borçlu olmadığına dair tespit davası açtığında, bu davada haklı çıksa bile, birinci haciz ihbarnamesine cevap vermeyerek, ikincisinin gönderilmesine kendi kusuru ile sebep olduğu için lehine avukatlık ücretine hükmedilemez.

İş Davalarında Ücret
İşçi tarafından açılan, kıdem ve ihbar tazminatı, ücret, tatil ücreti ve ikramiye alacakları, fazla çalışma ücreti alacağı davalarının konusu para olduğundan bu davalar sonunda haklı çıkma oranına göre haklı çıkan yararına nisbi vealet ücretine hükmedilir.

Şahsi Haklara İlişkin Davalar
Özel ve Tüzel kişiler hakkındaki bu tür davaların tümü konusu para olmayan ve para ile de ölçülemeyen davalar olduğu için, dava sonunda haksız çıkan aleyhine maktu vekalet ücretine hükmedilir.

Tüketici Mahkemelerinde Görülen davalar
Tarifenin ikinci kısmının ikinci bölümünün 8. maddesi Tüketici Mahkemelerinde görülen davalar için 180 lira avukatlık ücreti verileceğini hükme bağlanmıştır. Ancak dava konusunun değeri 1,500 lirayı aşıyor ise o takdirde vekalet ücreti nisbi olarak hesaplanacaktır.

Tüketici mahkemelerinde görülen manevi tazminat davasının tümü ile reddi halinde Tarifenin 10/3 . maddesinin Tarifenin ikinci kısmının ikinci bölümünün 8.maddesinde belirtilen ücretin maktu kısmına yani 180 liraya atıf yaptığının kabulü ile davalı yararına 180 lira maktu vekalet ücretine hükmetmek gerekir.

Fikri Ve Sinai Haklar Mahkesinde Görülen Davalar
Tarifenin ikinci kısmının ikinci bölümünün 9. maddesi ile Fikri Sınai Haklar Mahkemesinde görülen davalar için 1,100 lira avukatlık ücreti verileceği hükme ağlanmıştır Ancak dava konusu para ile ölçülebilen bir iş ise ve bu dava konusunun değeri 10,000 lirayı aşıyor ise o takdirde vekalet ücreti nisbi olarak hesaplanacaktır.

Fikri ve Sinai Haklar Mahkemelerinde görülen manevi tazminat davalarının kısmen kabulü ile kısmen reddine karar verilir ise; davalı yararına hesaplanacak avukatlık ücretinin davacı yararına hesaplanandan fazla olmaması gerekir.Davanın tümü ile reddi halinde davalı yararına maktu avukatlık ücretine hükmetmek gerekir.

Sıra Cetveline İtiraz Davaları
Bu tür davalarda, davanın konusu alacağın miktarı değildir. Mahkeme tarafından talebin kabulüne karar verildiğinde, sadece davalı- alacaklının alacağının olmadığı veya davacı- alacaklının alacaklı olduğunun veya alacağının cetveldeki sıranın tespitine gidilir, bir eda hükmü kurulmaz. Bu nedenlerle, bu tür davalarda karşı tarafa yargılama gideri olarak hükmedilecek vekalet ücreti nisbi değil maktu olarak belirlenir.

İtirazın İptali Davaları
İtirazın iptali davalarında dava konusu üzerinden nisbi vekalet ücretine hükmedilir. İcra Mahkemesinde görülen itirazın kaldırılması davasında ise vekalet ücreti maktu olarak hesaplanır.

İtirazın iptali davasının konusu, takip konusu olan alacaktır. Davacı alacaklı takip konusu bu alacağın yanı sıra İİK. `nundan kaynaklanan icra inkar tazminatını da isteyebilir. Ancak bu icra inkar tazminatı dava konusuna dahil değildir. Bu nedenle karar ve ilam harcı alınırken ve vekalet ücreti hesaplanırken icra inkar tazminatı dikkate alınmaz.

İstihkak Davaları
İstihkak davalarında; dava konusu malın mülkiyeti dava edilmekte olduğundan, bu malın değeri üzerinden hesaplanacak nisbi vekalet ücretine hükmetmemek gerekir.Davanın kabulü halinde davacı yararına, davanın reddi halinde davalı yararına nisbi vekalet ücretine hükmedilir. Davanın kısmen kabulünde ise kabul ve ret oranlarına göre yine nisbi vekalet ücretine hükmetmek gerekir.


Tasarrufun İptali Davaları
İptal davası açıldığında davanın değeri; iptal konusu malın değeri değil, alacak ve eklentilerinin miktarı ile iptal konusu tasarrufun değerinden hangisi az ise o değerdir. Harç ve vekalet ücreti de bu miktar üzerinden hesaplanır.

İİK: ` dan kaynaklanan tasarrufun iptali davalarında vekalet ücreti
takip konusu alacak miktarı ile tasarruf konusu malın tasarruf tarihindeki değerinden hangisi az ise o değer üzerinden nisbi olarak takdir edilir.Ancak miktarından maksat, takip konusu asıl alacak ve ferilerinin toplamıdır.


Av. Sönmez AHİ


NOT: Bu bilgiler aşağıda yeralan linkten alıntı yapılmıştır.

http://www.hukukveyasam.org/turkce/k...tay.aspx?id=86