Belirsiz alacağın kısmi olarak davaya konu olması halinde, bu dava kısmi eda külli tespit davası olarak kabul edilmelidir.
T.C.
YARGITAY
Dokuzuncu Hukuk Dairesi

E:2014/31734 K:2014/35646 T: 26.11.2014

Belirsiz Alacak Davası
Kısmi Dava
Belirli ve Belirsiz Alacak Ayrımı
Likit Alacak Kriteri
Hukuki Yarar Tamamlanabilir Dava Şartı

Özet: Belirsiz alacağın kısmi olarak davaya konu olması halinde, bu dava kısmi eda külli tespit davası olarak kabul edilmelidir.

Dava konusu alacağın değeri veya miktarı karşı tarafın (işverenin) vereceği bilgi veya tahkikat aşamasında belirlenecek (bilirkişiden hesap raporu alınması gibi) ise alacağın, dava açıldığında davacı tarafından objektif olarak belirlenebilmesinin kendisinden beklenemeyeceği kabul edilmelidir.

Davacı, alacak belirli değilse belirsiz alacak ve tespit davası açabileceği gibi fazlaya ilişkin haklarını saklı tutarak kısmi dava da açabilecektir. Alacak miktarı belirli ise, kısmi dava veya belirsiz alacak ve tespit davası açılamaz. Talep konusunun miktarı taraflar arasında tartışmalıysa kısmi dava açılabilir.

Bir alacağın davanın açıldığı anda belirli ya da belirsiz, tartışmalı ya da tartışmasız olduğuna dair en önemli kriter, alacağın likit olup olmadığı ölçütüdür. “Likit olma alacağın gerçek miktarının belli ve sabit olması ya da belirlenebilmesi için bütün unsurların bilinmesi veya bilinmesinin gerekmekte olmasını ifade eder.

Yargılama sırasında hesap raporu alınmasını gerektiren her alacak belirsiz kabul edilmelidir.

Dava açıldığında alacak belirli değil veya tartışmalı ise, belirsiz alacak ve tespit davası açılması için hukuki yarar vardır. Ancak, belirsiz alacak davası veya kısmi dava açıldığında, dava konusu edilen alacak açık ve tam olarak belirli ise davacıya tam eda davası açması, tamamlanabilir hukuki yarar şartını yerine getirmesi için öncelikle süre verilmeli, süre sonunda yerine getirmediği takdirde davanın hukuki yarar şartı yokluğu nedeni ile usulden reddine karar verilmelidir. Alacağın belirsiz alacak davası konusu yapılmayacağı kabul edilse dahi tamamlanabilir dava şartı olan hukuki yarar şartını yerine getirmesi için davacıya kesin süre verilmelidir.

Alacaklardan açıkça belirli olan ve tartışmalı olmayanlar için belirsiz alacak davası veya kısmi dava ile talepte bulunulamaz.

Bu nedenle dava şartlarının da her talep açısından ayrı ayrı değerlendirilmesi gerekir.

İş sözleşmesinin feshi nedeniyle davacının kıdem ve ihbar tazminat alacaklarını belirsiz alacak davasına konu etmesi ve kısmi miktar belirtilmesi nedeniyle açılan dava, kısmi eda külli tespit niteliğindedir.

Bu itibarla, ücretin taraflar arasında ihtilaflı ve tartışmalı olması nedeniyle tazminatların belirsiz alacak niteliğinde olduğunun ve davacının kısmi eda külli tespit niteliğinde belirsiz alacak davası açmasında hukuki yararı bulunduğunun kabulü gerekir.