Sn.Katılımcılar,

Bugünkü gazetelerden birinde 'Alternatif Tıp Uzmanı olan ...' diye başlayan bir habere denk geldim. Bu konuyu ele almanın yararlı olabileceğini düşünüyorum.

1. BİLİM NEDİR

Bilim, doğada karşımıza çıkan olayların nedenleri, oluş biçimleri ve sonuçları üzerinde değerlendirmeler yaparak, sonraki aşamalarda bize ışık tutmak için yeterli bilgiyi toplama işine verilen bir isimdir. Kısacası, bir bilimin şunları sağlaması gerekir:

a) olayın oluş nedenini saptamak
b) olayın oluş biçimini açıklamak
c) olayın sonucunu anlamak
d) bu bilgileri aynı durumu sıfırdan, yeniden yaratmak için kullanabilmek

Bilimin bunları yapabilmek için şunlara gereksinimi olduğu bilinir:

a) gözlem
b) varsayım geliştirme
c) deney (deneme - yanılma)
d) sonucu değerlendirme

2. TIP NEDİR

Tıp, insanın sağlığını korumak ve bozulduğunda düzeltmeye çalışmakla ilgilenen bilimdir. İnsan var olalı beri uygulaması bulunmakla birlikte, bu uygulamanın bilim haline gelişi oldukça yakın dönemlerdedir. Gözlem, deneme, yanılma ve hatalardan ders alma temelinde ilerlerken; matematik ve istatistiğin gelişmesi yanında kimya ve fiziğin uygulamalara yardımcı olması ile tartışılmaz bir bilim haline gelmiştir. Söz konusu bilimler artık çok hızlı ilerlemeseler bile, tıbba yardımları her geçen gün, büyük bir hızla artmaktadır. Bu yardımların artması sonucunda Biyofizik, Biyokimya diye artık neredeyse bağımsız sayılabilecek bilimler bile doğmuştur.

Ama tıp, hala MÖ dönemlerde olduğu gibi, yukarıdaki tanımla sınırlıdır ve başka hiçbir bilimdalı tıbbın bu konudaki yetki alanına girememektedir. Çünkü tıp UYGULAMALI bir bilimdir, TEORİK değil. Çalışma alanı olan insan üzerinde aklınıza estiği gibi deney yapamazsınız. Ama olanları gözleyip, ipuçlarını değerlendirip; önce tüplerde, sonra tek hücrelilerde, sonra çok hücrelilerde, peşinden memelilerde, en son olarak da insansılarda (primat) deneyler yaptıktan sonra; eğer bütün ilgili bilim ve devlet kuruluşlarından olumlu görüş bildirilir ve izin verilirse ancak; gönüllü insanlar üzerinde, devlet kontrolunda deneyler tasarlayabilirsiniz. Ki, bu ülkemizde yasaktır.

3. ALTERNATİF TIP NEDİR

Eğer (2) deki tıp tanımına bakarsanız, böyle birşey olamaz. Varsa da adı 'kabul edilmeyen yöntemlerle tıp yapmaya kalkışma' olmalıdır.

Doğrudur; tıpta aynı duruma hepsi de mantıklı birden fazla çözüm önermek her zaman mümkündür. Bu durum, insanın değeri ve değişkenlerle bilinmezliklerin çokluğu yüzünden ortaya çıkar. Yaradan olmadığımız sürece de böyle olacaktır. Ama hiçbir zaman önerilenlerin herhangi birinin bilimsel dayanağı olmadığı anlamına gelmez.

Peki bu adı koyanlar ne demek istemektedir? Kendilerine sorarsanız, onlar yasaklanmış olan 'tedavi' ile uğraşmayıp, sağlığı korumakla ilgilenmektedirler. Ancak, sağlığı korumak tıbbın temel işidir. Belki tıp ABD gibi abuk ülkelerde bunu gözardı etmiş olabilir; ama bu hiç kimseye tıbbın görev alanına yasa boşluğundan yararlanarak sızma hakkı doğurmaz. Bu mantık; serbest piyasa ekonomisi, bırakınız yapsınlar mantığının bir tecellisidir.

4. ALTERNATİF TIP UZMANI OLUR MU

Tabii ki olmaz. Uzman sözcüğü, bilimsel olarak belli yeterlilik düzeyinde ve kararlarının sorumluluğunu yüklenmek durumunda olan kişi demektir. Alternatif tıp diye bir bilim, dolayısıyla da uzmanlık yoktur. Bu şu demek oluyor: hiçbir şekilde ne bilimin, ne de devletin denetimine tabi değiller.

5. NEDEN VARLAR

Bu insanlar, kendilerini tedavi yapmayan, insanların daha sağlıklı yaşamaları için öneriler sunan kişiler olarak tanıtmakta; yasalarımızın açığından yararlanmaktadır. 'Elma ye, çok iyi gelir' demek suç olmadığı için; o şemsiyeye sığınmaktadırlar. Gözden kaçan nokta; elma yemenin iyi gelip gelmediğine ilişkin bilimsel bir veri olup olmadığıdır. Hangi durumda, ne zaman, hangi aşamada iyi gelir; o hiç belli değildir. Ortada ne rakkam, ne bilimsel açıdan kabul edilebilir istatistik; hiçbirşey yoktur. Kısacası, bu insanlar tıbbın boşluklarından ve insanların zaaflarından yararlanarak kendilerine iş alanı yaratmaktadırlar.

6. NE YAPMALI

Üfürükçü ile hekim arasındaki fark bundan 25 yüzyıl kadar önce ortaya çıkmıştır. Üfürükçü, ortada hiçbir bilimsel veri, karşılaştırma, deney, gözlem olmadığı halde, dayanaksız olarak bir eyleme karşılık bir sonucun elde edileceğini öne süren kişidir. Hekiminse dayanağı her zaman vardır ve en azından mantık çerçevesindedir. Tıp bir bilim haline geldikten sonraysa, her türlü bilimsel ölçüte göre hareket etmek ve dayanaksız yaptığı her işin hesabını vermek durumundadır. Öte yandan, üfürükçüye hesap soracak bir dayanak yoktur. Ölçülemeyen birşeyin hesabı nasıl sorulabilir ki?

SONUÇ

Alternatif tıp, .... yapan diyet, sağlıklı yaşam için .... yapın, vb herşey üfürükçülüktür. Bu gibi şeyleri yapanlar cezalandırılmalıdır. Toplumun ve bireyin sağlığının emanet edildiği meslek grubu tıptır. Bu alanda ahkam kesen herkesin cezalandırılması gerekir; bu da toplum sağlığını korumanın bir parçasıdır.

Öte yandan, belli bazı bilmediğimiz şeyler de var, ki onlara da alternatif tıp, parapsikoloji benzeri adlar veriliyor. Bunların en tipik olanı hipnoz, hakkında hiçbirşey bilmiyoruz; bir diğeri akupunktur, onun hakkında birşeyler biliyoruz, ama kanıtlayamıyor, ölçüp biçemiyoruz. Anlayamasak, bilemesek de, bunlar birer gerçek. Ancak, bunlarla ilgili olarak da sadece tıp mensuplarına güvenmek gerekir; çünkü bilmemne ülkesine gidip 6 aylık kursla akupunktur 'uzmanı' olmuş birisine canını emanet etmek aptallıktan başka birşey olamaz. İsterse 60 yıl eğitim görsün, tıp eğitimindeki nosyonu benimseyip benimsemediği ve sorumluluğunu alıp almadığı önemlidir. Gerisi fasa fiso.

Saygılarımla,