T.C.
YARGITAY
2. HUKUK DAİRESİ


Esas No.
2003/14125
Karar No.
2003/15438
Tarihi
12.11.2003


İLGİLİ MEVZUAT
1086-HUKUK USULÜ MUHAKEMELERİ KANUNU (HUMK)/76/8
4721-TÜRK MEDENİ KANUNU (MK)/605/610
4722-TÜRK MEDENİ KANUNUNUN YÜRÜRLÜĞÜ VE UYGULAMA ŞEKLİ HAKKINDA KANUN/17


KAVRAMLAR
GÖREVLİ MAHKEME
PASİF HUSUMET EHLİYETİ
MİRASIN REDDİ
TEREKENİN HÜKMEN REDDİ
MURİSİN ÖDEMEDEN ACZİNİN TESPİTİ


ÖZET
ÖLÜMÜ TARİHİNDE MİRAS BIRAKANIN ÖDEMEDEN ACZİ AÇIKÇA BELLİ VEYA RESMEN TESBİT EDİLMİŞ İSE, MİRAS REDDEDİLMİŞ SAYILIR. MİRASÇILAR ZIMNEN MİRASI KABUL ETMİŞ DURUMA DÜŞMÜŞ OLMADIKÇA HER ZAMAN MURİSİN ÖDEMEDEN ACZİNİN TESBİTİNİ İSTEYEBİLİRLER. TEREKENİN HÜKMEN REDDİ İSTEĞİNDE GÖREVİN GENEL HÜKÜMLERE VE DEĞER ESASINA GÖRE TESBİT EDİLMESİ, DAVANIN DA ALACAKLI HASIM GÖSTERİLEREK AÇILMASI GEREKMEKTEDİR.


DAVA : Davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : 4722 Sayılı Kanun'un 17. maddesine göre davaya 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu uygulanacaktır.

1-Hakim re'sen Türk Kanunları mucibince hüküm verir. ( HUMK. 76. m ) Hukuki niteleme hakime aittir.

Dava ve talep terekenin hükmen reddine ilişkindir. Ölümü tarihinde miras bırakanın ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tesbit edilmiş ise, miras reddedilmiş sayılır. ( TMK. m. 605/2 ) Mirasçılar Türk Medeni Kanunu' nun 610. maddesinde yazılı aykırılık da bulunmadıkça yani zımnen mirası kabul etmiş duruma düşmüş olmadıkça her zaman murisin ödemeden aczinin tesbiti istenebilir.

Hükmen red isteğinde görev genel hükümlere ve değer esasına göre tesbit edilir. Görev kamu düzenine ilişkin olup yargılamanın her aşamasında resen gözetilir. Davacılar hakkındaki Diyarbakır 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2003/212 nolu dosyasındaki dava gözetildiğinde görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesidir. Mahkemece görevsizlik kararı verilmeden yazılı şekilde davanın esası hakkında hüküm kurulması doğru değildir. ( 23.12.1942 gün 24/29 sayılı İBK )

2-Kabule göre de; hükmen red talebinde dava alacaklı hasım gösterilerek açılır. Buna rağmen hasımsız bir dava şeklinde uyuşmazlığın incelenmesi kabul şekli bakımından usul ve kanuna aykırıdır. Gerçek hasıma yöneltilen ve görevli mahkemede açılan bir davada hükmen red koşullarının bulunup bulunmadığı incelenebilir. Davanın, alacaklılara yöneltilmesi, dava dilekçesinin açıklanan nedenlerle görev yönünden reddi gerekirken davaya devamla davanın süre yönünden reddi bozmayı gerektirmiştir.

SONUÇ : Temyiz edilen hükmün açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine oybirliğiyle karar verildi.
T.C.
YARGITAY
2. HUKUK DAİRESİ


Esas No.
2003/5201
Karar No.
2003/6123
Tarihi
28.04.2003


İLGİLİ MEVZUAT
743-TÜRK KANUNU MEDENİSİ/406
4721-TÜRK MEDENİ KANUNU (MK)/463
4722-TÜRK MEDENİ KANUNUNUN YÜRÜRLÜĞÜ VE UYGULAMA ŞEKLİ HAKKINDA KANUN/17


KAVRAMLAR
VESAYET MAKAMI
MİRASIN HÜKMEN REDDİ
KISITLI ADINA MİRASIN HÜKMEN REDDİ


ÖZET
KISITLI ADINA MİRASIN HÜKMEN REDDOLUNABİLMESİ İÇİN ÖNCELİKLE VESAYET MAKAMINDAN RET DAVASI AÇMAYA İZİN ALINMASI GEREKTİĞİ GÖZETİLMEDEN KARAR VERİLMİŞ OLMASI DOĞRU DEĞİLDİR.


DAVA : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : Mirasçılık ve mirasın geçişi, miras bırakanın ölümü tarihinde yürürlükte olan hükümlere göre belirlenir. ( 4722 S.K. md. 17 ) Mirasın kabul veya reddi veya bir miras mukavelesi akti, vesayet makamının kararı alındıktan sonra denetim makamının da iznine tabidir. ( TKM. md. 406/5 - 4721 S. TMK. 463/-5 ) Davacı tarafından öncelikle mirasın hükmen reddi ile ilgili dava açma konusunda vesayet makamından ve denetim makamından izin alınması, daha sonra taraf delillerinin sorulup, toplanması, sonucuna göre karar verilmesi gerekir. Bu yön gözetilmeden eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması bozmayı gerektirmiştir.

SONUÇ : Temyiz olunan hükmün açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, bozma nedenine göre sair hususların incelenmesine, yer olmadığına, temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine, 28.04.2003 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.