Çağdaş Ceza Hukuku’ nun temel ilkelerinden olan masumiyet karinesi, suçsuzluk ilkesi veya uluslararası hukuk terimi olarak presumption of innocence; suç kesinleşmediği sürece kimsenin hükümlü sıfatıyla değerlendirilemeyeceğini ifade eden, temel hukuk doktrinidir. Masumiyet karinesinin esasını, hukukta hüküm giydirmenin yalnızca iddia edilen suçların kanıtlanması yoluyla mümkün olduğu gerçeği oluşturmaktadır. Bu da hüküm giymemiş kimselerin suçlu sayılamayacağı veya suçlu olarak lanse edilemeyeceği ilkesini; yani masumiyet karinesini doğurur. Masumiyet karinesi evrensel bir yargı doktrini olup; İnsan Hakları Evrensel Bildirisi’nde yer almaktadır. Buna bağlı olarak bu bildiriye taraf olan ülkeler, yasalarında bu doktrine yer vermek durumundadır.

Nitekim 2709 sayılı kanun olan Türkiye Cumhuriyeti Anayasası 15 inci maddesi 2 inci fıkrasında ”suçluluğu mahkeme kararı ile saptanıncaya kadar kimse suçlu sayılamaz.” ibareleri yer almaktadır.

Herhangi bir suçun meydana geldiği iddiası ile, suçun pasif süjesi olduğu iddia edilen bireyi mağdur olarak nitelendirmek, gerek yargı makamı gerek süjeler üzerinde suçun oluştuğuna dair kanaat uyandırmaya sebebiyet verecektir. Bu kapsamda ceza muhakemesinde kullanılan ”mağdur” kavramı, terminolojik bir hatadır.

Velhasılı kelam, meydana geldiği iddia edilen suçun pasif süjesinin ”mağdur” olarak nitelendirilmesi, suçun işlendiğine dair ithama konu fiilin aktif süjesi olduğu kanaatiyle, hakkında ceza yargılaması yapılan bireyin, bahsedilen suçu işlediği kanaatini uyandırmaktadır. Bu da iddia edilen suçun, yargılama sonunda kesinleşmesini beklemeksizin, suçun aktif süjesi olduğu düşünülen bireyin suçlu olarak lanse edilmesine sebebiyet vermekte ve Çağdaş Ceza Hukuku’ nun temel ilkelerinden olan masumiyet karinesine aykırılık teşkil etmektedir. Bu kapsamda yargılama sürecinde, pasif süje ”mağdur” yerine; ”mağdur olduğu iddia edilen kişi” nitelendirmesi daha doğru bir kullanım olacaktır. Nitekim gelişmiş ülkelerde de, aynı anlamda olan ”alleged victim” kavramı kullanılmaktadır.

Kaynak : HukukiBLOG - Ceza Yargılamasında ”Mağdur” Kavramı