T.C.

YARGITAY

12. HUKUK DAİRESİ

E. 1996/9245

K. 1996/9708

T. 10.7.1996

• HAMİLİNE YAZILI ÇEKİN İBRAZDAN SONRA BAŞKASINA DEVRİ

• YETKİLİ HAMİL ( Çeki İbrazdan Sonra Ciro veya Temlikle Devralan )

• CİRO ( Hamile Yazılı Çek Bankaya İbrazdan Sonra Ciroyla Devredilmelidir )

• ALACAĞIN TEMLİKİ ( Hamile Yazılı Çekin İbrazdan Sonra Diğer Devrediliş Şekli )

2004/m.169

ÖZET : Hamile yazılı çekin bankaya ibrazından sonra başkasına devri halinde; bu kişinin hak sahibi olabilmesi için, devrin ya ciro yolu ile ya da alacağın temliki hükümlerine uygun şekilde yapılması gerekir.
DAVA ve KARAR: Merci kararının bozulmasını mutazammın 17.4.1996 tarih ve 4828/5389 sayılı daire ilamının müddeti içinde tashihen tetkiki Borçlu vekili tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye 24.6.1996 tarihinde gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü:
Takip konusu 210.000.000.-TL.lik hamiline düzenlenmiş çekin bankaya hamil A.G. tarafından ibraz edildiği gerek çek arkasından, gerekse T. Ticaret Bankasının cevabi yazılarından anlaşılmaktadır.
Hamile yazılı çekin bankaya ibrazından sonra başkasına devri halinde; bu kişinin hak sahibi olabilmesi için, devrin ya ciro yolu ile ya da alacağın temliki hükümlerine uygun şekilde yapılması gerekir. Takip dayanağı çekte belirtilen biçimde bir devir olmadığından, takip yapan N.Ö. yetkili hamil değildir. Merci kararının onanması gerekirken bozulduğu anlaşıldığından karar düzeltme isteminin kabulu gerekmiştir.
SONUÇ: Borçlulardan A.G. vekilinin karar düzeltme istemi yukarıda açıklanan nedenle yerinde görüldüğünden dairemizin 17.4.1996 tarih ve 96/4828-5389 sayılı bozma ilamının kaldırılarak, Sivas İcra Tetkik Mercii Hakimliği`nin 7.03.1996 tarih ve 1995/261 esas, 1996/44 sayılı kararının İİK.`nun 366. ve HUMK.`nun 438. maddeleri uyarınca ONANMASINA, 10.7.1996 gününde oybirliğiyle karar verildi.
yarx
T.C.

YARGITAY

12. HUKUK DAİRESİ

E. 2001/11668

K. 2001/12215

T. 5.7.2001

• İBRAZDAN SONRA HAMİLİNE YAZILI ÇEKİN DEVRİ ( Ciro Edilmiş Olması Mecburiyeti )

• CİRO YAPILMASI MECBURİYETİ ( Hamiline Yazılı Çekin Bankaya İbraz Edildikten Sonra Başkasına Devrinde )

• ALACAĞIN TEMLİKİ ( Hamiline Yazılı Çekin Bankaya İbraz Edildikten Sonra Başkasına Devrinde Ciro Yapma Mecburiyeti )

• HAMİLİNE YAZILI ÇEKİN BANKAYA İBRAZ EDİLDİKTEN SONRA BAŞKASINA DEVRİ ( Ciro Yapma Mecburiyeti )

6762/m.703, 705


ÖZET : Hamile yazılı bir çekin, bankaya ibrazından sonra ciro edilmeksizin başkasına elden devri olanaksızdır. İbraz işleminden sonra alacaklının çekte hak sahibi olabilmesi için adına alacağın temliki sonucunu doğuran bir cironun bulunması şarttır.
DAVA : Yukarıda tarih ve numarası yazılı merci kararının müddeti içinde temyizen tetkiki Borçlu vekili tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü:
KARAR : İcra takibinin dayanağı hamiline keşide edilen 17.500.000.000.-TL. ve 2.300.000.000.-TL. bedelli iki adet çektir. Çeklerin arkasının incelenmesinde takip alacaklısının ciro silsilesi içinde yer almadığı görülmektedir. Her iki çekin de Ali Alişan tarafından muhataba ibraz edildiği tespit edilmiştir. Çekler hamiline düzenlendiği için takip alacaklısına yapılmış bir cironun gerekli olmadığına değinen merci gerekçesinde isabet yoktur. Zira çekler, ibrazdan sonra yapılmış bir ciro da bulunmaksızın takip alacaklısına geçtiği için, alacaklı TTK. 703. maddesinden de istifade edemez. Hamile yazılı bir çekin, bankaya ibrazından sonra ciro edilmeksizin başkasına elden devri olanaksızdır. İbraz işleminden sonra alacaklının çekte hak sahibi olabilmesi için TTK. 705. maddesi uyarınca adına "alacağın temliki sonucunu doğuran" bir cironun bulunması şarttır. ( Hukuk Genel Kurulunun 24.4.1996 tarih, 1996/12-136 esas, 1996/288 karar sayılı karan ) Bu durumda takip alacaklısı yetkili hamil olmadığından İİK. 170/a-2. maddesi gereğince takibin iptaline karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi isabetsizdir.
SONUÇ : Borçlu vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile merci kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK. 366. ve HUMK. 428. maddeleri uyarınca ( BOZULMASINA ), 5.7.2001 gününde oybirliğiyle karar verildi. yarx ANCAK SAYIN MELEKTAŞIM KARŞILIKSIZ ÇEK ŞİKAYETİNDE BULUNMA HAKKINIZ BULUNMAMAKTADIR.
T.C.

YARGITAY

10. CEZA DAİRESİ

E. 2001/25588

K. 2002/17461

T. 29.4.2002

• KARŞILIKSIZ ÇEK KEŞİDE ETMEK ( Şikayet Hakkının Çeki İbraz Eden Yetkili ve Yasal Hamili İle Bunun Rücu Hakkına Sahip Olması )

• ŞİKAYET HAKKI ( Karşılıksız Çek Keşide Etmek Suçunda Şikayet Hakkının Çeki İbraz Eden Yetkili ve Yasal Hamili İle Bunun Rücu Hakkına Sahip Olması )

• ALACAĞIN TEMLİKİ YOLUYLA ÇEKİ ELİNDE BULUNDURAN KİŞİ ( Karşılıksız Çek Keşide Etmek Suçunda Şikayet Hakkının Olmaması )

• ÇEKİ ALACAĞIN TEMLİKİ YOLUYLA ELİNDE BULUNDURAN KİŞİ ( Karşılıksız Çek Keşide Etmek Suçunda Şikayet Hakkının Olmaması )

3167-1/m.13/1,16

6762/m.700,702


ÖZET : Karşılıksız çek keşide etmek suçunda şikayet hakkı çeki ibraz eden yetkili ve yasal hamili ile bunun rücu hakkına sahip bulunduğu, ciro ve teslim yoluyla çeki elinde bulunduran kişilere ait olup şikayet dilekçesini veren müştekinin ibraz eden durumunda olmadığı, çek fotokopisinde cirosunun bulunmadığı, çekin bankaya ibrazından sonra, söz konusu çeki alacağın temliki hükümlerine göre devraldığı ve atılı suçun unsurlarının oluşmadığı dikkate alınmadan mahkumiyet kararı verilmesi usul ve yasaya aykırıdır.
DAVA : 3167 Sayılı Kanuna aykırılık suçundan sanık Mustafa A.'ın bozma üzerine yapılan yargılanması sonunda; Hükümlülüğüne dair KÜTAHYA Asliye Ceza Mahkemesinden verilen 14.7.2000 gün ve 1999/1104 esas, 2000/886 karar sayılı hükmün süresi içinde Yargıtay'ca incelenmesi sanık tarafından istenilmiş olduğundan dava evrakı C.Başsavcılığının bozma isteyen tebliğnamesi ile 6.11.2001 tarihinde daireye gönderilmekle incelenip gereği düşünüldü:
KARAR : Yapılan duruşmaya, toplanıp karar yerinde tartışılan delillere ve dosya içeriğine uygun gerekçeye göre; yerinde görülmeyen diğer temyiz itirazlarının reddine; ancak:
Karşılıksız çek keşide etmek suçunda şikayet hakkı TTK.nın 702. maddesinde açıklandığı üzere çeki ibraz eden yetkili ve yasal hamili ile bunun rücu hakkına sahip bulunduğu anılan yasanın 700. maddesi uyarınca ciro ve teslim yoluyla çeki elinde bulunduran kişilere ait olup şikayet dilekçesini veren Hüseyin T.'ın ibraz eden durumunda olmadığı, çek fotokopisinde cirosunun bulunmadığı, çekin bankaya ibrazından sonra alacağın temliki hükümlerine göre devraldığı ve atılı suçun unsurlarının oluşmadığı gözetilmeden düşme yerine mahkumiyet hükmü kurulması,
SONUÇ : Yasaya aykırı, sanığın temyiz itirazları bu nedenle yerinde görüldüğünden hükmün bu sebepten dolayı istem gibi BOZULMASINA, 29.4.2002 gününde oybirliğiyle karar verildi. yarx