sayın katılımcı,
herşeyden önce kanun "herhangi bir nedenle reddedilen" tabiri yerine "boşanma sebeplerinden herhangi biriyle açılmış bulunan davanın reddine" tabirini tercih etmiş. ikisi arasında oldukça teknik bir fark var. bilindiği üzere, Medeni Kanun'da boşanma sebepleri sınırlı olarak sayılmış olup, bunun dışındaki nedenlerle örneğin evliliğin feshi, butlanı gibi nedenlerle açılan ve evliliğin sonlandırılmasına yönelik davaların reddi halinde Medeni Kanunun 134/son maddesinin uygulanması imkanı yoktur. bu bir.
ikincisi ise, bir davada davanın reddi kararı pek çok sebebe bağlı olarak verilebilir. örneğin davacının davasından feragati, yetki yahut göreve ilişkin davanın reddi, husumet, davanın isbatlanamaması, verilen kesin süreye riayetsizlik nedeniyle isbatlanamaması vb. gibi. şimdi, bu red kararlarının tamamı kesinleştiklerinde netice itibariyle verildiği konu ve taraflar arasında kesin hüküm oluşturur. ancak MK'nun 134/son maddesi anlamında husumet ve feragat nedeniyle boşanma davasının reddi kararlarının diğerlerinden ayrılan önemli bir farkı vardır. birincisi, feragatin yapıldığı anda kesin hüküm oluşturmasıdır. yani davacının davasından feragat ettiği anda boşanma davası reddedilir, davanın bu nedenle reddi kararının kesinleşmesi için ayrıca taraflara tebliği ve yasal temyiz süresinin geçmesi gibi unsurların eklenmesi gerekmez. niye, çünkü hiç kimse kendi lehine olacak bir davayı açmaya zorlanamayacağı gibi bu yolda açılmış herhangi bir davayı da sürdürmeye zorlanamaz. şu hale göre feragatle reddedilen bir boşanma davasından sonra, feragatin yapıldığı tarihten itibaren 3 yıllık süre geçmiş ve taraflar bu süre içerisinde birleşmememişlerse MK 134/son koşulları oluşmuş demektir. yargıtay içtihadları da şimdilik bu yönde olup aksine bir eğilim gözlenmemektedir.
yalnız feragat ile davanın takibinden vazgeçme karıştırılmamalıdır. çünkü feragat davanın reddini mümkün kılar ise de, takipten feragat o davanın esası hakkında bir karar verilmesine yer olmaması adeta hiç açılmamış olduğu gibi bir sonuç doğurur. şu hale göre HMUK'nun 185. maddesi anlamında sonuçlandırılan bir boşanma davasından sonra 3 yıllık süre içerisinde tarafların birleşmemiş olmaları MK'nun 134/son maddesinin tatbiki ile tarafların boşanmalarına karar verilmesine engeldir.
davanın husumet nedeniyle reddi halinde ise taraflar 3 yıl süre ile ayrı kalsalar dahi MK 134/son'un uygulanması olanağı yoktur. çünkü ilk davada verilen karar taraflardan daha doğrusu eşlerden sadece biriyle ilgili kesin hüküm oluşturabilir. böyle bir karar diğer eşi ilzam etmeyeceğinden anılan maddenin tatbik imkanı yoktur.
saygılarımla.

22-12-2000 02:42:49