ALES e girmeye gerek olmadan her ne kadar doktrinde hukuka aykırılık durumlarında süre istisnası öngörülse de bu muğlak olduğundan uygulanabilir olduğunu sanmiyorum. İdareye ilgili yönetmelik konusunda hangi hususlarda hukuka aykırılık olduğu belirtilen taleple başvuru ve akabinde menfi cevap vermesi veya cevap vermemesi durumunda işlem ve yönetmelik ibaresi için iptal davası açilabilir diye düşünüyorum.
DANIŞTAY
Beşinci Daire Esas No: 1999/02217 Karar No: 1999/02490

• Yönetmelik Hükümlerinin Uygulanması
• Kazanılmış Hak

ÖZET:Eski yönetmelik hükümlerinde öngörülen usul ve esaslara göre başlatılmış olan atama prosedürünün aynı yönetmelik hükümleri uyarınca tamamlatılması gerektiği hk.
Temyiz isteminde Bulunan (Davalı) : Milli Eğitim Bakanlığı
Karşı Taraf : …
İsteğin Özeti : Van İdare Mahkemesinin 23,2.1999 günlü E:1998/556, K:1999/170 sayılı kararının dilekçede yazılı nedenlerle temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi : Ali Alpat
Düşüncesi : İdare mahkemesince verilen karar ve dayandığı gerekçe hukuk ve usule uygun olup, bozulmasını gerektirecek bir neden de bulunmadığından, anılan kararın onanması gerektiği düşünülmüştür.
Danıştay Savcısı Serap Aksoylu :
Düşüncesi : 4359 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi, bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte ilköğretim müfettişi olarak görev yapmakta olanlar için yeterlik sınavı şartı aranmayacağını, yardımcı olarak görev yapanların, bu görevde geçirdikleri süreler dikkate alınarak hesaplanacak üç yılın sonunda yeterlik sınavına tabi tutulacaklarım öngörmektedir.
Davacının 4359 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 4.4.1998 tarihinde ilköğretim müfettişi olarak atama işlemleri tamamlamamış olup, ilköğretim müfettiş yardımcısı olması nedeniyle. 4359 sayılı kanunun geçici 4 üncü maddesi kapsamında kabul edilmesi gerektiğinden hukuka aykırı olan mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Beşinci Dairesince dosyanın tekemmül ettiği görülerek yürütmenin durdurulması istemi hakkında karar verilmeksizin işin gereği düşünüldü:
İlköğretim müfettiş yardımcısı olarak görev yapan davacı, ilköğretim müfettişliği kadrosuna atanmak için yardımcılık görevinde geçirmesi gereken sürenin 4359 sayılı Yasa gereğince bir yıldan üç yıla uzatıldığından bahisle müfettiş yardımcılığı unvanının kaldırılmamasına ilişkin 2.6.1998 günlü 4325 sayılı işlenin iptali istemiyle dava açmıştır.
Van İdare Mahkemesinin 23.2.1999 günlü £-.1998/556, K:1999/170 sayılı kararıyla; 27.10.1990 günlü, 20678 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Milli Eğitim Bakanlığı İlköğretim Müfettişleri Kurulu Yönetmeliğinin 16. maddesinde müfettiş yardımcılığı süresinin bir takvim yılı olduğunun belirtildi ği, davacının 5.3.1997 tarihinde müfettiş yardımcılığı görevine başladığı. 5.3. 1998 tarihinde müfettiş yardımcılığı görevi süresinin dolduğu ve müfettişliğe atanması gerektiği, bu tarihten sonra" 4.4.1998 tarihinde yürürlüğe giren 4359 sayılı Kanunla müfettiş yardımcılığı görev süresinin üç yıla çıkarıldığı, fakat davacının müfettiş yardımcılığı görev süresinin 5.3.1998 tarihinde dolması nedeniyle sözü edilen yasanın geçici 4. maddesinin davacıyı kapsamayacağı ve adı geçenin durumunun yönetmelik hükümleri dikkate alınarak değerlendirilmesi suretiyle atamasının yapılıp yapılmayacağı konusunda karar verilmesi gerektiği, bu nedenle davacının müfettiş yardımcılığı görev süresinin üç yıla uzatılmasına dair işlemde mevzuata uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlem iptal edilmiştir.
Davalı idare; 4359 sayılı Yasanın geçici 4. maddesine göre kanunun yürürlüğe girdiği 4.4.1998 tarihinde müfettiş yardımcısı statüsü ile görev yapanların görevlerinde bir yılı doldurup doldurmadıklarına bakılmaksızın yeni yasal düzenlemeye tabi olacaklarım, ilgili Yönetmeliğin 16. 17 ve 18. maddelerindeki hazırlık işlemleri tamamlanarak müfettişliğe atanmamış olan davacının kazanılmış bir hakkı olmadığım öne sürmekte ve İdare Mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulmasını istemektedir.
4.4.1998 günlü 23307 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 4359 sayılı çeşitli kanunlarda değişiklik yapılmasına ve bazı kanunların yürürlükten kaldırılmasına dair Kanununun 9. maddesinde il milli eğitim müdürlükleri bünyesinde ilköğretim müfettişleri başkanlığının oluşturulacağı, müfettişlerin en az dört yıl süreli yüksek öğrenimli öğretmenler arasından yarışma sınavı ile yardımcı olarak mesleğe alınacakları ve görevde üç yıllık yetişme dönemini takiben yapılacak yeterlik sınavını başaranların ilköğretim müfettişi kadrosuna atanacağı, aynı Yasanın geçici 4. maddesinde ise. bu kanunun yürürlüğe girdiği 4.4. 1998 tarihinde ilköğretim müfettişi olarak görev yapmakta olanlar için yeterlik sınav şartı aranmayacağı, yardımcı olarak görev yapmakta olanların, bu görevlerde geçirdikleri süreler dikkate alınarak hesaplanacak üç yılın sonunda yeterlik sınavına tabi tutulacakları ve halen ilköğretim müfettişi olarak görev yapanlardan 657 sayılı Kanunun 36 ncı maddesinin (A) fıkrası 11 inci bendinden daha önce herhangi bir suretle yararlanmamış olanların kazanılmış hak aylık derece ve kademelerinin bir defaya mahsus olmak üzere bir derece yükseltileceği hüküm altına alınmıştır.
Davacının müfettiş yardımcısı olarak göreve başladığı 5.3.1997 tarihinde yürürlükteki 27.10.1990 günlü, 20678 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş bulunan Milli Eğitim Bakanlığı İlköğretim Müfettişleri Kurulu Yönetmeliğinin 16. maddesinde, müfettiş yardımcılığı süresinin bir takvim yılı olduğu, 17. maddesinde, ilköğretim müfettiş yardımcılarının tutum ve davranışları ile verilen program uyarınca yaptığı çalışmalarının grup başkanınca değerlendirilerek yazılı olarak kurul başkanına bildirileceği, başkanın grup başkanının kanaatini kendi yazılı kanaati ile birlikte il milli eğitim müdürüne bildireceği, bu yazılı kanaatlerin il milli eğitim müdürünün yazılı kanaati ile birlikte valilik makamı yolu ile Milli Eğitim Bakanlığına gönderileceği, 18. maddesinde de müfettiş yardımcılığından müfettişliğe atanması uygun görülenlerin. İlköğretim Genel Müdürü ve Personel Genel Müdürünün müşterek teklifi ve Bakan onayı ile ilköğretim müfettişliğine atanacağı öngörülmüştür.
Bu hükümlerin yukarıda belirtilen 4359 sayılı Yasanın 9 ve geçici 4. maddesi ile 4.4.1998 tarihinde yürürlükten kaldırıldığı tartışmasızdır.
Olayda, 5.3.1997 tarihinde müfettiş yardımcılığı görevine başlamış olan davacının, 4359 sayılı Yasanın 9. ve geçici 4. maddelerinin yürürlüğe girdiği 4.4.1998 tarihinden önce, 5.3.1998 tarihinde yürürlükte olan Milli Eğitim Bakanlığı İlköğretim Müfettişleri Kurulu Yönetmeliğinde öngörülen bir yıllık süreyi tamamladığı, adıgeçenin İlköğretim Müfettişliğine atamasının yapılması için anılan yönetmeliğin 18. maddesi uyarınca gerekli işlemlerin başlatıldığı, bu çerçevede ilgili grup başkanının. İlköğretim Teftiş Kurulu Başkanının ve il milli eğitim müdürünün doldurduğu Değerlendirme Formu'nun Bakanlığa sunulmak üzere valiliğe verildiği, ancak valilikçe söz konusu değerlendirme formunun 18 gün gecikme ile 23.3.1998 günlü yazı ekinde bakanlığa gönderildiği, bu nedenle anılan madde uyarınca atama prosedürünün tamamlanması için Bakanlıkça yapılması gerekli işlemleri (… İlköğretim Genel Müdürü ve Personel Genel Müdürünün müştereken hazırlayacağı teklif ve Bakan onayı) 4359 sayılı Yasanın ilgili hükümleri yürürlüğe girmeden önce tamamlanabilecekken geciktiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, eski yönetmelik hükümlerinde öngörülen usul ve esaslara göre başlatılmış olan atama prosedürünün aynı yönetmelik hükümleri uyarınca tamamlatılması gerektiği sonucuna varıldığından; 4359 sayılı Yasanın ilgili hükümleri gereğince adı geçenin ancak 3 yıllık çalışma süresi sonunda yapılacak yeterlilik sınavında başarılı olması halinde ilköğretim müfettişliğine atanabileceğine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle davalı idarenin temyiz isteminin reddiyle Van İdare Mahkemesince verilen 23.2.1999 günlü, E:1998/556, K:1999/170 sayılı kararın yukarıda belirtilen gerekçe ile onanmasına, 15.9.1999 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.
AZLIK OYU Davacının, eski yönetmelik hükümlerine göre bir yıllık süreyi doldurduğu 5.3.1998 tarihinde ilköğretim müfettişliği unvanına sahip olmak için gereken ve anılan Yönetmeliğin 18. maddesinde belirtilen atama işleminin yapılmadığı açık olup, 4359 sayılı Yasanın geçici 4. maddesi uyarınca ilköğretim müfettiş yardımcısı olarak görevde geçirdiği süre dikkate alınarak yeterlilik sınavına tabi tutulması gerektiğinden aksi yöndeki mahkeme kararının bozulması gerektiği görüşüyle çoğunluk kararına katılmıyorum.