21 Mayıs 2009 Perşembe

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda, Gelir
Vergisi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı
kabul edildi.
Bazı değişikliklerle ve yeni ihdas edilen maddelerle kabul edilen
tasarıya göre, Gelir Vergisinden muaf tutulan ölüm, sakatlık, hastalık ve
işsizlik sebebiyle verilen tazminat ve yardımlara, işe başlatmama tazminatı dahil
edilecek.
Asgari geçim indiriminde, ücretlerin vergilendirilmesinde asgari geçim
indirimi uygulandıktan sonra, varsa teşvik amaçlı diğer indirim ve istisnalar
dikkate alınacak.
Gelir ve kurumlar vergisi indirim kalemlerine, iktisadi işletmeleri
hariç, Türkiye Kızılay Derneğine yapılan nakdi bağış ve yardımlar dahil
edilecek.
Lisanslı depo işletmesine teslim edilen tarım ürünleri için, ürün
senetlerinin elden çıkarılmasından doğan kazançlar, 31 Aralık 2013 tarihine kadar
gelir ve kurumlar vergisinden müstesna olacak.
İşverenlerce işçiye ödenen işe başlatmama tazminatları, damga vergisi
hariç herhangi bir vergiye tabi tutulmayacak.
Tasfiye edilerek tüzel kişiliği ticaret sicilinden silinen mükelleflerin
tasfiye öncesi ve tasfiye dönemlerine ilişkin olarak ''salınacak her türlü
vergi'' ve ''kesilecek ceza tarhiyatı'', müteselsilen sorumlu olmak üzere tasfiye
öncesi dönemler için kanuni temsilcilerden, tasfiye dönemi için ise tasfiye
memurlarından herhangi biri adına yapılacak. Tasfiye memurlarının sorumluluğu,
tasfiye sonucu dağıtılan tutarla sınırlı olacak.

-KOBİ'LERİN BİRLEŞMESİ-

KOBİ birleşmeleri, vergi istisnası yoluyla teşvik edilecek. Birleşme
sonrasında, 3 yıl süreyle yüzde 75'e kadar indirimli kurumlar vergisi
uygulanacak.
Buna göre, KOBİ'lerin 31 Aralık 2009 tarihine kadar birleşmeleri halinde,
birleşilen kurum tarafından münfesih (dağılan) kurumun birleşme tarihindeki sabit
kıymetlerin rayiç bedelle, diğer kıymetlerinin ise Vergi Usul Kanununun değerleme
hükümlerine göre değerlemek suretiyle bir bütün halinde devralınması ve
bilançosuna kaydedilmesi zorunlu olacak.
Birleşme işlemlerinden dolayı kazançların kurumlar vergisinden müstesna
olması için, ''Birleşmeden doğan kazançların tamamının birleşme tarihi itibarıyla
birleşilen şirketin sermayesine eklenmesi; birleşilen kurumun, münfesih kurumun
tahakkuk etmiş ve edecek vergi borçlarını ödeyeceğini ve diğer ödevlerini yerine
getireceğini, münfesih kurumun, birleşmenin Ticaret Sicili Gazetesinde ilan
edildiği tarihten itibaren 30 gün içinde birleşme nedeniyle vereceği kurumlar
vergisi beyannamesine ekli bir taahhütnameyle taahhüt etmesi; birleşme sonrasında
3 yıl süreyle aylık ortalama bazda birleşilen kurum ile münfesih kurum
tarafından, 1 Nisan 2009 tarihinden önce verilen son aya ilişkin sigorta
bildirgelerine göre istihdam edilenlerin toplamından az olmamak üzere aylık
istihdam sağlanması'' şartları aranacak.
KOBİ'lerden birleşme nedeniyle infisah eden (dağılan) kurumun, birleşme
tarihinde sona eren hesap döneminde elde ettiği kazançları ile birleşilen kurumun
birleşme işleminin gerçekleştiği hesap dönemi dahil olmak üzere, 3 hesap
döneminde elde ettiği kazançlara indirimli kurumlar vergisi uygulanacak.
İşletmelerden 2008 yılının Aralık ayında verilen sigorta bildirgesine
göre 250'den az işçi çalıştıran ve 2008 hesap döneminin sonu itibariyle, yıllık
net satışlar toplamı 25 milyon TL'yi geçmeyen veya aktif toplamı 25 milyon TL'den
az olanlar KOBİ sayılacak. Bunların birleşmesi, tam mükellef 2 veya daha fazla
KOBİ'nin birleşerek yeni bir anonim şirket oluşturmaları ya da bir veya birkaç
KOBİ'nin anonim şirket statüsündeki diğer bir KOBİ'ye devrolunması halinde mümkün
olabilecek.
Birleşilen kurumun; indirimli kurumlar vergisi uygulamasının sona erdiği
yılı izleyen 3'üncü yılın sonuna kadar birleşme, devir, bölünme ve hisse değişimi
işlemlerine tabi tutulması (31 Aralık 2009 tarihine kadar KOBİ'lerin kendi
aralarında yapacakları hariç) ile tasfiye edilmesi veya sermaye azaltımında
bulunması halinde, birleşmeden dolayı istisna edilen ya da indirimli oran
uygulaması nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler, gecikme faizi ile
birlikte birleşilen kurumdan tahsil edilecek.

-ZARARLAR, VERGİDEN İNDİRİM KONUSU OLMAYACAK-

Münfesih kurumdan devralınan amortismana tabi iktisadi kıymetler için,
faydalı ömürleri dikkate alınarak münfesih kurumdaki kayıtlı değerleri üzerinden
kalan süre için amortisman ayrılabilecek.
Birleşilen kurum tarafından devralınan varlıkların, devir bedelinden
düşük bir bedelle satılması durumunda oluşan zararlar, birleşilen kurumun
Kurumlar Vergisi matrahının tespitinde indirim konusu yapılamayacak.
Birleşme suretiyle devralınan taşınmazlar, iştirak hisseleri, kurucu
senetleri ve intifa senetleri ile rüçhan haklarının indirimli kurumlar vergisi
uygulanan hesap dönemlerinde satışı halinde Kurumlar Vergisinde müstesna
uygulanmayacak.
Bakanlar Kurulu, birleşmeden yararlanan işletmeler için kurumlar vergisi
oranını yüzde 75'e kadar indirimli uygulatmaya; Maliye Bakanlığı ise uygulamaya
ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkili olacak.

-KATMA DEĞER VERGİSİ-

Tarım ürünleri lisanslı depoculuk sisteminin KDV uygulaması yönünden
vergisel altyapısı oluşturulan tasarıya göre, ürün senetlerinin, senedin temsil
ettiği ürünü depodan çekecek olanlara tesliminde, bu işleme ilişkin KDV, lisanslı
depo işleticilerince ödenecek.
Deniz ve hava taşıma araçları için liman ve hava meydanlarında verilen
hizmetlerin yanı sıra, ihracat-ithalat ve transit rejim kapsamında işlem gören
mallara, liman ve hava meydanı işleticileri tarafından verilen hizmetler, KDV'den
istisna tutulacak.
İhraç malı taşıyan araçların ve soğutucu ünitelerinin standart yakıt
deposu için KDV istisnası uygulanarak verilecek motorin miktarını yeniden
düzenleyen tasarıya göre, standart depolarda istisna uygulanacak motorin miktarı
TIR çekicilerinde 550 litreyi, istiap haddi 15 tona kadar olan (15 ton dahil)
kamyon ve tankerlerde 300 litreyi, istiap haddi 15 tonun üzerinde olan kamyon ve
tankerlerde ise 400 litreyi aşamayacak. Bu istisna miktarları, araçların
frigorifik depoları için ayrıca uygulanacak.
Bakanlar Kurulu, istisna uygulanacak bu miktarları, sıfıra kadar
indirmeye, kanuni haddine kadar yükseltmeye, sınır kapıları, araç cinsleri ve
özellikleri itibariyle farklılaştırmaya yetkili olacak. Söz konusu araçlar için
KDV istisnasına paralel, ÖTV istisnası yönünden de düzenleme yapılacak.

-KONUT YAPI KOOPERATİFLERİ-

Öğrenci yurtlarına, bedelsiz verdikleri hizmetlerinde ilgili dönemdeki
kapasitelerinin yüzde 10'unu geçmemek üzere KDV istisnası tanınacak.
Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu kapsamında düzenlenen ürün
senetlerinin, senedin temsil ettiği ürünü depodan çekecek olanlara tesliminde,
senedin en son işlem gördüğü borsada oluşan değeri vergi tarhına esas alınacak.
Konut yapı kooperatiflerinin üyelerine yaptıkları konut teslimleri, genel
KDV rejimine tabi olacak. Buna göre, konut yapı kooperatiflerinin 150
metrekarenin altındaki konut teslimlerinde yüzde 1, 150 metrekarenin üzerindeki
konut teslimlerinde ise yüzde 18 KDV alınacak. Ancak düzenlemenin yürürlüğe
girdiği tarihten önce bina inşaat ruhsatı almış konut yapı kooperatiflerinin
üyelerine yaptıkları konut teslimleri, KDV'den müstesna olacak.
Akaryakıta katılan ''Hekzan'' isimli ürünle benzer nitelikler taşıyan
özel benzinin kilogramından 1,6135 oranında ÖTV alınacak.

-CEP TELEFONLARINA 40 LİRA VERGİ-

Cep telefonlarının ithalinde gösterilen tutar üzerinden hesaplanan
ÖTV'nin, 40 liradan az olması halinde, orana göre hesaplanan vergi yerine cep
telefonu için 40 lira vergi alınacak. Bakanlar Kurulu, bu tutarı sıfıra kadar
indirmeye, 3 katına kadar artırmaya yetkili olacak.
Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu çerçevesinde, mudi ile lisanslı
depo işletmesi arasında düzenlenen mukavelenameler ve ürün senetleri, damga
vergisinden istisna olacak.
Arsalar ile ilgili asgari ölçüde birim değer takdirini yapacak takdir
komisyonuna, defterdarın, vergi dairesi başkanlığı bulunan yerlerde ise vergi
dairesi başkanının görevlendireceği iki memur, tapu sicil müdürü veya tevkil
(vekil) edeceği bir memur ve ticaret odasınca seçilmiş bir üye (ilgili olduğu
arsalara ilişkin organize sanayi bölgesini temsilen bir üye) katılacak.
Kamu idare ve müesseselerindeki yöneticiler de dahil, bilgi vermekten
çekinen birinci sınıf tüccarlar ile serbest meslek erbabı hakkında 1000 TL,
ikinci sınıf tüccarlar, defter tutan çiftçiler ile kazancı basit usulde tespit
edilenler hakkında 500 TL ve bunlar dışında kalanlar hakkında 250 TL özel
usulsüzlük cezası kesilecek.

-ELEKTRONİK ORTAMDA YAPILAN BİLDİRİMLER-

Elektronik ortamda verilme zorunluluğu getirilen bildirim veya formlara
ilişkin olarak, süresinden sonra düzeltme amacıyla verilen bildirim ve formların
belirlenen sürelerin 10 gün içinde verilmesi halinde özel usulsüzlük cezası
kesilmeyecek. Bu süreyi izleyen 15 gün içinde verilmesi halinde yarı oranında
uygulanacak. Beyannamelerini vermeyenlere, hem beyanname vermemekten hem de
beyannameleri elektronik ortamda vermemekten dolayı iki kez ceza kesilmeyecek.
Yargıtay içtihatları doğrultusunda yapılan düzenlemeye göre, resmi sicile
kayıtlı olan menkul malların haczi, sicillerine işlenmek üzere sicilin tutulduğu
daireye tebliğ edilmek suretiyle de yapılacak.
Tahsil dairelerince düzenlenen haciz bildirileri, alacaklı tahsil
dairelerince ya da alacaklı amme idaresi vasıtasıyla, posta yerine elektronik
ortamda tebliğ edilebilecek ve bu tebligata elektronik ortamda cevap
verilebilecek. Elektronik ortamda yapılacak tebliğe ve cevapların elektronik
ortamda verilebilmesine ilişkin usul ve esasları Maliye Bakanlığı belirleyecek.

-ŞANS OYUNLARI-

Şans Oyunları Hasılatından Alınan Vergi, Fon ve Payların Düzenlenmesi
Hakkında Kanunda yapılan değişikliğe göre, ilgili kurum ve kuruluşların bir
takvim yılı içindeki her türlü yatırım ve işletme giderlerinin toplamı, aynı
dönemde elde ettikleri hasılat ve her ne ad altında olursa olsun elde ettikleri
diğer gelirler toplamının yüzde 20'sini geçemeyecek.
Şans oyunlarının lisans veya işletim hakkının devri halinde, lisans veya
işletim hakkını devreden ve devralan kurum ve kuruluşların payları, at yarışları
hasılatından yarış müessesesine aktarılan müessese payı ile Tarım ve Köyişleri
Bakanlığı emrine açılan özel hesaba aktarılan tutarlar, Spor Toto Teşkilat
Başkanlığınca oynatılan şans oyunları hasılatından Gençlik ve Spor Genel
Müdürlüğüne, federasyonlara, spor kulüplerine ve sporculara isim hakkı olarak
aktarılan tutarlar, bu orana dahil olacak.
Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunda
yer alan tanımlar arasına, kamu personeli tanımı da eklenecek. Ayrıca, AR-GE
indirim, destek ve teşviklerinden yararlanan vakıfların, ''kanunla kurulan
vakıflar'' şeklinde sınırlı olan tanımı da ''teknoloji geliştirme projesi
anlaşmaları kapsamında uluslararası kurumlardan ya da kamu kurum ve
kuruluşlarından AR-GE projelerini desteklemek amacıyla fon veya kredi kullanan
vakıflar'' şeklinde değiştirilecek.
Türkiye Kızılay Derneği kan bankacılığı hizmetleri, vergi ve harçlardan
muaf olacak.
Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun
Hükmünde Kararname uyarınca tertip edilen şans oyunlarının lisansının, özel hukuk
tüzel kişilerine verilmesi halinde, hak ve yetkinin devredildiği kişinin
düzenlemiş olduğu tüm şans oyunlarından dağıtılan ikramiyelerin istisna haddini
aşan kısımları üzerinden, veraset ve intikal vergisi kesintisi yapılacak.
Spor Toto Teşkilat Başkanlığınca futbol dışındaki spor dalları üzerine de
müşterek bahis düzenlenmeye başlandığından, yapılan değişikliklerle tüm spor
dalları üzerine tertiplenen şans oyunlarından kazanılan ikramiyelerin istisna
haddini aşan kısımları üzerinden de veraset ve intikal vergisi kesintisi
uygulanacak.

-VERGİ DAVALARI AVUKATLIK ÜCRETİ MAKTU OLARAK BELİRLENECEK-

Genel bütçeye, il özel idareleri, belediye ve köylere ait vergi, resim,
harç ve benzeri mali yükümlülükler ve bunların zam ve cezaları ile tarifelere
ilişkin davalar için avukatlık ücreti tutarı, maktu olarak belirlenecek.
TRT, bandrolsüz ve etiketsiz cihaz satan ve alan kişilerin idari para
cezalarını ödememeleri halinde, haklarında Amme Alacaklarının Tahsil Usulü
Hakkında Kanuna göre işlem yapılmasını isteyebilecek.
Türkiye Kızılay Derneği adına kayıt ve tescilli olan motorlu taşıtlara, 1
Temmuz 2008'den önce tahakkuk eden motorlu taşıtlar vergisi, gecikme zammı ve
faizi, vergi cezaları ile Türk Hava Kurumu, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme
Kurumu Genel Müdürlüğü, Türkiye Yardım Sevenler Derneği ve resmi darülaceze
kurumları ile Darüşşafaka Cemiyeti ve Yeşilay Derneğine 31 Aralık 2008 tarihinden
önce tahakkuk ettirilen vergi ve cezalar, alacaklara ilişkin açılan davalardan
kanunun yayımından sonraki 2. ayın sonuna kadar vazgeçilmesi şartıyla tahsil
edilmeyecek.

-MECLİSTEKİ ÖZEL HİZMET TAZMİNATI-

Komisyon, verilen bir önergeyle yeni madde ihdas ederek, TBMM Genel
Sekreterliği Teşkilat Kanununda değişiklik yaptı ve bu kanunun ek 2. maddesinin
dördüncü fıkrasını yürürlükten kaldırdı. Gerekçesinde, kamu personeline özel
hizmet tazminatı verilmesi konusunda Bakanlar Kuruluna tanınan yetkiye paralellik
sağlanması ve uygulamadaki tereddütleri ortadan kaldırmak için yapıldığı
belirtilen düzenlemeye göre, Mecliste kadro karşılığı sözleşmeli olarak istihdam
edilenlere ödenecek özel hizmet tazminatı tutarını belirleme yetkisi, TBMM
Başkanlık Divanına bırakılacak.
Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu kapsamındaki genel ve özel bütçeli
idarelere yapılan motorlu taşıt teslimi ve kiralanması; KDV ve gümrük vergisi
dahil her türlü vergi, resim, harç ve ücretlerden istisna olacak.

-YABANCI FİLM YAPIMCILARINA TEŞVİK-

Yabancı film yapımcılarının, Türkiye'de film çekmelerini teşvik etmek
için yapılan düzenlemeye göre, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından onaylanan
sinematografik eserlere ilişkin yabancı yapımcılar tarafından satın alınacak mal
ve hizmetler nedeniyle ödenen KDV iade olunacak.
Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları,
Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliğinin
olağan genel kurulu toplanıncaya kadar, yönetmelikleri hazırlamaya ve mevcut
yönetmeliklerde değişiklik yapmaya Birlik yönetim kurulu yetkili olacak. Birlik
ve odaların 2010 yılı bütçesi, 2009 yılı bütçesi gelir ve giderleriyle birlikte
yüzde 10'a kadar artırılmak suretiyle, birlik ve oda yönetimleri tarafından
düzenlenecek ve uygulanacak.

-CHP VE MHP KARŞI ÇIKTI-

AK Parti Isparta Milletvekili Süreyya Sadi Bilgiç'in, Başbakanlık'a
alınacak uçak ve otomobillere vergi muafiyeti getiren ve alt komisyonda çıkarılan
maddenin, tasarıya eklenmesi için önerge vermesi, tartışmaya neden oldu.
MHP Manisa Milletvekili Erkan Akçay, düzenlemeyle Başbakanlık'a imtiyaz
tanındığını ifade ederek, ''Bu imtiyazı kabul edemeyiz. Başbakanlık, vatandaşlara
ve diğer kamu kuruluşlarına örnek olmak zorundadır. Bu madde, alt komisyonda
çıkarılmıştı. Şimdi neden getiriliyor, ısrar ediliyor, anlamak mümkün değil. Bu
kadar ısrar edilmesini kınıyorum'' dedi.
CHP İstanbul Milletvekili Mustafa Özyürek de önergeye karşı çıkarak,
''Siz, bu önergeyi getirerek Başbakan'a iyilik yapmıyorsunuz. Bize, Başbakan
hakkında konuşma fırsatı veriyorsunuz, pas veriyorsunuz. Kamuya alınacak bütün
araç ve gereçlere vergi muafiyeti getirirseniz anlarım ama sadece Başbakanlık'a
getirirseniz bunu anlamak zor'' diye konuştu.
Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, önergenin kapsamının genişletilerek, vergi
istisnasının genel ve özel bütçeli tüm kamu kuruluşlarına getirilmesini istedi.
Şimşek'in önerisi doğrultusunda önerge genişletilerek kabul edildi.
Öte yandan, TBMM Adalet Komisyonu Başkanı Ahmet İyimaya, vergi
davalarında avukatlık ücreti tutarının, maktu olarak belirlenmesini öngören
düzenlemeyle ilgili komisyona davet edildi. Düzenlemeye karşı çıkan İyimaya,
avukatlık ücretinin maktu olarak belirlenmesinin, Anayasaya ve eşitlik ilkesine
aykırı olduğunu söyledi.