T.C.
YARGITAY
6. HUKUK DAİRESİ
E. 2004/7700
K. 2004/8304
T. 23.11.2004
• ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASI ( Aynen Taksim Suretiyle Ortaklığın Giderilmesi Usulü - Belediye Encümeninden İfraz ile İlgili Karar Alınmasının Şart Olması-Belediye Başkanı'nın Yazısıyla Yetinilemeyeceği )
• AYNEN TAKSİM SURETİYLE ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ ( Belediye Sınırları İçindeki Taşınmazın İfraz Edilip Edilemeyeceğine İlişkin Karar Alınmasının Şart Olması-Belediye Başkanının Yazısıyla Yetinilemeyeceği - İvaz İlavesi Yoluyla Denkleştirme Gerekip Gerekmediğinin Araştırılması Gereği )
• BELEDİYE SINIRLARI İÇERİSİNDE KALAN TAŞINMAZDAKİ ORTAKLIĞIN AYNEN TAKSİM YOLUYLA GİDERİLMESİ ( İfraz Konusunda Belediye Encümeninden Karar Alınması ve İvaz İlavesi Yoluyla Denkleştirme Gerekip Gerekmediğinin Araştırılması Mecburiyeti )
• İVAZ İLAVESİ SURETİYLE DENKLEŞTİRME GEREKİP GEREKMEDİĞİNİN ARAŞTIRILMASI GEREĞİ ( Aynen Taksim Suretiyle Ortaklığın Giderilmesinde İvazlar Arasında Denge Bulunması Mecburiyeti )
• ENCÜMEN KARARI ALINMASI MECBURİYETİ ( Belediye ve Mücavir Alan İçerisindeki Taşınmazın Aynen Taksim Suretiyle Ortaklığın Giderilmesine Müsait Olup Olmadığının Tesbitinde )
4721/m.698,699
3194/m.16
ÖZET : Aynen bölünerek paylaştırma ( taksim ) halinde teknik bilirkişiye ifraz ( taksim ) projesi düzenlettirilerek bu projeye göre taşınmaz Belediye veya mücavir alan hudutları içerisinde ise Belediye Encümeninden karar alınmak suretiyle Belediyeden, dışında ise İl İdare Kurulundan İmar Yasası ve Yönetmeliğine göre ifrazın mümkün olup olmadığı sorulur. İfraz projesinde kimlere nerelerin verileceği konusunda paydaşlar anlaşamazlar ise hakim huzurunda kura çekilerek belirlenir. Onay makamından olumsuz cevap gelmesi halinde, paydaşlığın ( ortaklığın ) satış suretiyle giderilmesine karar verilmesi gerekir. Olayımızda, dava konusu edilen taşınmazın belediye ve mücavir alan içerisinde olduğu, bilirkişi raporuna göre aynen bölüşmenin mümkün bulunduğu ve buna uygun ifraz krokisinin hazırlandığı görülmektedir. Ancak mahkemece bölünen parçaların değerlerinin tespit edilmeden, ivaz ilavesine gerek olup olmadığı, ifraz krokisindeki bölümlerin hangi paydaşa verileceği konusunda araştırma yapılmadan, bölüştürmeye ilişkin encümen kararı alınmadan, belediye başkanı imzalı yazı ile yetinilerek eksik inceleme ile karar tesisi usul ve yasaya aykırıdır.

DAVA : Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı paydaşlığın giderilmesi davasına dair karar davacılar tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : Dava, dokuz adet taşınmazın ortaklığının giderilmesi isteğine ilişkindir. Mahkeme 5059 parselin aynen bölüştürülmesine, diğer sekiz adet taşınmazın satışına karar vermiş, hüküm davacılar vekili tarafından 5059 parsele yönelik olarak temyiz edilmiştir.

Paydaşlığın ( ortaklığın ) giderilmesi davaları iki taraflı, taraflar için benzer sonuçlar doğuran davalardır. Bu davalarda davalıda davacı gibi aynı haklara sahiptir. Bu nedenle davacının satış suretiyle paylaşma istemesi davalarının aynen paylaşma istemesine engel teşkil etmez.

Paydaşlığın ( ortaklığın ) giderilmesi davalarında mahkemece malın aynen bölünerek paylaştırılmasına karar verilebilmesi için taşınmazın yüzölçümü, niteliği, pay ve paydaş sayısı ile imar mevzuatına göre aynen bölüşmenin mümkün olup olmadığının araştırılması gerekir. Taşınmazın önemli ölçüde bir değer kaybına uğraması söz konusu ise aynen bölünerek paylaştırılmasına karar verilemez. Keza paydaşlar rıza göstermedikleri takdirde taşınmazın bir bölümü paylı bırakılamaz.

Aynen bölünerek paylaştırmanın ( taksimin ) mümkün olması durumunda bölünen parçaların değerlerinin birbirine denk düşmemesi halinde eksik değerdeki parçaya para ( ivaz ) eklenerek denkleştirme sağlanır. Davada paydaşlarca anlaşma olmadıkça bazı taşınmazların bir kısım paydaşlara kalanının diğer paydaşlara verilmesi şeklinde hakim kendiliğinden bu şekilde aynen bölünerek paylaştırmaya karar veremez.

Aynen bölünerek paylaştırma ( taksim ) halinde teknik bilirkişiye ifraz ( taksim ) projesi düzenlettirilerek bu projeye göre taşınmaz Belediye veya mücavir alan hudutları içerisinde ise Belediye Encümeninden karar alınmak suretiyle Belediyeden, dışında ise il İdare Kurulundan İmar Yasası ve Yönetmeliğine göre ifrazın mümkün olup olmadığı sorulur. İfraz projesinde kimlere nerelerin verileceği konusunda paydaşlar anlaşamazlar ise hakim huzurunda kura çekilerek belirlenir. Onay makamından olumsuz cevap gelmesi halinde paydaşlığın ( ortaklığın ) satış suretiyle giderilmesine karar verilmesi gerekir.

Olayımızda, dava konusu edilen taşınmazın belediye ve mücavir alan içerisinde olduğu, bilirkişi raporuna göre aynen bölüşmenin mümkün bulunduğu ve buna uygun ifraz krokisinin hazırlandığı görülmektedir. Ancak mahkemece bölünen parçaların değerlerinin tespit edilmeden, ivaz ilavesine gerek olup olmadığı, ifraz krokisindeki bölümlerin hangi paydaşa verileceği konusunda araştırma yapılmadan bölüştürmeye ilişkin encümen kararı alınmadan, belediye başkanı imzalı yazı ile yetinilerek eksik inceleme ile yazılı şekilde karar tesisi usul ve yasaya aykırıdır.

Hüküm bu nedenle bozulmalıdır.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenle hükmün BOZULMASINA ve istek halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine 23.11.2004 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

yarx