Mesajı Okuyun
Old 29-04-2002, 22:17   #1
glossator

 
Mesaj Anayasa Yargısı Ve Hukuki Boşluk

Merhabalar,

Anayasa Madde 153-
Anayasa Mahkemesinin kararları kesindir. İptal kararları gerekçesi yazılmadan açıklanamaz.
Anayasa Mahkemesi bir kanun veya kanun hükmünde kararnamenin tamamını veya bir hükmünü iptal ederken, kanun koyucu gibi hareketle, yeni bir uygulamaya yol açacak biçimde hüküm tesis edemez.
Kanun, kanun hükmünde kararname veya Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü ya da bunların hükümleri, iptal kararlarının Resmi Gazetede yayımlandığı tarihte yürürlükten kalkar. Gereken hallerde Anayasa Mahkemesi iptal hükmünün yürürlüğe gireceği tarihi ayrıca kararlaştırabilir. Bu tarih, kararın Resmi Gazetede yayımlandığı günden başlayarak bir yılı geçemez.
İptal kararının yürürlüğe girişinin ertelendiği durumlarda, Türkiye Büyük Millet Meclisi, iptal kararının ortaya çıkardığı hukuki boşluğu dolduracak kanun tasarı veya teklifini öncelikle görüşüp karara bağlar.
İptal kararları geriye yürümez.
Anayasa Mahkemesi kararları Resmi Gazetede hemen yayımlanır ve yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını, gerçek ve tüzelkişileri bağlar



İfade etmek gerekir ki, kimi durumlarda iptal edilen hükmün yürürlükten kalkması , düzenlediği alanda hukuksal boşluk doğmasına neden olabilir, belirsizlik ve karmaşa yaratabilir. Soyut düzenleyici kural ve ona bağlı öznel bireysel hakların oluşumu iptal kararının yayımıyla birlikte sona ermektedir. Anayasa bu durumu önlemek için anayasa mahkemesine iptal hükmünün yürürlüğe gireceği tarihi ayrıca kararlaştırmak yetkisi tanımıştır. Kuruluş yasasına göre bu yetkisini doğabilecek hukuki boşluğu kamu düzenini tehdit veya kamu yararını ihlal edici nitelikte görürse kullanır ve boşluğun doldurulması için TBMM Başkanlığı ile Başbakanlığa bilgi verir ( 2949 sayılı Anayasa Mahkemesi Kuruluş Kanunu m. 53.)

Ancak uygulamada TBMM çok halde iptal kararının ortaya çıkardığı hukuksal boşluğu dolduracak yasayı anayasa mahkemesinin iptal hükmününn yürürlüğe girmesi için verdiği süre içinde çıkarmamakta/çıkaramamaktadır. Budurumda iki görüş bulunmaktadır: ilk görüş aymhk iptal kararlarına , yönetsel yargıda olduğu gibi geriye yürür nitelik kazandırılması ve iptal kararının yürürlükten kaldırdığı yasanın tekrar yürürlüğe girmesi esasının kabul edilmesidir. ikinci görüş ise, iptal kararının yürürlüğe girmesine değin TBMM nin gerekli yasayı çıkararark boşluğu doldurmaması durumunda hükümetlere , belli süre için , bu konuda yetki yasası varmışcasına anayasa mahkemesinin iptal kararı doğrultusunda yasa hükmünde kararname çıkarma yetkisinin tanınmasıdır. ( Yılmaz Aliefendioğlu, Anayasa Yargısı ve Türk Anayasa Mahkemesi, yetkin yay., ankara,1996, s. 204)

Anayasa Mahkemesinin iptal hükmünü beli bir zaman sonra yürürlüğe girmesinin belirtmesi durumunda belirtilen süre içinde hangi hükme göre karar verilecektir?. Binrinci görüş, iptal edilen kuralın iptal edilen kuralın any mhk ce anayasaya aykırı olduğu saptanmasına ve iptal edilmesine karşın , iptal hükmü henüz yürürlüğe girmediğinden , tüm işlemler bu kurala göre yürütülmelidir. İkinci görüş, bu süre içinde aymhk iptal kararı henüz kesinleşmemiş işleri etkiler.

Anayasa Madde 87
Türkiye Büyük Millet Meclisinin görev ve yetkileri, kanun koymak, değiştirmek ve kaldırmak; Bakanlar Kurulunu ve bakanları denetlemek; Bakanlar Kuruluna belli konularda kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi vermek; bütçe ve kesinhesap kanun tasarılarını görüşmek ve kabul etmek; para basılmasına ve savaş ilanına karar vermek; milletlerarası andlaşmaların onaylanmasını uygun bulmak, Anayasanın 14 üncü maddesindeki fiillerden dolayı hüküm giyenler hariç olmak üzere, genel ve özel af ilanına, mahkemelerce verilip kesinleşen ölüm cezalarının yerine getirilmesine karar vermek ve Anayasanın diğer maddelerinde öngörülen yetkileri kullanmak ve görevleri yerine getirmektir.


Tüm bu açıklamalar ışığında, özellikle son günlerde, 4616 sayılı Yasanın anayasa Mahkemesince iptali üzerine, yeni yasanın da Cumhurbaşkanınca geri gönderilmesi ile ilgili olarak görüşlerinizi bekliyorum.
saygılarımla.