Kadınların Erkek Şiddetine İtirazı Arttı

Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması'na göre, eşitsizlik algısı sürse de, daha az kadın erkek şiddetini kabulleniyor. Anne-çocuk sağlığı göstergelerinde olumlu değişikler var. TTB'den Biriken "İyileşme var ama bebek ölümleri hala yüksek; bölgesel eşitsizlik sürüyor" dedi.

Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü tarafından yapılan Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2008 sonuçları, kadın-erkek eşitsizliği, doğum kontrolü, anne-çocuk sağlığı konularında önemli bilgiler içeriyor. 10 bin 525 hane halkı ve 15-49 yaşları arasındaki 7 bin 405 evlenmiş kadını kapsayan araştırma sonuçlarına göre Türkiye'de nüfus yaşlanıyor, hane halkı büyüklüğü azalıyor.

Araştırmaya göre son 15 yıl içinde nüfusa kayıtlı olmayan çocukların oranı yüzde 26'dan 6'ya gerilerken, doğum öncesi bakım hizmetlerinde artış oldu ve bebek ölümleri azaldı; kadınlar ile erkekler arasındaki eğitim düzeyi farklılıkları sürmesine karşın genç kuşaklarda azalma eğilimi gösteriyor. Kadınların evlenme yaşı yükselirken doğurganlık oranınınsa düştüğü tespit edildi.

Beş yılda bir yapılan araştırmanın 2003 verileri de aynı başlıklarda önceki yıllara ilişkin benzer ilerlemelere yer veriyordu.

Azalsa da, kadınlarda eşitsizlik algısı sürüyor

2008 araştırmasına göre kadınlar eşlerinden gelen fiziksel şiddeti eskiye göre daha az haklı görüyor. Kadınların parayı gereksiz yere harcaması ve çocukların bakımını ihmal etmesi fiziksel şiddet için en çok kabul edilen nedenler. 2003 verilerine göre 100 kadından 39'u şiddet nedeni olan gerekçelerden en az birini doğru bulurken, 2008 yılında bu sayı 100 kadın içinde 25'e indi.

Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Konsey üyesi Hülya Biriken, fiziksel şiddete ilişkin azalma eğiliminin sevindirici buluyor ama cinsiyet eşitsizliği algısının kadınlar arasında sürdüğüne dikkat çekiyor.

Sonuçlara göre, kadınların beşte dördü, kadınların evlendikleri zaman bakire olmaları gerektiğine katılıyor. Eşlerinin görüşlerine katılmasalar bile onlarla tartışmamaları gerektiğine katılan kadınların oranı yüzde 40. Kadınların yüzde 15'i "erkekler kadınlardan daha akıllıdır" ifadesini doğru buluyor. Yaklaşık 10 kadından 7'si ise "kadınlar eşlerinden izin almadan dışarıya çıkabilir" ifadesine karşı çıkıyor.

Biriken, son beş yılda devlet ve sivil toplum kuruşlarının kadına yönelik şiddeti önlemeye yönelik birçok çalışma yaptığını, bunun da şiddeti haklı görmeye ilişkin verilerde azalmaya yol açtığını düşünüyor.

Bebek ölüm hızı geriledi
Biriken, son beş yılda anne-çocuk sağlığı göstergelerinde önemli iyileşmeler olmasına karşın, araştırmada da sözü edilen bölgesel eşitsizliklerin gözden kaçmaması gerektiğini düşünüyor.

2003'e göre bebek ölüm hızı yüzde 40 azalarak binde 17'ye geriledi. Biriken, Avrupa ülkelerinde oranın binde 5'in altında kaldığını hatırlatıyor. Kronik beslenme yetersizliği sonucu oluşan boy kısalığı kırsal alanda yaygın ve Türkiye'de beş yaşından küçük her 10 çocuktan 1'inin boyu yaşına göre kısa.

Biriken'e göre araştırmaya kronik hastalıklar, iş kazaları konularında verilerin eklenmesi, bekar ve çocuklu kadınların hem sağlık izlemine hem de araştırmaya dahil edilmesi gerek.

Nüfus Etütleri Enstitüsü'nün Sağlık Bakanlığı Ana-Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü ve Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı işbirliğinde, TÜBİTAK'ın mali katkısı ile gerçekleştirdiği araştırma bu hafta içinde enstitünün internet sitesinde ayrıntılı olarak yayınlanacak. (ÖG/EÜ)

Özge GÖZKE ogozke@gmail.com