Merhaba,
taşıma sözleşmeleri TTK'da düzenlenmiştir. Bu nedenle mutlak ticari davadır. Görevli mahkeme Asliye Ticaret Mahkemesidir.
Uluslararası uçuşlar nedeniyle doğan uyuşmazlıklar, yolculuk edilen her iki ülkede kabul etmişlerse konvansiyona göre çözümlenmektedir.

sizin olayınızla örtüşen bir karar . umarım faydası olur
iyi çalışmalar


T.C.
YARGITAY
HUKUK DAİRESİ 11

Esas No.
1990/5647
Karar No.
1992/2015
Tarihi
21.02.1992

6762-TÜRK TİCARET KANUNU ( TTK )/1461/806/86

GENEL HÜKÜMLER
ESNAF
TİCARİ HÜKÜMLER VE UYGULAMA ALANI
TAZMİNAT DAVASI
KAYBOLAN BAGAJ NEDENİYLE TAZMİNAT DAVASI
ZAYİ OLDUĞU ANLAŞILAN BAGAJ

ÖZET
ZAYİ OLDUĞU ANLAŞILAN BAGAJIN KONVANSİYON HÜKÜMLERİNE GÖRE KAÇ KİLOGRAM BULUNDUĞU TESBİT EDİLDİKTEN SONRA KONVANSİYONUN 22. MADDESİ UYARINCA BİR KİLOGRAMI 250 FRANK HESABI İLE HÜKÜM TARİHİNDEKİ 24 AYAR BİR GRAM ALTININ BU TARİHTEKİ SERBEST SATIŞ FİYATI BULUNARAK DAVACININ ZARARININ SAPTANMASI GEREKİR.

DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı, ( Ankara Asliye 4. Ticaret Mahkemesi )nce verilen 4.5.1990 tarih ve 968-318 sayılı hükmün temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Davacı vekili, müvekkilinin tıp öğrencisi olduğunu İngiltere'de bir ay kurs görüp yurda dönmek üzere Londra'dan davalı şirkete ait uçağa bindiğini bagajının içinde kıymetli eşyalar ile ders notlarının bulunduğunu fazlaya ait hakları saklı kalmak şartıyla şimdilik 6.000.000 maddi ve 1.000.000 manevi tazminatın olay tarihi bulunan 30.7.1988 tarihinden itibaren TTK. 1461/2. maddesi uyarınca en yüksek banka mevduat faizi üzerinden davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili, davacının kaybolan bağajını değer beyan etmeden ve sigorta yaptırmadan uçağa verdiğini 2920 sayılı Türk Sivil Havacılık Kanunu ve Varşova anlaşmasına göre müvekkilinin sorumluluğunun kiloda 20 dolar olduğunu 5 kg.lık kayıp çanta için istenen tazminatın fahiş bulunduğunu, olayda manevi tazminatın şartlarının bulunmadığını, tacir olmadığından iskonto faizi isteyemiyeceğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece toplanan delillere, bilirkişi raporuna dayanılarak bagaj için önceden bir beyan yapılmadığı, sigorta yaptırılmadığı, bilet ve bagaj fişine göre davacının toplam 21 kg. bagaj teslim ettiği, 5 kg. ağırlığı geçme nedeniyle yolcu yanında bırakılmadığı, davalının sınırlı sorumluluğunun söz konusu bulunduğu yapılan hesap sonucunda ( 5.250 x 1832 x 20 = 192.360 ) TL.nın %54 reeskont faiziyle birlikte davalıdan tahsiline artık istemin reddine karar verilmiştir.
Karar davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1 - 12 Ekim 1929 tarihinde Varşova'da imzalanan ve 13.2.1933 tarihinde yürürlüğe giren Varşova sözleşmesi ile bu sözleşmeyi değiştiren 28.9.1955 tarihinde imzalanıp 1.8.1963 tarihinde yürürlüğe giren Lahey Protokolü Türkiye açısından 1.3.1977 tarih ve 2073 sayılı Kanunla onaylanmış Bakanlar Kurulu'nun 29.8.1977 tarih 7/13874 sayılı kararı ile 25.6.1978 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Böylece, TTK.daki taşımaya ilişkin genel hükümlerden önce Uluslararası Özel hükümlerin uygulanması gerekmektedir. Niketim, 2920 sayılı Türk Sivil Havacılık Kanununun 106. maddesinde bu kanunda hüküm bulunmadıkça Türkiye'nin taraf olduğu Uluslararası Anlaşmaların hükümlerinin uygulanacağı kabul edilmiştir. Davacının Londra-Ankara seyahat sırasında bagajının kaybolduğu, Varşova Konvansiyonunun 1. maddesinin 2. paragrafında, taşıma sözleşmesi muhtevasına göre "hareket ve varma yeri iki üye devletin ülkesine düşen taşımalar enternasyoneldir" denildiğine göre uyuşmazlığın çözümlenmesinde Türkiye'nin taraf olduğu Uluslararası kuralların uygulanması zorunludur.
Varşova-Lahey Konvansiyonunda, taşıyıcı açısından öngördüğü sorumluluk kural olarak tavanı belirlenmiş kusur esasına dayalı sınırlı sorumluluktur. Bazı hallerde taşıyıcı bu sınırlamadan yararlanamayacak ve sınırsız sorumlu olacaktır. Bu hükümlere göre, taşıma belgeleri yolcu bileti, bagaj kuponu ve yük senedi hiç veya konvansiyon hükümlerine uygun olarak düzenlenmemiş, zarara taşıyıcı veya adamlarının bir fiil veya ihmali ile kasden yahut cüretkarane bir davranışla ve muhtemelen bir zarar meydana geleceği şuuru ile sebebiyet verildiği isbat olunursa 22. madde de öngörülen mesuliyet sınırlamaları cari olmaz; adamların fiil veya ihmali halinde ayrıca bunların görevlerini ifa sadedinde hareket ettiklerinin de isbatı lazımdır. Diğer taraftan, kayıtlı bagaj ve yük taşımasında, paket taşıyıcıya verilirken, gönderici, varış yerinde teslim anındaki menfaatine ilişkin özel bir bildirimde bulunmadıkça ve gerekiyorsa ek bir meblağ ödemedikçe yine taşıyıcının sorumluluğu kilogram başına 250 frankla sınırlı olacaktır ( Konvansiyon 22 ve 25. md. )
Somut olaya baktığımızda davacının elindeki çanta, küçük, kişisel eşyaların konulmasına ve yanında bulundurulması gereken boyutlardan büyük ve ağır olduğu için yolcunun elinden alınmış ve konvansiyonun 4. maddesinde yazılı kayıtları içeren bagaj fişi tanzim edilerek biri davacının elindeki bilete diğeri bagaja yapıştırılmış ve uçağın kabin bağajına gönderilmiştir. Nitekim, bagaj kaybolduktan sonra davacının doldurulduğu "Bagaj içindekilerin açıklanmasına ilişkin listede" sayılan eşyaların, yolcu yanında uçağın içine alınacak küçük kişisel eşya grubuna girmediği açık seçik görülmektedir. Davalının başkaca kusurlu hareketi iddia ve ispat edilmemiştir. O halde davacıya ait çantanın elinden alınıp bagaj fişi yapıştırıldıktan sonra uçağın kabin bagajına gönderilmesinde Konvansiyonunun 22 ve 25. maddelerinde yazılı kusurlu hareketten söz etmeye olanak yoktur. Mahkemenin, taşıyıcının sınırlı sorumlu olduğu şeklindeki tavsifi doğru bulunduğundan davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2 - Varşova-Lahey Birleşik Metninin 22. maddesinde bagaj zayi halinde tazminat hesabının ne şekilde yapılacağı açıklanmıştır.
II. Enternasyonel alanda vukubulan son derece önemli iktisadi ve mali değişmeleri nazara alan Merkez Bankaları Guvernörleri 13 Kasım 1973 tarihinde İsviçre'nin Böle şehrinde yaptıkları toplantıda altının resmi değerini kaldırmışlar ve IMF de Fon Guvernörler Kurulu'nun 30 Nisan 1976 tarihli kararı ile Fon Anasözleşmesini değiştirerek burada mevcut altınla ilgili hükümleri ilga etmiş ve bu arada 1. ÖÇH = 0,888671 gram altın hükmünü kaldırmıştır. Böylece Uluslararası para sisteminin altınla bütün ilişkileri son bulmuştur. Fon Anasözleşmesindeki bu değişiklikler 1 Nisan 1978 gün 2146 sayılı Kanunla onaylanmıştır. Milli paraların ve bu arada Türk Lirasının da böylece altınla olan ilişkileri tamamen kesilmiş bulunduğuna göre bugün artık altının tek bir fiyatı vardı ki o da serbest piyasada oluşan fiattır. Bu durumda Poincare Frankı ile tesbit edilmiş olan mesuliyet limitlerinin memleket parasına tahvilinde yapılacak iş, altının gramının hüküm tarihindeki serbest piyasa fiatı gazetelerde hergün görülmektedir esas alınmak suretiyle bir altın Frank'ın ki 24 ayar 0,5895 gram altına eşittir fiatı bulunur, bunun için bir gram altının fiyatı 0.05895 ile çarpılmak lazım ve kafidir. Mesela, 22 Şubat 1988 günü esas alınarak bu limitleri hesaplamak istersek: 24 ayar bir gram altının bu tarihdeki satış fiyatı 18.900 lira olduğuna göre 1 altın Frank = 18.900 x 0,05895 = 1114.15 liradır. Şu halde sırasiyle
250 Frank = 250 x 1114.15 = 278.538 TL.
Diğer bir hesap şekli şudur bir altın Frank 900/1000 ayarında 65.5 miligram, 24 ayarında 58.95 miligram ( veya 0,05895 gram ) altın ihtiva etmektedir. Buradan hareketle Konvansiyon ve eklerindeki limitleri ifade eden altın Frank miktarlarının ne kadar gram altına baliğ oldukları tesbit olunur. 250 Frank = 250 x 0,5895 = 14,737,5 gram altın ihtiva eder.
Bir gram altının fiyatı bu rakamlarla çarpılınca herbir limitin milli para ile karşılığı çıkar.
250 Frank = 18.900 x 14.737,5 = 278.538 TL. ( Prof. DR. Tahir Çağa Hava Taşıyıcısının sınırlı ve sınırsız mesuliyetine dair Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu, 25-26 Mart 1988 sahife 195 vd. ).
Mahkemece bu esaslar dikkate alınarak zayi olduğu anlaşılan bagajın konvansiyon hükümlerine göre kaç kilogram bulunduğu tesbit edildikten sonra konvansiyonun 22. maddesi uyarınca 1 kg.'ı 250 Frank hesabı ile hüküm tarihindeki 24 ayar bir gram altının bu tarihdeki serbest satış fiyatı bulunarak yukarıda gösterilen hesap yöndemi uygulanarak davacının zararının hesap ettirilmesi gerekirken bu konularda gerekli inceleme yapılmadan eksik soruşturma ile hüküm kurulması doğru görülmediğinden davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulüne ve hükmün davacı yararına bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarıda 1 nolu bendde yazılı nedenlerle davacının sair temyiz itirazlarının reddine 2 nolu bendde yazılı nedenle davacı vevkilinin temyiz itirazının kabulüne ve hükmün davacı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının isteği halinde temyiz edene iadesine, 21.2.1992 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.