|
|
|
|
|
|
Arkadaşlar çok kısa anlatmaya çalışacağım. Baştan söyleyim hepinizin zamanı kıymetli biliyorum. Bu nedenle kısa yanıtlar dahi benim için yeterlidir, önemli olan yol gösterici yanıtlar alabilmek. Sonrasında araştırmasını kendim detaylıca yaparım.
Bahsedeceğim olay konusu firma sürekli olarak 50'den fazla ülkeden mal alıp, yine bu kadar sayıda ülkeye bu malları satıyor. Fakat örneğin, son olayda Çinli bir şirket firmaya malları zamanında yollamıyor ve erken ödeme talep ediyor. Sipariş formuna bakıldığında böyle bir hakları kesinlikle yok. Bu halde sizce ne yapabiliriz?
Örneğin ben ihtarname metni hazırladım ve karşı tarafa gönderdim. Ancak bunun haricinde somut olarak bir şey yapamıyorum. Dava açmaya kalksak; Türkiye'de açsak bile Çin'de tanıtıp, tenfiz ettirmek gerekecek. Orada açsak masraf çok olacak, avukat bulmaya çalışacağız. Sonra o avukatlara hukuki süreçte pek çok paralar ödenecek vs. Ayrıca 15-20 senelik tecrübeye sahip üstatlarıma, hukuk müşavirlerime de sorduğumda Çin gibi ülkelerde dava açmak, icra etmek te büyük sorunmuş.
Kısacası yalnızca bir ihtarname gönderebildik. Sözleşmede cezai şartta yok. Cezai şart olsaydı belki bunu da koz olarak kullanabilirdik.
Neyse, üç sorum var. Sizce bu somut olayda nasıl davranmak gereklidir, Benim izlediğim yoldan başka bir şey yapılabilir mi?
İkinci olarak bu tip vakıaların bir daha yaşanmasını nasıl engelleyebiliriz? Sözleşmelere cezai şart koymak yeterli midir?
Bir de bu tip sözleşmelere uygulanacak hukuk olarak hangi ülke hukukunu koymak lazımdır?
|
|
 |
|
 |
|
Sn. Meslektaşım,
Sözleşme ile ödeme, teslim, ceza şartlarını, yetkili hukuk ve mahkemeyi belirleyebilirsiniz. Genelde büyük alımlarda akreditif sözleşmeleri yapılır. Mal teslimi, sipariş onayı FOB, FAS, CİF gibi koşullar belirleyebilirsiniz.
Sipariş formu bir ana sözleşmeye dayanmıyorsa belirtilmeyen konular hakkında ticari teamüller uygulanır. Edimin ağırlıklı olarak ifa edileceği yerin kuralları öncelik kazanır. Bir nevi lex fori uygulanır diyebiliriz.
Olayınıza gelince; sipariş sözleşmenizde ödeme şartları yazmıyorsa karşı tarafın böyle bir hakkı yoktur diyemeyiz. Öyler olsa bile asıl sorun Çin'in hangi uluslararas sözleşmelere imza koyduğunu bilmek lazım. Neticede Türkiye'de bir karar alsanız bile uygulamak için Çin'de tenfiz kararı almanız gerekir. Çin'de dava açmak için de Çin'de yerleşik bir avukat bulmanız gerekir. Çin firmalarının erken ödeme talebi genellikle alıcının temerrüdü üzerine ya da güvensizlikneticesi olur.
Netice olarak karşılıklı iyiniyet kuralları ile çözmeniz mantıklı görülüyor.