KANUN NO: 5521

İŞ MAHKEMELERİ KANUNU

Kabul Tarihi: 30 Ocak 1950

.......

MADDE 5 -İş mahkemelerinde açılacak her dâva, açıldığı tarihte dâvaolunanın Türk Medeni Kanunu gereğince ikametgâhı sayılan yer mahkemesindebakılabileceği gibi, işçinin işini yaptığı işyeri için yetkili mahkemede debakılabilir. Bunlara aykırı sözleşme muteber sayılmaz.

.C.
YARGITAY

21. HUKUK DAİRESİ

E. 2003/4770

K. 2003/4949

T. 27.5.2003

• HİZMET TESPİTİ ( Yetki-Şubenin İşlemleri )

• SSK'NIN ŞUBESİNİN BULUNDUĞU YER ( Yetki-Hizmet Tespiti Davası )

• YETKİ ( SSK'nın Şubesinin Bulunduğu Yer Mahkemesinin Yetkili Olması-Hizmet Tespiti )

5521/m.5

1086/m.17


ÖZET : Hakiki veya hükmi bir şahsın muhtelif mahallerde şubeleri bulunduğu takdirde, o şubenin muamelesinden dolayı, o şubenin bulunduğu mahalde dahi davanın ikame edilebileceği hükmü öngörülmüştür. Maddede, öngörülen şube muamelesinden amaç Genel Müdürlük adına işlem yapmaktır. Başka bir anlatımla, "muamelenin doğrudan şube işleminden kaynaklanması zorunlu olmayıp genel müdürlük adına işlem yapmak üzere dava ikame edilen yerde şubenin bulunması yeterlidir.</B>-
DAVA : Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde 30.5.1990-20.7.2000 tarihleri arasında geçen çalışmalarının tesbitiyle, işçilik haklarına ilişkin alacaklarının tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, yetki yönünden reddine karar vermiştir.
Hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü:
KARAR : Dava, nitelikçe davalı kooperatif işyerinde hizmet akdine dayalı olarak geçen ve Kurum'a bildirilmeyen hizmetlerin tesbiti ile işçilik alacaklarına ilişkindir. Davalı işverenin yöntemince, yetki itirazında bulunduğu ve işyerinin Vezirköprü'de olduğu, davalılardan SSK. Başkanlığının Samsun'da şubesi olup Kurum avukatlarının genel müdürlüğü temsilen şubenin bulunduğu yerde davaya girdikleri uyuşmazlık konusu değildir. Uyuşmazlık yöntemince yapılan yetki itirazı sonucu yetkili Mahkemenin belirlenmesi noktasında toplanmaktadır. Bu yönüyle davanın yasal dayanağı 5521 sayılı Yasa'nın 5.maddesi ve aynı Yasa'nın yollamada bulunduğu HUMK'nun 17.maddesidir. Anılan maddede, Hakiki veya hükmi bir şahsın muhtelif mahallerde şubeleri bulunduğu takdirde, o şubenin muamelesinden dolayı, o şubenin bulunduğu mahalde dahi davanın ikame edilebileceği hükmü öngörülmüştür. Maddede, öngörülen şube muamelesinden amaç Genel Müdürlük adına işlem yapmaktır. Başka bir anlatımla, "muamelenin doğrudan şube işleminden kaynaklanması zorunlu olmayıp genel müdürlük adına işlem yapmak üzere dava ikame edilen yerde şubenin bulunması yeterlidir. Zira, Anayasanın 141/son maddesi gereğince Hakim en az giderle ve en kısa sürede davayı sonuçlandırmakla yükümlüdür. Esasen, şubenin bulunduğu yerlerde, davalara, Genel Müdürlüğü temsilen Kurum avukatlarının katıldığı da söz götürmez. Bütün bunlardan başka HUMK'nun 9/2.maddesine göre de davalı birden fazla ise davanın bunlardan birinin ikametgahına bulunduğu mahkemede açılabileceği açıktır. Hal böyle olunca, davanın yetkili mahkemede açıldığı kabul edilerek, davanın görülmesi gerekirken yetkisizlik kararı verilmesi isabetli değildir.
O halde, davacının bu yönü amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden davacıya iadesine 27.5.2003 gününde oybirliğiyle karar verildi. yarx