T.C.
YARGITAY
2. HUKUK DAİRESİ
E. 2016/22453
K. 2017/1771
T. 21.2.2017

• VELAYETİN DEĞİŞTİRİLMESİ İSTEMİ ( Mahkemece Yaşı Sebebiyle İdrak Çağında Bulunan Ortak Çocuğun Velayeti Konusunda Görüşlerine Başvurulmadan Karar Verildiği - Ortak Çocuğun Bizzat ya da İstinabe Yoluyla Eğitim Kültür Yaşam Olanakları Bakımından Nerede Yaşamak İstediği Konusunda Bilgilendirilerek Velayet Hakkındaki Tercihinin Hakim Tarafından Kendisinden Sorulacağı/Gerektiğinde Sosyal İnceleme Raporu Alınarak Tüm Deliller Birlikte Değerlendirilip Velayet Kararı Verileceği )

• İDRAK ÇAĞINDAKİ ÇOCUKTAN VELAYET TERCİHİNİN SORULMASI ( Velayetin Değiştirilmesi/Mahkemece Yaşı Sebebiyle Çocuğun Görüşlerine Başvurulmadan Karar Verildiği - Çocuğun Bizzat Eğitim Kültür Yaşam Olanakları Bakımından Nerede Yaşamak İstediği Konusunda Bilgilendirilerek Velayet Hakkındaki Tercihinin Hakim Tarafından Kendisinden Sorulacağı/Gerektiğinde Sosyal İnceleme Raporu Alınarak Tüm Deliller Birlikte Değerlendirilip Velayet Kararı Verileceği )

• SOSYAL İNCELEME RAPORU ( Ortak Çocuğun Bizzat ya da İstinabe Yoluyla Eğitim Kültür Yaşam Olanakları Bakımından Nerede Yaşamak İstediği Konusunda Bilgilendirilerek Velayet Hakkındaki Tercihinin Hakim Tarafından Kendisinden Sorulacağı - Gerektiğinde Yeniden Psikolog Pedagog ve Sosyal Çalışmacı Niteliğindeki Uzman veya Uzmanlardan Ortak Çocuğun Anne ve Baba Yanındaki Yaşama Koşullarını Değerlendirir İçerikte Bir Rapor Alınarak Karar Verileceği )

• ÇOCUĞUN MENFAATİ ( Gerektiğinde Yeniden Psikolog Pedagog ve Sosyal Çalışmacı Niteliğindeki Uzman veya Uzmanlardan Ortak Çocuğun Anne ve Baba Yanındaki Yaşama Koşullarını Değerlendirir İçerikte Bir Sosyal İnceleme Raoru Alınacağı - Tüm Deliller Birlikte Değerlendirilip Ebeveynlerinden Hangisi Yanında Kalmasının Çocuğun Yararına Olacağı Tespit Edilip Sonucuna Göre Karar Verilmesi Gerektiği/Velayetin Değiştirilmesi )
4721/m.324
4787/m.5
Birleşmiş Milletler Çocuk Hakalrı Sözleşmesi/m.12

Çocuk Haklarının Kullanılmasına İlişkin Avrupa Sözlşemesi/m.3, 6

ÖZET : Mahkemece yaşı sebebiyle idrak çağında bulunan ortak çocuğun velayeti konusunda görüşlerine başvurulmadan karar verilmiştir. Bu sebeple ortak çocuğun bizzat ya da istinabe yoluyla eğitim, kültür, yaşam olanakları bakımından nerede yaşamak istediği konusunda bilgilendirilerek, velayet hakkındaki tercihinin hakim tarafından kendisinden sorulması ve gerektiğinde yeniden psikolog, pedagog ve sosyal çalışmacı niteliğindeki uzman veya uzmanlardan ortak çocuğun anne ve baba yanındaki barınma ve yaşama koşullarını da değerlendirir içerikte sosyal inceleme raporu alınması ve tüm deliller birlikte değerlendirilip, ebeveynlerinden hangisi yanında kalmasının çocuğun menfaatine olacağı tespit edilip sonucuna göre karar verilmesi gerekir.

DAVA : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davacı-davalı tarafından, her iki dava yönünden temyiz edilerek; temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılması istenilmekle; duruşma için belirlenen 21.02.2017 günü temyiz eden davacı-davalı vekili geldi. Karşı taraf davalı-davacı vekilleri gelmedi. Gelenin konuşması dinlendikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için duruşmadan sonraya bırakılması uygun görüldü. Bugün dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : Davacı-davalı anne, boşanma ile velayeti davalı-davacı babaya bırakılan ortak çocuk 06.02.2007 doğumlu Yunus'un velayetinin değiştirilerek kendisine verilmesini talep etmiş, mahkemece davanın reddine karar verilmiştir.

Velayet düzenlemesinde; çocukla ana ve baba yararının çatışması halinde, çocuğun yararına üstünlük tanınması gereklidir. Çocuğun yararı ise; çocuğun bedensel, fikri ve ahlaki bakımdan en iyi şekilde gelişebilmesi ve böyle bir gelişmenin gerçekleştirilmesi için, çocuğa sosyal, ekonomik ve kültürel koşulların sağlanmış olmasıdır. Çocuğun bu konulardaki yararını belirlerken; çocuk yetişkin biri olmuş olsaydı, kendisini ilgilendiren bir olayda, kendi yararı için ne gibi bir karar verebilecekti ise, çocuk için karar verme makamındaki kişinin de aynı yönde vermesi gereken karar; yani çocuğun farazi düşüncesi esas alınacaktır.

Velayet kamu düzenine dair olup, re'sen araştırma ilkesi geçerlidir. Bu sebeple yargılama sırasında meydana gelen gelişmelerin bile göz önünde tutulması gerekir.

Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesinin 12. maddesiyle Çocuk Haklarının Kullanılmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesinin 3 ve 6. maddeleri, iç hukuk tarafından yeterli idrake sahip olduğu kabul edilen çocuklara, kendilerini ilgilendiren davalarda görüşlerini ifade etmeye olanak tanınmasını ve görüşlerine gereken önemin verilmesi gerektiğini öngörmektedir. Çocukların yararı gerektirdiği takdirde görüşlerinin aksine karar verilmesi mümkündür. Velayet hususu, çocukları ilgilendiren konuların en başında gelir.

Mahkemece yaşı sebebiyle idrak çağında bulunan ortak çocuğun velayeti konusunda görüşlerine başvurulmadan karar verilmiştir. Bu sebeple ortak çocuğun bizzat ya da istinabe yoluyla eğitim, kültür, yaşam olanakları bakımından nerede yaşamak istediği konusunda bilgilendirilerek, velayet hakkındaki tercihinin hakim tarafından kendisinden sorulması (Yargıtay HGK 16.03.2012 tarih E.2011/2-884-K. 2012/197 ile 22.01.2014 tarih E.2013/2-2085-K.2014/30 Sayılı kararları) ve gerektiğinde yeniden psikolog, pedagog ve sosyal çalışmacı niteliğindeki uzman veya uzmanlardan (4787 Sayılı Kanun m.5) ortak çocuğun anne ve baba yanındaki barınma ve yaşama koşullarını da değerlendirir içerikte sosyal inceleme raporu alınması ve tüm deliller birlikte değerlendirilip, ebeveynlerinden hangisi yanında kalmasının çocuğun menfaatine olacağı tespit edilip sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi isabetli bulunmamıştır.

SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarda gösterilen sebeple BOZULMASINA, bozma sebebine göre diğer temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, duruşma için takdir olunan 1.480,00 TL vekalet ücretinin Mehmet'ten alınıp ilgiliye verilmesine, temyiz peşin harcının istenmesi halinde yatırana iadesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 21.02.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Kazancı