Değerli THS Üyeleri, konuşma dili ile yazı dili arasındaki farklılıkları görebilmek adına böyle bir konu açma gereğini hissettim. Konu kapsamlı bir konu olduğundan, değinmediğim birçok husus olacaktır. Bu bakımdan affınıza sığınıyorum.

Not: "Yanlış yazılan..." başlıklı forumda, yazımı yanlış olan kelimeleri belirtiyoruz; ancak konuşma dili ile yazı dili arasındaki ayrıma ayrıca dikkat çekmek istediğim için ayrı bir konu açma gereğini hissettim.

* Konuşma dilinde -acak/-ecek eki ünlü ile biten eylemlere eklendiğinde bu ekin son ünlüsü daralır:

yap-ıcak (yazı dilinde "yapacak"), ed-icek, gör-icek, sev-icek

* Konuşma dilinde y ünsüzünün daraltıcı etkisi nedeniyle, eklenme sırasında bu ünsüzden önce bulunan geniş ünlülerde daralma oluşur:

ara- > arıyıp (yazı dilinde "arayıp"), başla- > başlıyan, iste- > istiyen, bekle > bekliyerek, bura > burıya, şura > şurıya, araba >arabıya, başla- > başlıyın

Eylem tabanlarının değişmesini gerektiren y'nin bu darlaştırması -şimdiki zaman kiplerinden başka yerlerde- yazıya geçirilmez. Bu yüzden söyleyişle yazılış arasında aşağıdaki örneklerde olduğu gibi küçük ayrılıklar ortaya çıkar:

Ara-y-an(sözcüğün aslı), Arayan(Yazılışı), Arıyan(Söylenişi)
Başla-y-an, Başlayan, Başlıyan
Bekle-y-ecek, Bekleyecek, Bekliyecek
Bil-me-y-erek, Bilmeyerek, Bilmiyerek
Ol-ma-y-an, Olmayan, Olmıyan

Not: Birol Vural'ın "doğru ve güzel konuşma" adlı eserinden yararlanılmıştır.

Gerek bazı kanunlarımızda gerekse kendi yazılarımızda yer alan bu tarz yanlışları örnekler halinde belirterek ya da konuşma dili ile yazı dili arasındaki ayrımları gösteren başka kuralları belirterek konuya destek olursanız sizlere müteşekkir kalırım.

Saygılarımla