T.C.
Y A R G I T A Y
2.Hukuk Dairesi
Sayı :

Esas Karar Y A R G I T A Y İ L A M I
97/3065 97/4332
17.4.1997

Özet:Terekenin borca batık olması sebebiyle hükmen red edildiğinin
tesbiti davası davalının ikametgahı mahkemesinde görülür.

Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli
mahkemece verilen hüküm temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp
düşünüldü.
İstek terekenin borca batık olduğunun tesbitine ilişkindir (Mk. 545).
Kanunda bu dava bakımından özel yetki tayin olunmamıştır. Dava Medeni Kanunun
518 ve Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 11. maddesinde sayılan davalardan
da değildir. O halde yetki konusunun Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 9.
maddesindeki genel yetki kuralına göre belirlenmesi gerekir. Buna göre
terekenin borca batık olduğunun tesbiti hakkındaki davada yetkili mahkeme
davalının yani tereke alacaklısının davanın açıldığı zamandaki ikametgahı
mahkemesidir. (Yargıtay 2.H.D.nin 6.7.1973 tarihli 4596-4438 sayılı ve
17.10.1980 tarihli 9584-8233 sayılı kararları) Yetki uyuşmazlığının buna
uygun çözülmesi gerekirken olayın özellik ve niteliğine uymayan amaç ve
düşüncelerle yetkisizlik kararı verilmesi doğru değildir. Öte yandan kanunun
açıkca belirlediği kesin yetki kuralları dışında, yetki ilk itirazı (HUMK.
187) cevap süresi (HUMK. 195) içinde, doğru bir şekilde (HUMK. 23) ortaya
konmadıkça dinlenemez. Davalının süresinde olmayan yetki ilk itirazı ve
yetkili mahkemenin doğru gösterilmeyişi de (HUMK. 23/son) gözardı edilerek
dava dilekçesinin yetki yönünden reddi ve yazılı şekilde hüküm kurulması
bozmayı gerektirmiştir.
S O N U Ç : Hükmün açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz peşin
harcının yatırana geri verilmesine oyçokluğuyla karar verildi. 17.4.1997

Başkan Üye Üye Üye Üye
Tahir Alp Nedim Turhan Hakkı Dinç Özcan Aksoy A.İhsan Özuğur
(muhalif)

MUHALEFET ŞERHİ

Terekeye ilişkin yetkili mahkemenin belirlenmesine Hukuk Usulü
Muhakemeleri Kanununun 11 ve 518 maddeleri ile değinilmiştir.
Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 11/2 maddesi tereke aleyhine açılan
tüm davaların Medeni Kanunun 518. ile ölüme bağlı kazandırmalar, iptal ve
tenkis, mirasın paylaştırılması miras sebebiyle istihkak davalarının miras
bırakanın son ikametgahı mahkemesinde görüleceğini kesin yetki kuralı koyarak
belirlemiştir.
Terekenin borca batık olması nedeniyle red biri tesbiti diğeri yenilik
doğuran iki ayrı hükmün oluşmasını sağlar. Bunlardan tesbiti içeren bölüm
tamamen terekenin özünü ilgilendirir. Bu yönü ile yetkili mahkemenin Hukuk
Usulü Muhakemeleri Kanununun 11/2 maddesi gereği miras bırakanın son
ikametgahı mahkemesinde görülmesini gerektirir. Yenilik doğuracak mirasın
reddinin tescilinde terekenin alacakları söz konusudur. Bu durumda
alacaklılardan her hangi birinin ikametgahının seçimi mirasın reddinin
tescilini isteyen mirasçıya bırakılmaktadır. Değişik mekanlarda bulunan
alacaklıların kendileri için uygun olmayan bir mahkemede yargılamaya
zorlanmaları yasal amaca uygun değildir. Yetkili mahkemenin miras bırakanın
son ikametgahı olarak kabulü alacaklıların da yararınadır. Zira terekenin en
iyi şekilde değerleneceği yer son ikametgahtır. Sayın Esat Şener de mirasın
reddinde yetkili mahkemenin son ikametgahı mahkemesi olduğunu belirtmektedir.
(Şener Esat Miras Hukuku 1977 Sh. 172-273)
Bu itibarla sayın çoğunluğun görüşlerine katılmıyorum.

Üye
Nedim Turhan