HUKUKDA DİL YANLIŞLARI ÜZERİNE

Dil yanlışlarının en çok yapıldığı meslek grubu kuşkusuz “hukukçulardır”. Hukukçuların dil yanlışlarını tekrarlamaları anlatımlarını yoğun bir biçimde sözlü ve yazılı yapmalarından kaynaklanmaktadır.

Şimdilerde kırklı yaşların üzerinde olan bir çok hukukçu, öğrenimleri sırasında en çok korktukları hatanın dil yanlışları olduğunu acı acı hatırlarlar. Hukuk Fakültesinde yapılan sınavlarda “Fahiş Hata” olarak nitelenen “Dil Yanlışları” sadece sorulan soruyu puansız bırakmaz, doğru verdiğiniz yanıtları da geçersiz hale getirirdi. Geçen zaman ve yaşananlar, hocaların bu değerlendirmelerinde pek de haksız olmadıklarını göstermektedir.

Sevgili medeni hukuk hocamız Prof. Dr. Turgut Akıntürk, hukuk dilinin zenginliğini ve dilin en küçük bile hatayı kabul etmeyeceğini şu cümle ile anlatmış idi.
“ÂKİTLER, AKİTLERİ AKDEDERLER”

“HMUK” açılımı Hukuk Muhakemeleri Usulü Kanunudur. Değerli Hocamız, Hocaların Hocası. Prof. Dr. Baki Kuru, yasanın dayandığı hukuk dalını Medeni Usul Hukuku olarak isimlendirmiştir.

Sn Kuru, Medeni Usul Hukukunu; “Medeni Usul Hukuku (hukuk muhakemeleri usulü hukuku) adliye mahkemelerinin özel hukuk alanındaki yargısal faaliyetlerini düzenleyen hukuk dalı” olarak açıklar. Sayın hocamızın anlatımında da belirtildiği gibi en uygun anlatım Medeni Usul Hukukudur.

Ancak günümüzde pek çok meslektaşımızın yazılı ve sözlü anlatımlarında “HUKUK USULÜ MUHAKEMELERİ” ifadesi kullanılmaktadır. Bu anlatım Hukuk Usulünün yargılanması anlamını çıkartmaktadır. Yazılı ve sözlü anlatımda özen gösterilmeden yapılan “Fahiş Hata”dır.

Hukukta başka bir dil yanlışını ağırlıklı basın yayın organlarında izlemekteyiz. CMUK açılımı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunudur. Pek çok ceza usul hocası, yasanın dayandığı hukuk dalını Ceza Usul Hukuku olarak ifade eder. Ceza Usul Hukuku, ceza yargılamasını bir bütün olarak düzenleyen hukuk dalıdır.

Dil Bilimci Ömer Asım Aksoy’un da belirttiği gibi bir çok hukukçu ve basın, yayın kuruluşu anlatımlarında “CEZA MAHKEMELERİ USULÜ” ifadesini kullanmaktadır. Bu ifade sadece ceza mahkemesinin dar bir anlamda usulünü ve yargılama biçimini anlatır. Yasanın ifadesi ile “Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu” ise sadece ceza mahkemelerinin yargılama yöntemini değil, ceza yargılamasının bir bütün olarak anlatımının bir ifadesidir. “Muhakeme” yargılamanın tümünü, “Mahkeme” ise yargılamayı yapan yeri ifade eder.

Her gün onlarcasını yaşadığımız “hukukta dil yanlışlarını” azaltmamız, yapılan yanlışları uyarmamız dileklerimle...

Av. Adil Giray Çelik