T.C.
YARGITAY
Üçüncü Hukuk Dairesi Esas No: 1994/02017Karar No: 1994/03813Tarih: 28.02.1994

• ECRİMİSİL
• DAVA ŞARTI
• DAVA ŞARTININ AYRICALIKLARI

ÖZET:Ecrimisil davalarında, dava şartı olan intifadan men iddiası, yemin dahil her türlü delille ispatlanabilir.
Kural olarak paydaşlar, bu şart gerçekleşmeden, birbirlerinden ecrimisil talep edemezler. Ancak; doğal ürün veren, hukuksal semere getiren, kullanım anlaşması yapılmış olan ve ortaklığı inkar edilen taşınmaz (ve hatta taşınır) mallar için bu şart aranmaz. Ecrimisil davasından önce açılmış olan, dava dilekçesinin davalıya tebliğ tarihi intifadan men edildiğini gösterir.

Dava dilekçesinde fazla hak saklı tutularak 12.360.000 lira ecrimisilin faiz ve masraflarla birlikte davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece, davanın 7.698.333 liralık bölümünün kabulü cihetine gidilmiş; hüküm, davalılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup, gereği düşünüldü:
Ecrimisile konu edilen ve davalıların oturduğu belirlenen evde taraflar paydaştırlar.
Paydaşlar (kural olarak) intifadan men edilmedikçe birbirlerinden ecrimisil isteyemezler.
Ancak, bu kuralın birtakım ayrıcalıkları vardır ki bunlar; ecrimisil istenen taşınmazın (bağ, bahçe gibi) doğal ürün veren yada kiraya verilerek hukuksal semere elde edilen yerlerden olması, paylı taşınmazı işgal eden paydaşın bu taşınmazın tamamında hak iddia ve diğerinin paydaşlığını inkar etmesi, paydaşlar arasında yapılan kullanım anlaşması sonucu her paydaşın yararlanacağı ortak taşınmaz veya bölümlerinin belli bulunması, davacı paydaş tarafından davalı paydaş aleyhine daha evvel o taşınmaza ilişkin elatmanın önlenmesi, ortaklığın giderilmesi, ecrimisil ve benzeri davalar açılması halleridir.
Bunlardan; doğal ürün veren, hukuksal semere getiren kulanım anlaşması yapılmış olan ve ortaklığı inkar edilen taşınmaz (ve hatta taşınır) mallar için intifaden men koşulu aranmaz ve sözü edilen davaların açılmış olması hallerinde ise, o dava dilekçesinin davalı paydaşa tebliğ edildiği tarihten sonrasına ilişkin olarak intifadan men koşulu gerçekleşmiş sayılır.
Dava konusu taşınmazın, belirtilen niteliği ve kullanım şekli bakımından; ecrimisile hükmedilebilmesi, ecrimisil istenen süreyi içine alacak biçimde intifadan men koşulunun gerçekleşmiş olmasına bağlıdır.
İntifadan men koşulunun gerçekleştiği iddiası ise, yemin dahil her türlü delille ispatlanabilir.
Dosyadaki 10.04.1992 tarihli bilirkişi raporundan davacılar tarafından aynı eve ilişkin olarak davalılar aleyhine açılmış 1991/1415 esas sayılı ortaklığın giderilmesi davasının mevcut olduğu anlaşılmaktadır. Ancak, 12.02.1989 tarihinden itibaren ecrimisil istenen ve hüküm altına alınan bu davada, onun dışında (intifadan men koşuluyla ilgili) başkaca bir delil bulunmamaktadır.
Oysaki; bu tür davalarda, intifadan men koşulunun gerçekleşmiş olması yönü, dava şartı niteliği taşıdığından (taraflarca ileri sürülmese dahi) re'sen gözetilmesi gereken hususlardandır.
O halde; belirtilen nedenlerle, sözü edilen izaleyi şüyu dava dosyasının getirtilip bu dava dosyası içerisine konularak o dava dilekçesinin davalılara tebliğ edildiği tarihin saptanması ve ondan önceki sürelerle ilgili olarak, intifadan men koşulunun gerçekleştiğine dair taraflar eğer varsa diğer delillerinin de toplanarak sonuçlarına göre ve ancak bu koşulun gerçekleştiği tarihten sonraki süreye (12.01.1992) olan son istem tarihi de dikkate alınmak suretiyle) ilişkin ecrimisile hükmedilmesi icabederken, bu yönden eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru değildir. Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar göz önünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince (BOZULMASINA), peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 28.02.1994 gününde oybirliğiyle karar verildi. YKD.1994/08
DİYALOG PRESTİJ'den alınmıştır