T.C.

YARGITAY

HUKUK GENEL KURULU

E. 1971/5-166

K. 1971/772

T. 15.12.1971

• TAPU İPTALİ

• MÜDAHALENİN ÖNLENMESİ

• ECRİMİSİL

743/m.906

ÖZET : Ecrimisilden yapılan zarurî ve faydalı giderler tenzil edilemez.
DAVA VE KARAR : Davacı idare, arazinin işletilmeyen yıllara ait ecrimislini tazminat olarak talep edebilir. M.K.906 Md. hüsnüniyetli zilyedi her türlü tazminattan muaf tutmasına rağmen, 4753 sayılı kanun özel bir kanun olması dolayısıyla, özel kanunun tatbiki gerekir. Ancak bu konudaki şartların tahakkuku halinde ecrimisile hüküm verilebilir. Münhasıran zilyedliğin başkasına devredilmiş olması, davalının araziyi terkederek işletilmediğini iddia ve ispat etmemiş bulunması halinde tazminat olarak ecrimisile mahkûm edilemez.
( Davalı taşınmaz malın zilyetliğini başkasına devretmiştir. Ecrimisilden yapılan zarurî ve faydalı giderler tenzil edilemez. Davacı idare, intifa bedelini de istememiştir. Bu sebeple yapıldığı ileri sürülen zarurî ve faydalı giderlerin ve ödenen taksitlerin nazara alınmaması bu itibarla doğrudur. Esasen bu hususta karşılıklı davalar da açılmamıştır. Bu cihetlere ilişkin temyiz itirazları yerinde değildir. Ancak; davacı, arazinin işletilmeyen yıllara ait ecrimisilini tazminat olarak talep edebilir. Bu cihetin davacıdan sorulup tahkik edilmesi ve neticesine göre karar verilmesi gerekir. Eksik incelemeye dayanılarak hüküm verilemez. Davalının temyiz itirazı yerindedir. Hükmün bu sebepten dolayı bozulmasına 5222/5585 sayı ile 6.12.1965 gününde ) karar verilip yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; bazı sebep ve düşüncelerle eski hükümde direnmeye karar verilmiştir.
Davacı idare, davalı İbrahim Tunç'un, 4753 sayılı kanun gereğince kendisine verilmiş olan araziyi Noter senedi ile diğer davalı Ahmet Beyaz'a satarak zilyetliğini iddia ederek sözü geçen kanunun 57 nci maddesi gereğince tapu kaydının iptaline, 795 lira ecrimisilin tahsiline ve davalıların müdahalelerinin önlenmesine karar verilmesini istemiştir. Mahkemece dava sabit görülmüş ve davalı İbrahim adına olan kaydın iptaline, 662,5 lira ecrimisilin tahsiline ve davalıların müdahalesinin menine karar verilmiştir. Davalılardan İbrahim tarafından temyiz edilen bu hükmü özel daire ecrimisile münhasır sebeple bozmuştur.
4753 sayılı Kanunun 57 inci maddesinin 2 nci fıkrasında aynen: ( Gayrimenkulün geriye alınması halinde ödenen taksitler ve yapılan faydalı ve zaruri giderlerle araziden elde edilmiş olan intifaın bedelleri karşılıklı olarak hesabedilir değerlerde ziyade varsa fazlası geri alınır, arazinin işletilmeyen yıllara ait ecrimisli tazminat olarak kendisinden alınır ) denilmektedir. Olayda, davacı idare, intifa bedelini istememiş ve davalı da ödediği taksitleri ve yaptığını iddia ettiği faydalı ve zaruri giderleri dava etmemiştir. Bu nedenle davalının bu cihete ilişkin temyiz itirazları özel dairece reddedilmiş ve hüküm ecrimisil yönünden bozulmuştur. Mahkeme tesbit ettiği ecrimisli 57 nci maddenin son fıkrası hükmüne istinat ettirmiştir. Medenî Kanunun 906 ncı maddesinde ( hüsnüniyetle zilyet olduğu şeyden mevcudiyetine kani olduğu hakkına muvafık surette istifade eden kimse, o şeyi iade ile mükellef tutulduğu kimseye karşı bu yüzden hiç bir tazminat itasına mecbur olmaz ) denilmektedir. Ancak, bu genel kaide ayrıca özel bir hüküm bulunmayan hallerde uygulanır. Sözü geçen Kanunun 57 nci maddesinin son fıkrasında ( arazinin işletilmeyen yıllara ait ecrimisil tazminat olarak kendisinden alınır ) denilerek özel bir hüküm sevkedilmiş bulunmaktadır. Medenî Kanunun 906 ncı maddesinin vaz ettiği ana kuraldan ayrılarak ecrimisli hükmedilmesi bu fıkradaki şartların tahakkuku halinde mümkündür. Davacı idare, davalının araziyi terk ederek işletilmediğini iddia ve isbat etmemiştir. Münhasıran zilyetliğin başkasına devredilmiş olması nedeniyle davalı tazminat olarak ecrimisle mahkûm edilemez. Ecrimislin davalıdan tahsiline karar verilmesinde isabet bulunmadığına mütedair özel daire bozma ilâmına uyulması gerekirken eski hükümde direnilmesi usule ve Yasa’ya aykırı, temyiz itirazı yerindedir.
SONUÇ : Davalının temyiz itirazlarının kabulüne ve direnme kararının yukarıda yazılı nedenle ( BOZULMASINA ) çoğunlukla karar verildi.
Yargıtay Hukuk Daireleri Kararları
yarx