Dairesi Karar Yılı Karar No Esas Yılı Esas No Karar Tarihi
SEKİZİNCİ DAİRE 2001 2365 2000 240 17/05/2001

KARAR METNİ
MİMAR VE MÜHENDİS ODALARININ TÜZÜKLERİNDE DEĞİŞİKLİK YAPMA YETKİSİNİN İLGİLİ ODA GENEL KURULUNA AİT OLDUĞU, BU KONUDA ONAY MERCİİ OLAN TMMOB YÖNETİM KURULUNCA ODA TÜZÜKLERİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILAMAYACAĞI, DOĞRUDAN ODA GENEL MERKEZİNE BAĞLI TEMSİLCİLİK KURULAMAYACAĞ HK.<

Davacı : ...
Davalılar : 1- Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği
2- Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Başkanlığı
Vekili : Av. ...

İstemin Özeti : Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Tüzüğünün 94. maddesine ek yapılmasına ilişkin 26.2.1999 gün ve 189 sayılı Türk Mimar ve Mühendis Odaları Birliği Yönetim Kurulu kararı ile bu karara dayanılarak ..., ... ve ... illerinin ... Şube etkinlik alanından çıkarılarak ... Temsilciliğinin kurulmasına, bu illerin ...Temsilciliğinin etkinlik alanına verilmesine, ... Temsilciliği ile etkinlik alanındaki il temsilciliklerinin herbirinin Genel Merkeze bağlı olarak çalışmasına karar verilmesine ilişkin 79/365 sayılı Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu kararının iptali istemidir.

Türkiye Mühendis ve Mima Odaları Birliğinin Savunmasının Özeti : Yanıt verilmemiştir.
Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Başkanlığının Savunmasının Özeti : Dava konusu işlemin, Harita ve Kadastro Mühendisleri Oda Tüzüğünün 68.maddesinin tanıdığı yetkiye dayanılarak şube etkinlik alanının değiştirilmesine ilişkin olduğu, haksız ve yersiz açılan davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi Adnan Dikenli'nin Düşüncesi : Usulsüz yapılan tüzük değişikliğinin ve buna dayalı Oda işleminin iptali gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı H.Erol Çanga'nın Düşüncesi : Harita ve Kadastro Mühendisleri Tüzüğünün 28/j maddesine göre Tüzük değişikliklerini karara bağlama yetkisi Oda Genel Kuruluna aittir. Oda Tüzüğünün 69,93,94,95 ve 118 maddelerin de de temsilciliklerin bu şubeye bağlı olarak kurulması ve faaliyette bulunulması öngörülmektedir.
Bu durumda Oda Yönetim Kurulu kararı ile Tüzük Kurallarında değişiklik yapılamaması gerekirken Yönetim Kurulu Kararı ile Oda Tüzüğünün 94. maddesinin değiştirilerek ..., ... ve ... illerinde merkeze bağlı il temsilciliklerinin kurulup faaliyette bulunmasına ilişkin işlemlerde hukuka aykırılık açıktır.
Açıklanan nedenlerle uyuşmazlığa konu işlemlerin iptallerinin gerekli olduğu düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü :
Davalı Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası vekili tarafından öne sürülen usule ilişkin itirazlar yerinde görülmeyerek işin esasına geçildi.
Dava, Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Tüzüğünün 94. maddesine ek yapılmasına ilişkin 26.2.1999 gün ve 189 sayılı Türk Mimar ve Mühendis Odaları Birliği Yönetim Kurulu kararı ile bu karara dayanılarak ..., ... ve ... illerinin ... Şube etkinlik alanından çıkarılarak ... Temsilciliğinin kurulmasına, bu illerin ... Temsilciliğinin etkinlik alanına verilmesine, ... Temsilciliği ile etkinlik alanındaki il temsilciliklerinin herbirinin Genel Merkeze bağlı olarak çalışmasına karar verilmesine ilişkin 79/365 sayılı Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu kararının iptali istemiyle açılmıştır.
6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Yasasının 18. maddesinde, her odanın kendi genel kurulunun kararı ile tayin ve tespit olunacak yerlerde şubeler açılabileceği ve temsilcilikler kurulabileceği hükmüne yer verilmiş, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Tüzüğünün 120.maddesinde Birlik Tüzüğünün, sıra ve düzen bakımından Oda tüzüklerinin üstünde olduğu, Oda tüzüklerinde bulunmayan konularda ya da Birlik Tüzüğündeki hükümlerle Oda tüzüklerindeki hükümlerin çelişmesi halinde Birlik Tüzüğü hükümlerinin uygulanacağı öngörülmüş, 24.maddesinin (z) fıkrasında, Oda tüzük ve yönetmeliklerini yürürlükteki TMMOB tüzüklerine ve ilgili diğer yasal düzenlemelere göre inceleyerek karara bağlamak Birlik Yönetim Kurulunun görev ve yetkileri arasında sayılmış, 70.maddesinin (f) fıkrasında, Oda işlerinin yürütülmesi ve yasaların odalara verdiği görev ve yetkilerin kullanılması, üyelerin mesleki onur ve çıkarlarının korunması için, Oda Yönetim Kurulunca önerilen tüzük ve yönetmelikleri inceleyip, onaylamak görev ve yetkisi Oda Genel Kuruluna verilmiş ve aynı fıkrada Oda Genel kurulunun bu yetkisini başka kurullara devredebileceği belirtilmiş, ancak Oda Tüzüğü istisna tutularak bu konuda Oda Genel Kurulunun yetkisini bizzat kullanması öngörülmüş, Harita ve Kadastro Mühendisleri Tüzüğünün 28.maddesinin (j) fıkrasında, önerilen tüzük değişikliklerini karara bağlamak görev ve yetkisi (Birlik Tüzüğünün anılan 24/Z maddesine paralel olarak) Oda Genel Kuruluna verilmiş, aynı Oda Tüzüğünün 69, 93, 94, 95 ve 118.maddelerinde ise temsilciliklerin bir şubeye bağlı olarak kurulması ve faaliyette bulunması öngörülmüştür.
Anılan kurallar birlikte değerlendirildiğinde, Oda Tüzüğünde yapılacak değişiklikler konusunda karar alma yetkisinin Oda Genel Kuruluna ait olduğu, Oda Genel Kurulunun kabul ettiği tüzük değişikliklerinin Birlik Yönetim Kurulunca onaylanarak yürürlüğe gireceği ve Oda Genel Kurulunun bu yetkisini başka bir kurula devredemeyeceği açıktır.
Dosyanın incelenmesinden, 28.3.1998 günü yapılan Harita ve Kadastro Mühendisleri Odasının (HKMO) 36. Olağan Genel Kurul Toplantısında, dava konusu edilen tüzük değişikliği ile ilgili önerilerin zaman darlığı nedeniyle Oda Yönetim Kurulunca hazırlanarak TMMOB'nin onayından sonra yürürlüğe konulmasına karar verildiği, TMMOB Yönetim Kurulunun 26.2.1999 gün ve 189 sayılı kararıyla "Üye yoğunluğu, coğrafi koşullar ve diğer etkenler değerlendirilerek, şube etkinlik alanı dışında, etkinlik alanı Oda Yönetim Kurulunca belirlenen doğrudan Genel Merkeze bağlı Temsilcilikler Oda Yönetim Kurulu kararı ile kurulabilir. Oda Genel Kurul delegeleri etkinlik alanı içerisindeki üyeler tarafından seçimle yapılır." şeklinde davalı Oda Tüzüğünün 94.maddesine ilave yapıldığı, bu ilaveye dayanılarak HKMO Yönetim Kurulunun 13.9.1999 gün ve 79/365 sayılı kararıyla "... Şube Başkanlığı etkinlik bölgesinde bulunan ..., ..., ... illerinin şube etkinlik alanından çıkarılmasına, ... Temsilciliğinin kurulmasına, belirtilen illerin ... Temsilciliği etkinlik alanına dahil edilmesine, ... Temsilciliğinin ve etkinlik alanı içindeki il temsilciliklerinin her birinin genel merkeze bağlı olarak çalışmasına" karar verildiği anlaşılmıştır.
Görüldüğü gibi tüzük değişikliği konusunda karar alma yetkisi HKMO Genel Kuruluna ait iken, bu konuda onay mercii olan TMMOB Yönetim Kurulunca HKMO Tüzüğünde değişiklik yapılması yetki yönünden hukuka aykırıdır.
Herne kadar davalı HKMO vekili tarafından tüzük değişikliği konusunda Oda Genel Kurulunca Oda Yönetim Kuruluna yetki verildiği öne sürülmekteyse de, 36. Olağan Genel Kurul tutanaklarında 94.madde değişikliği açıkça ifade edilmediği gibi, esasen bu yetkiyi Genel Kurulun bizzat kendisinin kullanması gerektiği ve bu yetkinin devredilemeyeceğini öngören Birlik Tüzüğünün 70/f maddesi karşısında bu iddiaya itibar edilmemiştir.
Öte yandan, 6235 sayılı Yasanın anılan 18.maddesinde yer alan temsilciliklerin Oda Genel Kurulu kararıyla kurulacağı kuralı ile temsilciliklerin şubelere bağlı olarak kurulması ve çalışmasını öngören HKMO Tüzüğünün 69, 93, 94, 95 ve 118. maddeleri dikkate alındığında, Kayseri Temsilciliğinin kurulmasına ve bu temsilcilik ile etkinlik alanı içindeki temsilciliklerin doğrudan Oda Genel Merkezine bağlanmasına ilişkin HKMO YönetimKurulunun dava konusu kararında anılan yasa ve tüzük kurallarına uyarlık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu işlemlerin iptaline 17.5.2001günü oybirliği ile karar verildi.
BŞ/SGK