T.C. YARGITAY
2.Hukuk Dairesi

Esas: 2005/10684
Karar: 2005/13459
Karar Tarihi: 04.10.2005

TAPU İPTALİ VE TESCİL DAVASI - ISLAH - TENKİS DAVASININ HUKUKİ NİTELİĞİ - ZAMANAŞIMININ KESİLMESİ KOŞULLARI -

ÖZET : Söz konusu dava tapu iptali ve tesciline ilişkindir. Somut olayda dava süresi ilk dava ile muhafaza edilmiş olacağından, zamanaşımı süresinin hesabında ıslah tarihinin değil, ilk dava tarihinin esas alınması gerekir. Bu durum nazara alınmadan işin esasının incelenmesi gerekirken zamanaşımı nedeniyle davanın reddi kararı hukuka aykırıdır.

(1086 S.K. m.83,84,85) (4721 S.K. m.563)

Dava: Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:

Karar: Davacılar tarafından tapu iptali ve tescil istemiyle açılan dava, bilahare tamamen ıslah edilerek tenkis davasına dönüştürülmüştür. Davanın tamamen ( hamilen ) ıslah edilmesi halinde ıslah olunan dava, ilk dava gününde açılmış sayılır ve zamanaşımı süresi de bu tarihte, yani ilk dava gününde kesilmiş olur.

Bu nedenle, dava süresi ilk dava ile muhafaza edilmiş olacağından, zamanaşımı süresinin hesabında ıslah tarihinin değil, ilk dava tarihinin esas alınması gerekir. ( HGK. 30.01.2002 gün ve 2002/2 - 63 esas 2002/23 karar HGK. 03.07.2002 gün ve 2002/-9-564 esas 2002/572 karar 2. Hukuk Dairesi 14.01.2004 tarih 2003/16376 esas 2004/247 karar ). Bu yön nazara alınmadan işin esasının incelenmesi gerekirken zamanaşımı nedeniyle davanın reddi doğru olmamıştır.

Sonuç: Temyiz edilen kararın gösterilen sebeplerle BOZULMASINA, temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 4.10.2005 gününde oyçokluğuyla karar verildi.

MUHALEFET ŞERHİ :

Davacı 12.08.1993 tarihinde açmış olduğu tapu iptali ve tescil davasını, aradan bir sene onbir ay 6 gün geçtikten sonra, 18.07.1995'te ıslah ederek tenkise dönüştürmüştür. Dava tamamıyla ıslah edilmiştir.

Davanın tamamının ıslah edilmesi halinde dava dilekçesi dahil bütün usuli işlemler yapılmamış sayılır. ( HUMK md. 87/1 ). Ancak ıslahın; ikrara ( HUMK m 236 ) keşfe ( HUMK'nın m 363-366 ) bilirkişi raporlarına ( HUMK m 275 ) şahit sözlerine ( HUMK m 245 ) etkisi yoktur. Bunların istisnalar olduğu da Hukuk Usulü Muhakemeleri Yasasının 87. maddesinde gösterilmiştir. Taraflar kendi usuli işlemlerini ıslah edebilirler. Mahkemenin ve karşı tarafın işlemleri ıslahın, konusu dışındadır.

Dava tümüyle ıslah edilip; tenkise dönüştürüldüğüne göre, tenkis davası tapu iptali davasının açıldığı 12.08.1993'te açılmış sayılır. Bir davanın açılması halinde zamanaşımı kesilir. ( BK m 133/2 ). Ancak zamanaşımı kesilince, kesilmeden başlayarak yeni zamanaşımı işlemeye başlar ( BK m 5/1 ). Dava devam ederken kesilmiş olan zamanaşımı, davanın devamı süresince, taraflardan birinin yargılamaya ilişkin her işleminden, hakimin her emir ve kararından itibaren yeniden işlemeye başlar ( BK m 136/1 ). Tapu iptal davasının açıldığı 12.08.1993'te tenkise ilişkin zamanaşımı da kesilmiştir. Hukuk Usulü Muhakemeleri Yasasının 87. maddesine göre, ıslah günü 18.07.1995'e kadar davacının yargılamaya ilişkin tüm usuli işlemleri yapılmamış sayıldığına göre, tenkise ait zamanaşımı ıslah gününe kadar kesintisiz devam etmiştir.

743 Sayılı Medeni Kanunun 513. maddesi; tenkis davasının, mirasçıların saklı paylarına tecavüz edildiğini öğrendiklerini günden itibaren bir sene içerisinde açabileceklerini hükme bağlamıştır. Davanın açıldığı tarih ile ıslahın yapıldığı tarih arasından bir yıllık zamanaşımı geçmiştir. Çoğunluğun kararında örnek gösterilen Hukuk Genel Kurulu, 30.01.2002 gün ve 2002/2-63, 13.07.2002 gün ve 202/9-564, dairemizin 14.01.2004 gün ve 2003/16376 sayılı kararlarında Borçlar Yasasının 133, 135, 136 maddeleri de belki de dava tarihi ve ıslah tarihi arasında davaya ilişkin zamanaşımı dolmadığı düşüncesiyle tartışılmamıştır. Mahkemece davarım zamanaşımı sebebiyle reddedilmesi doğrudur. Bu nedenlerle de değerli çoğunluğun bozma kararlarına iştirak edilmemiştir.(¤¤)

Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programları