Alıntı: Yazan av.ilyasmeral sayın av. engin ekici yanıtınız çok verimli oldu teşekkür ederim ancak hala anlayamadığım husus netice-i talepde değişiklik yapmadan hukuki sebepte ıslahın ne şekilde olacağı ve roma hukukundan beri uygulanan hakim hukuku kendiliğinden uygular prensibinin bu davalarda geçerli olup olmayacağıdır. misal istihdam edenlerin sorumluluğuna dayanarak açtığımız bir davada hakim davayı kabul etmekle beraber araç işletenin sorumluluğu ilkesine dayanabilir. yani bizim belirttiğimiz sebeple bağlı değildir. yukarda anlattığım olayda sebeple bağlılığın nedeni nedir.

Değerli meslektaşım, hakim hukuki sebeple ve tavsifle bağlı değildir, maddi sebeplerle bağlıdır. Medeni yargılama taraf hakimiyeti ve dava malzemesinin taraflarca getirilmesi ilkesine (eventualmaxime) dayanır. Dolayısıyla davacının dava konusu yapmadığı bir boşanma nedenine (ki dikkat edilirse bu nedenler maddi olgulardır, olaysal sebeplerdir.) istinaden karar vermek taraflardan birinin ileri sürmediği bir konuda karar vermek demektir ki, hakimin bu şekilde karar vermek salahiyeti yoktur. Saygılarımla.

HUMK.m.75: Kanunun tayin eylediği istisnalardan başka hallerde hakim iki taraftan birinin söylemediği şeyi veya iddia sebeplerini re'sen nazarı dikkate alamaz ve onları hatırlatabilecek hallerde dahi bulunamaz.

Ancak müphem ve mütenakız gördüğü iddia veya sebepler hakkında izahat istiyebilir.

Hakim davanın her safhasında iki tarafın iddiaları hududu dahilinde olmak üzere kendilerini istima ve lazım olan delillerin ibraz ve ikamesini emredebilir.