Belediye Zabıtası "Ahlak Bekçiliği" Yapamaz


--------------------------------------------------------------------------------
BİA Haber Merkezi
23/09/2004 Yıldız SAMER
--------------------------------------------------------------------------------
BİA (İstanbul) - Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) yönetimindeki Samsun Belediyesi'nde Zabıta Ekipleri'nin kentin kıyı şeridinde elele oturan ve birbirine sarılan gençleri, çevreye rahatsızlık verdikleri gerekçesiyle "düzgün" oturmaya davet etmesi konusunda değerlendirmelerine başvurduğumuz hukukçu ve uzmanlar, uygulamanın yasal açıdan dayanağı olmadığı görüşünde.

Av. Ergin Cinmen, insanların kamusal alanlarda elele veya birbirlerine sarılarak yürümesi veya oturmasının bireyin özgürlük alanı içinde bulunduğunu, Belediye Zabıta Ekiplerinin de "ahlaki" gerekçelerle müdahale hakkı bulunmadığını belirtiyor.

Yerel yönetimler ve siyasal İslam konusunda çalışan Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nde Araştırma Görevlisi, Ali Ekber Doğan da Belediyenin ve Zabıta ekiplerinin böyle bir yetkisi olmadığını ifade ediyor.

Doğan "Zabıta yönetmeliğine göre de böyle bir yetkileri yok. Eğer belediye bu işi bugüne kadar yapmayıp uygulamayı şimdi başlatmışsa, zina tartışmaları, aile kurumu gibi muhafazakar yorumlu konjonktürel bir yan etkiden söz edilebilir" diyor ve ekliyor:

"Yapılan, yalnızca ne kadar muhafazakar olunduğunun bir kez daha duyurulması; şehirdeki sosyal mekanların bu şekilde muhafazakar bir içerikte yeniden kodlanması."

Kişisel özgürlüklere aykırı

Av. Ergin Cinmen, Türk Ceza Kanunu içinde suç unsuru oluşturan, kamusal alanda edepsizce ve hayasızca hareket etmek, müstehcenlik gibi maddelerin cinsel suçlar için söz konusu olabileceğini ve bu alanın emniyet görevlilerin yetkisi içinde olduğunu belirtiyor.

"Belediye Zabıtasının elele dolaşmayın gibi müdahalelerde bulunmaya hiçbir şekilde hakkı yok" diyen Av. Cinmen, "Bunlar insanların özgürlük alanı içindedir" diyor ve ekliyor:

"Cinsel suçlar için bir yasak söz konusu olabilir. Bunun dışında elele kol kola dolaşmak tamamen insanların hayata bakışına bağlı özgür alanlarıdır. Hiçbir kamu otoritesi bu insanların hayatına karışamaz. Üstelik kişi özgürlüğünü engelledikleri için, engelleyen suçlu sayılabilir."

Yasalara göre kişi özgürlüğüne, yasal dayanak olmadan karşı koyup engelleyen kişiler açısından uygulamanın suç teşkil ettiğini ifade eden Av. Cinmen "Aslında Cumhuriyet Savcılarının gazetelerdeki haberlere göre resen harekete geçmesi gerekir" diyor.

"Önümüzde Ramazan var. Bu tip uygulamaların önü alınmazsa vahim sonuçlar ortaya çıkabilir" diyen Av. Cinmen, bu açıdan savcıların ve Belediye Başkanı'nın harekete geçmesi gerektiği görüşünde.

Muhafazakar yorumlu tartışmaların etkisi

Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Araştırma Görevlisi Ali Ekber Doğan, Belediye Zabıtasının, zabıta Yönetmeliğine göre elele kol kola dolaşanlara müdahale yetkisi bulunmadığını ifade ediyor "Zabıtanın insanların 'ahlaki' kurallara uyup uymadığı konusunda verecekleri bir ceza da yok" diyor.

Yerel yönetimler ve siyasal İslam konusunda araştırmacı olan Doğan, uygulamayı "Belki konjonktür gereği, zina tartışmaları, ahlak, aile kurumu gibi muhafazakar yorumlu tartışmaların kamusal alanı kaplaması nedeniyle ortaya çıkan bir yan etki olabilir" diye yorumluyor.