TK.m.711/III: "Keşideci çekin, kendisinin veya üçüncü bir kimsenin elinden rızası olmaksızın çıkmış olduğu iddiasında ise muhatabı çeki ödemekten men edebilir”.

Çek görüldüğünde ödenmesi gereken bir kıymetli evrak olduğundan ve ödeme aracı olması itibariyle çekte vade öngörülmesi mümkün bulunmadığından; kanun koyucu, çekin rıza dışı elden çıkması ihtimalinde ilgilileri koruyabilmek için mahkeme kararı şartını aramamış, çek keşidecisinin tek yanlı bir irade açıklaması ile (geçici bir süre için de olsa) ibraz süresi içerisinde de çekin ödemesinin durdurulmasını sağlayıcı bir düzenleme kabul etmiştir.

Keşideciye tanınan bu hak, muhataba verilen ödeme talimatından (yetkisinden) rücu veya cayma değil, etki doğurması başlangıçta mahkeme kararına ihtiyaç göstermeyen bir ihtiyati tedbir niteliğindedir.

Keşidecinin ödeme yasağı koydurabilmesi için ilk şart, çekin kendisinin veya üçüncü bir kişinin elinden rızası olmaksızın çıkmış bulunmasıdır.

Rıza dışı elden çıkma kavramı ile anlatılmak istenen, çekin çalınması, kaybedilmesi veya zorla gasbedilmesidir. Çek düzenlenmesine neden olan alt-temel- ilişkideki sakatlıklar gibi sadece hamile karşı ileri sürülebilecek nisbi defilere dayanarak ödeme yasağı konulması imkanı yoktur.

Ödeme yasağı konulan çekin nama, emre ya da hamiline olması, ödeme yasağı konulabilme bakımından önem taşımaz. Zira, rıza dışı elden çıkmış bir senedi iyi niyetle (yani kötü niyet veya ağır kusur bulunmaksızın) elde eden üçüncü kişilerin bu iyi niyetinin korunması konusu, ileride açılabilecek bir iptal davasının konusu olup, bu tedbir alma aşamasında dikkate alınmaz.

Çekten cayma konusunda olduğu gibi, muhatabı isteğe bağlı bir açıklama ile ödemekten men etmek yetkisi, sadece keşideciye tanınmıştır.

Çek rıza dışı elinden çıkan hamil ise, sadece keşideciye başvurarak onun muhataba ödememe talimatı vermesini isteme hakkına sahiptir. Bu isteği karşılanmayan hamil, açacağı iptal davasında çekin ödenmemesi için mahkemeden ihtiyati tedbir kararı isteyebilecektir.

Ödememe talimatı da, çekten cayma gibi, keşideci tarafından muhataba yöneltilmesi gereken ve muhataba ulaşmakla hukuki sonuçlarını doğuran tek taraflı bir irade açıklamasıdır.

Ödememe talimatı bir geçerlilik şekline de bağlanmamıştır. Bu nedenle telefonla verilmiş bir talimat da geçerli sayılır. Bununla birlikte ispat güçlüğü çekilmemesi bakımından yazılı yapılmasında yarar vardır.

Ödeme yasağı talimatında keşideci, ayırıcı özelliklerini bildirdiği çekin kendisi veya üçüncü kişinin elinden rıza dışı çıktığını ve ödenmemesi gerektiğini açıkça belirtmesi gerekir.

İbraz süresi geçtikten sonra keşideci rıza dışı elden çıkma gibi bir şarta bağlı olmaksızın çekten cayma imkanına sahip bulunduğundan, ibraz süresinin bitiminden sonra verilen bir ödeme yasağı talimatı çekten cayma anlamında bir irade açıklaması olarak yorumlanmalıdır.