Konu üzerinde biraz daha derinleşerek düşünelim isterim:

Ödememe talimatını alan banka gerekçenin haklılığını tartışmaksızın ve ayrıca bir mahkeme kararı da aramaksızın, çeki ibraz edecek hamile ödemekten kaçınması gerekir.

Ödememe talimatının muhatap açısından bağlayıcılığı kesin ve mutlaktır.

Ödememe talimatına rağmen çek bedelini ödeyen banka, keşideciye karşı sorumlu olur.

Ödeme yasağı karşısında, çeki ibraz eden hamile ödemekten kaçınan banka, aynı zamanda çek hamilinin de haklı olabileceği ve bu nedenle korunması gerektiği düşüncesiyle, karşılığı bulunan çek bedelini bloke bir hesaba almalı ve bu karşılık üzerinde keşidecinin tasarrufuna engel olmalıdır.

Çeki ödenmek üzere bankaya ibraz eden ve ödeme yasağı ile karşılaşan hamil, bu yasaklamanın haksızlığını ileri sürerek kaldırılmasını mahkemeden talep edebilir.

Hak sahipliği tartışmalı bulunan ve bloke edilen çek bedelinin, banka veya hamilin talebi üzerine, mahkemece, diğer bir bankaya veya notere tevdi edilmesine (emanet bırakılmasına) karar verilebilir.

Ödememe talimatının geçerliliği ve etkinliği için ilk planda mahkeme kararına ihtiyaç yoksa da, bu etkinin devamı bakımından, çek rızası dışında elinde çıkan keşideci veya hamilin, uygun bir süre içinde iptal (veya istirdat) talebi ile mahkemeye başvurarak "ödeme yasağı kararı" alması ve bu kararı bankaya ibraz etmesi gerekir .

Aksi halde, çekin elinden rıza dışı çıkmış olduğu iddiası gerçekdışı olan kötü niyetli kişilerin, çek bedelinin tahsiline haksız olarak engel olmalarına fırsat tanınmış olur.

Ödememe talimatı üzerine hangi süre içinde ödeme yasağı kararı elde etmek üzere başvuruda bulunulması gerekeceği açıkça düzenlenmemektedir.

Kanaatimce bu durumda, HUMK.m.109 hükmüne kıyasen, bir ihtiyati tedbir kararı niteliğinde olan ödememe talimatını izleyen 10 günlük süre içinde mahkemeye gidilmesi gereği kabul edilmelidir.

Eğer hakkında ödememe talimatı verilen çek, ödenmek amacıyla süresi içinde muhataba ibraz edilmez veya ödememe durumu tespit ettirilmez ise, meşru hamilin çek borçlularına başvuru hakları düşeceğinden; çekin rızası dışında elinden çıktığını iddia eden tarafın iptal davası açmasına veya açılmışsa bu davaya devam etmesine gerek yoktur.

Bu durumda bloke hesap çözülerek karşılık yeniden keşidecinin tasarrufuna hazır hale getirilir.

Önceden verilmiş ödememe talimatını ise, ibraz süresinden sonra geçerli olmak üzere yapılmış bir çekten cayma beyanı olarak değerlendirmek gerekir.

Çekin rıza dışı elden çıktığı iddiası doğru değilse, bu iddiayı ileri süren taraf, meşru hamile karşı sorumludur.