Sayın meslektaşım,
Öncelikle murise ait olup oğlunun sahibi olduğu işletmede bulunan mallara ilişkin olarak delil tespiti yaptırmanız faydalı olacaktır.Yaptıracağınız delil tespiti ile murise ait olduğunu iddia ettiğiniz malların miktar ve değerini öğreneceğiniz gibi davalı oğlunun mevcut mallara ilişkin itirazlarını da öncelikli olarak öğrenmiş olursunuz.Davalı oğlu mevcut malların murise ait olduğunu kabul ederse söz konusu mallara karşı mülkiyet uyuşmazlığı bulunmayıp murise ait olduğu belli olduğundan doğrudan doğruya ortaklığın giderilmesi davası açabilirsiniz.Davalı oğlu tespit sırasında tespit konusu malların kendisine ait olduğunu iddia ederse 743 sayılı TMK 618 gereğince adi istihkak davası açarsınız.(Sizinde bildiğiniz gibi miras hukukunda düzenlenen miras nedenli istihkak davası üstün mirasçı ile alt derecedeki mirasçı arasında görülen bir davadır.Davanın temeli üstün-öncelikli mirasçı olma nedenine dayanır.Bu dava ise iyiniyetli alt derece mirasçılarına karşı zamanaşımı süresine tabidir.oysa adi istihkak davası eşit derecede mirasçılar arasında görülür ve mirasçılar arasında kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği yürümediğinden herhangi bir dava açma süresine de tabi değildir.)ayrıca şu hususu da öncelikli olarak kontrol etmenizi isterim.Eğer oğlu işletmeyi devir sözleşmesi ile satın almış ise ve de murisin temyiz kudreti yoksa bu sözleşmenin iptali yoluna da gidebilirsiniz.Sözleşmenin iptali halinde ticari işletme murisin terekesine geri döneceğinden doğrudan doğruya dava konusu işletme ve mallara ilişkin olmak üzere ortaklığın giderilmesi davası açabilirsiniz.
Yok eğer oğlu murise ait işletmeyi kapatmış ve yeni baştan kendisi adına açmış ise yukarıdaki yolu izlemeniz faydalı olacaktır .4721 sayılı TMK gereğince tapuda ayni hakların kurulması devri ve terkini için gereken iki şart,geçerli bir kazanma nedeninin bulunması,diğeri de tasarruf yetkisinin bulunmasıdır.şayet muris akıl hastası ise fiil ehliyeti,dolayısıyla tasarruf ehliyeti bulunmadığından murise ait taşınmazlar üzerinde oğlu adına alınan kredi için 3.kişi adına kurulan ipoteğinde herhangi bir geçerliliği bulunmayacaktır.Fiil ehliyeti kamu düzenine ilişkin olup hakim tarafından resen dikkate alınacağı gibi işlem herhangi bir sürenin geçmesi ile de geçerli hale gelmeyeceğinden süreyle bağlı olmaksızın her zaman ipotek akdinin iptali ile ipoteğin terkini davasını açabilirsiniz. Saygılarımla.Av.şükrü söğüt